0362. Πωλ Ελυάρ

Το πρώτο βιβλίο με, μεταφρασμένα, ποιήματα του Πωλ Ελυάρ το αγόρασα στις 2/4/1973, ημέρα Δευτέρα. Επρόκειτο για το βιβλίο “Ποιήματα”, σε απόδοση του Γιώργου Καραβασίλη, του εκδοτικού οίκου “Κουλτούρα”.

Μου άρεσε αυτό το βιβλίο. Μου άρεσε η ποίηση του Πωλ Ελυάρ. Η φαινομενικά ασυνάρτητη και ασύνδετη που όταν έμπαινες στο ρυθμό της ανακάλυπτες ομορφιά και τάξη. Η πρώτη επαφή μου με τον υπερρεαλισμό, μέχρι να έλθει ο Ανδρέας Εμπειρίκος.

Μια “βελτιωμένη” έκδοση τις πιο πάνω προσπάθειας αποτελούν, θαρρώ, τα “Ποιήματα του Πωλ Ελυάρ”, πάντα σε απόδοση του Γιώργου Καραβασίλη, από τον εκδοτικό οίκο “Εκάτη”. Ένα αντίτυπο του βιβλίου αυτού απέκτησα στις 13/8/1996, ημέρα Τρίτη.

Ένα σημαντικό πλήθος ποιημάτων του Πωλ Ελυάρ υπάρχει και στον τόμο “Δεύτερη Γραφή” του Οδυσσέα Ελύτη σε απόδοση του ιδίου. Το βιβλίο, των εκδόσεων “Ίκαρος”, κυκλοφόρησε το 1980 και ένα αντίτυπό του αγόρασα στις 4/10/2000, ημέρα Τετάρτη.

Στο βιβλίο αυτό υπάρχει το ποίημα “Σου το ’πα για τα Σύννεφα”. Το ίδιο ποίημα εμφανίζεται σαν τμήμα του ποιήματος “Πρώτα - πρώτα” στο βιβλίο “Ποιήματα του Πωλ Ελυάρ”. Όπως λέει και ο Θείος Δημόκριτος: “Ετεή δε ουδέν ίδμεν∙ εν βυθώ γαρ η αλήθεια” (σε ελεύθερη απόδοση: Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε τίποτα∙ η αλήθεια βρίσκεται στο βυθό).

Παραθέτω, λοιπόν, ποίημα και απόσπασμα και τα συμπεράσματα δικά σας. . .

ΣΟΥ ΤΟ ’ΠΑ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΝΝΕΦΑ

Σου το ’πα για το δέντρο το θαλασσινό

Για κάθε κύμα και για τα πουλιά μέσα στα φύλλα

Για του ρόχθου τα βότσαλα

Τα χέρια τα ζεστά και γνώριμα

Για το μάτι που γίνεται πρόσωπο ή τοπίο

Και του δίνει ο ύπνος πάλι το χρώμα τ’ ουρανού του

Για τη νύχτα που την ήπιανε όλη

Για της δημοσιάς την καγκελόπορτα

Για τ’ ανοιχτό παράθυρο για το ξέσκεπο μέτωπο

Σου το ’πα για τους στοχασμούς σου για τα λόγια σου

Κάθε χάδι κάθε πίστη μες στο μέλλον επιβιούν.

Ρόχθος: (ο) ουσ. πάταγος κυμάτων ή νερών καταρράχτη

Πρώτα-πρώτα

[Απόσπασμα]

Στο μίλησα για τα σύννεφα,

Στο μίλησα για το θαλάσσιο δένδρο,

Για κάθε κύμα, για τα πουλιά στα φυλλώματα,

Για τα χαλίκια του θόρυβου,

Για τα γνώριμα χέρια,

Για το μάτι, σαν γίνεται πρόσωπο ή τοπίο

Κι ο ύπνος τού επιστρέφει τον ουρανό του χρώματός του,

Για όλη την καπνισμένη νύχτα,

Για το κάγκελο των δρόμων,

Για το ανοιχτό παράθυρο, για ένα μέτωπο γυμνό,

Στο μίλησα για τις σκέψεις σου, για τα λόγια σου:

Κάθε χάδι, κάθε πίστη ξαναζεί.

Ακούγεται το τραγούδι “Agata”, mono version, με τον Nino Ferrer.

29/08/2007