Τετάρτη 29 Αυγούστου 2007

0362. Πωλ Ελυάρ

Το πρώτο βιβλίο με, μεταφρασμένα, ποιήματα του Πωλ Ελυάρ το αγόρασα στις 2/4/1973, ημέρα Δευτέρα. Επρόκειτο για το βιβλίο “Ποιήματα”, σε απόδοση του Γιώργου Καραβασίλη, του εκδοτικού οίκου “Κουλτούρα”.
Μου άρεσε αυτό το βιβλίο. Μου άρεσε η ποίηση του Πωλ Ελυάρ. Η φαινομενικά ασυνάρτητη και ασύνδετη που όταν έμπαινες στο ρυθμό της ανακάλυπτες ομορφιά και τάξη. Η πρώτη επαφή μου με τον υπερρεαλισμό, μέχρι να έλθει ο Ανδρέας Εμπειρίκος.

Μια “βελτιωμένη” έκδοση τις πιο πάνω προσπάθειας αποτελούν, θαρρώ, τα “Ποιήματα του Πωλ Ελυάρ”, πάντα σε απόδοση του Γιώργου Καραβασίλη, από τον εκδοτικό οίκο “Εκάτη”. Ένα αντίτυπο του βιβλίου αυτού απέκτησα στις 13/8/1996, ημέρα Τρίτη.

Ένα σημαντικό πλήθος ποιημάτων του Πωλ Ελυάρ υπάρχει και στον τόμο “Δεύτερη Γραφή” του Οδυσσέα Ελύτη σε απόδοση του ιδίου. Το βιβλίο, των εκδόσεων “Ίκαρος”, κυκλοφόρησε το 1980 και ένα αντίτυπό του αγόρασα στις 4/10/2000, ημέρα Τετάρτη.

Στο βιβλίο αυτό υπάρχει το ποίημα “Σου το ’πα για τα Σύννεφα”. Το ίδιο ποίημα εμφανίζεται σαν τμήμα του ποιήματος “Πρώτα - πρώτα” στο βιβλίο “Ποιήματα του Πωλ Ελυάρ”. Όπως λέει και ο Θείος Δημόκριτος: “Ετεή δε ουδέν ίδμεν∙ εν βυθώ γαρ η αλήθεια” (σε ελεύθερη απόδοση: Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε τίποτα∙ η αλήθεια βρίσκεται στο βυθό).

Παραθέτω, λοιπόν, ποίημα και απόσπασμα και τα συμπεράσματα δικά σας. . .

ΣΟΥ ΤΟ ’ΠΑ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ

Σου το ’πα για το δέντρο το θαλασσινό
Για κάθε κύμα και για τα πουλιά μέσα στα φύλλα
Για του ρόχθου τα βότσαλα
Τα χέρια τα ζεστά και γνώριμα
Για το μάτι που γίνεται πρόσωπο ή τοπίο
Και του δίνει ο ύπνος πάλι το χρώμα τ’ ουρανού του
Για τη νύχτα που την ήπιανε όλη
Για της δημοσιάς την καγκελόπορτα
Για τ’ ανοιχτό παράθυρο για το ξέσκεπο μέτωπο
Σου το ’πα για τους στοχασμούς σου για τα λόγια σου
Κάθε χάδι κάθε πίστη μες στο μέλλον επιβιούν.

Ρόχθος: (ο) ουσ. πάταγος κυμάτων ή νερών καταρράχτη

Πρώτα-πρώτα
[Απόσπασμα]

Στο μίλησα για τα σύννεφα,
Στο μίλησα για το θαλάσσιο δένδρο,
Για κάθε κύμα, για τα πουλιά στα φυλλώματα,
Για τα χαλίκια του θόρυβου,
Για τα γνώριμα χέρια,
Για το μάτι, σαν γίνεται πρόσωπο ή τοπίο
Κι ο ύπνος τού επιστρέφει τον ουρανό του χρώματός του,
Για όλη την καπνισμένη νύχτα,
Για το κάγκελο των δρόμων,
Για το ανοιχτό παράθυρο, για ένα μέτωπο γυμνό,
Στο μίλησα για τις σκέψεις σου, για τα λόγια σου:
Κάθε χάδι, κάθε πίστη ξαναζεί.


Ακούγεται το τραγούδι “Agata”, mono version, με τον Nino Ferrer.


29/08/2007

6 σχόλια:

  1. Ως αδαής και ημιμαθής (όσον αφορά τον ωραίο λόγο και λέξεις) Θα τομλήσω και θα πω ότι η απόδοση του ελύτη είναι σαφώς πιο στρωτή και όμορφη. Για το αν είναι πιο σωστή δεν ξέρω, αλλά σίγουρα είναι πιο έυηχη στο αυτί της φαντασίας μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σε ένα CD της Ελευθερίας Αρβανιτάκη υπάρχει ένα τραγούδι με τον ίδιο τίτλο όμως οι στοίχοι είναι άλλοι... Το CD λέγεται "τραγούδια για τους μήνες". Το γνωρίζετε; Καλησπέρα και να είστε καλά :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Τείνω να πιστέψω πως η αλήθεια κρύβεται στην ερημιά των θαλάσσιων κάμπων με τ'αμίλητα ψάρια.
    Ολα όμορφα τα βρήκα.
    Καλησπέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. narita:

    Χωρίς να πιστεύω τους χαρακτηρισμούς που δίνεται στον εαυτό σας θα έλεγα ότι προσωπικά προτιμώ την απόδοση του κ. Καραβασίλη. . .
    (Καταπληκτική πόλη η Βέροια στην οποία υπηρέτησα για κάποιους μήνες. . .)

    vista:

    Δεν το γνώριζα. Το αναζητώ.

    ellinida:

    Του κλίματος εντός. Ως συνήθως. . .

    Καλό Απόγευμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αυτή η απόδoση του Καραβασίλη που την είχα και εγώ από την πρώτη της έκδοση, ίσως είναι το πoιό πολυδιαβασμένο βιβλίο μου. Λυπηθηκα όταν την έχασα και χάρηκα όταν εκεί στην Πατησίων απέναντι από τον ΟΤΕ, βρήκα την επανέκδοση της ΕΚΑΤΗς.
    Εκπληκτικός ο Καραβασίλης πιστεύω πιό κοντά στο πνεύμα του Elyar απ' ότι ο Ελύτης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Κι εγώ προς τον Καραβασίλη τείνω. . .
    Οι μεταφράσεις του πραγματική αποκάλυψη.

    Καλημέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή