1307. Του Τότε Γραφής Άσκηση Μικρή

Φλεβάρης του 1976. Σπουδάζω στο ΕΜΠ, στη Σχολή Μηχανολόγων – Ηλεκτρολόγων, και, αν κρίνω από τα τότε γραπτά μου, που ευλαβικά διαφύλαξα, είμαι μάλλον νεραϊδοπαρμένος. . .

Ένα ακόμα κείμενο, λοιπόν, από εκείνη, την ηρωική για εμένα, εποχή παραθέτω στη συνέχεια. Κείμενο το οποίο συγκαταλέγεται στα «Άλλα Κείμενα», όπως αυτά ομαδοποιήθηκαν και αντιγράφηκαν στο ομώνυμο  τετράδιο. Κείμενα τα οποία στη συνέχεια μετέφερα και στον Η/Υ, προσφέροντάς τους μία επιπλέον δυνατότητα να επιβιώσουν, για να μην χάσει η Βενετιά βελόνι, αποκτώντας συνάμα εύκολη πρόσβαση και δυνατότητες ταξινόμησης και αναζήτησης. Ιδού:

05. (ΜΙΚΡΗ) ΑΣΚΗΣΗ ΓΡΑΦΗΣ ΝΟ 4 

Θέλω να πω ότι είναι καλύτερο να τ’ αποφασίσεις. Ποτέ δεν πρόκειται να δώσεις το βάρος σου κάπου και να το σηκώσουν. Έτσι είναι καλύτερα να προσπαθήσεις από τώρα να βρεις τρόπους έκφρασης γι’ αυτά που σε βαραίνουν. Και θα ’ναι ψέματα να πεις ότι δεν καταστάλαξες, γιατί τον τρόπο έκφρασης τον βρήκες. “Λόγος” ο τρόπος έκφρασης που βρήκες. Και αν γι’ άλλους αυτά φαίνονται απλές κουβέντες και αβασάνιστες εσύ γνωρίζεις το πόσο σε ματώνουν. Όταν χάνεσαι μέσα στις ραψωδίες του Ομήρου και όταν προσπαθείς να νιώσεις τον ποιητή με τόσο κόπο και τόσο πόνο. Αυτό που για τους άλλους είναι το εύκολο για σένα είναι το ίσα-ίσα πολύ δύσκολο. Δε βγαίνουν εύκολα οι λέξεις απ’ το στόμα σου και έτσι θαρρώ πως πρέπει. Έχουμε εκφυλίσει την ομιλία μας. Θέλω να πω την εκφύλισαν εκείνοι που δε θα ’πρεπε κι εκείνοι που μπορούσαν να μην το πράξουν. Δε θέλω να μιλήσω για τις γυναίκες και τους άντρες του λαού. Αυτοί δε γνωρίζουν κι αν γνωρίζουν είναι περίσσεια χαριτωμένοι. Οι ατόφιοι άνθρωποι του λαού (αναφορά στον ποιητή) είναι πρώτα-πρώτα ατόφιοι στο λόγο. 

    Πού να στηρίξω τους λόγους του εκφυλισμού; Στη βιάση; Στην αδιαφορία για την έκφραση; Πού; Δε μου αρκεί να βλέπω την προσπάθεια για το λόγο σε 5-10 άτομα στη χώρα μου μεταφερμένη στα βιβλία τους. Δεν το μπορώ να μαθαίνω τον πλούτο της γλώσσας της φυλής μου από τους μεταφραστές των Ομηρικών επών σε μια προσπάθεια που δικαιώνεται ή όχι. Θέλω τις λέξεις που με πιάνουν να τις ακούω ολοτρίγυρα και έτσι να τις μαθαίνω. Και όλα αυτά είναι αρκετά δύσκολα στο περιβάλλον που κινούμαι. Απεχθάνομαι τα βιβλία “σύγχρονου προβληματισμού” και “πολιτικής” που μας έχουν κατακλύσει. Τείνουν να ισοπεδώσουν τη γλώσσα μας και τελικά το καταφέρνουν. Εάν δεν εκφράζεσαι με τρόπο παραπλήσιο του τρόπου των βιβλίων που διαβάζεις τότε πως εκφράζεσαι; Θέλω να πω ότι ο τρόπος μετάφρασης, όπως συμβαίνει συνήθως, των βιβλίων αυτών είναι άχρωμος, αδιάφορος και ισοπεδωμένος. Η “γλώσσα” δεν το μπορεί να ανασάνει μέσα από τέτοια έντυπα. Έτσι κακομαθαίνει κι ο λαός. Ο κίνδυνος τεράστιος και δεν ισχυρίζομαι ότι πρώτος εγώ τον επισήμανα. Αυτός είναι ο λόγος που πολύ σπάνια διαβάζω βιβλία τέτοιου είδους.

    Κινδυνεύουμε συνεχώς. Όσο περισσότερες φράσεις και προτάσεις τυποποιούνται τόσο κινδυνεύουμε. Μετά είναι και η παμφίλτατη τηλεόραση. Πρόσεξε, συν τοις άλλοις, και τη φτώχεια των διαλόγων της. Πρόσεξε τη γενικότερη φτώχεια στον τρόπο της έκφρασης των “ηθοποιών” των “σίριαλ”. Πρόσεξε αυτά και σκέψου ότι νέα παιδιά βλέπουν καθημερινά πλήθος τηλεόραση και αντιγράφουν διαρκώς. Κινδυνεύουμε! Τώρα δα ανατρίχιασα γράφοντας τη λέξη:

- Ηθοποιός.

Θεοί είναι δυνατόν, ακόμα σήμερα, να χρησιμοποιούμε τέτοιες λέξεις για τέτοια πρόσωπα; Μετά σκέψου τον τεράστιο κίνδυνο από τις διαφημίσεις που εύκολα αποστηθίζονται όσο αφορά το φωνητικό μέρος λόγω της επανάληψης. Παιδάκια στους δρόμους να διαλαλούν ανόητες φράσεις και “σλόγκαν” διαφημιστικά. Τη γλώσσα που βρήκαμε πρέπει να την κρατήσουμε ζεστή. Να μη τη χαλνάμε αβασάνιστα μα να προσπαθούμε να τη διατηρούμε ζεστή ανάμεσό μας. Ζεστή κι αγαπημένη σαν το κορμί γυναίκας νέας που αγαπήσαμε. Ποτέ να μη μας λείψει το συναίσθημα του χρέους απέναντί της που δεν είναι τίποτα άλλο παρά το σέβας απέναντι στα αισθήματα και συναισθήματα αυτών που έρχονται. Δεν παραλογίζομαι. Όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από την ακρίβεια, μιλώ πάντα για τη “γλώσσα”, τόσο δυσκολότερο είναι να ξαναβρεθούμε κοντά της. Έτσι δυσκολεύουμε τους απογόνους να δώσουν έκφραση στα αισθήματα και συναισθήματά τους. Και δε γνωρίζω κατά πόσο μπορεί να βιώνεται αίσθημα ή συναίσθημα που δεν εκφράζεται σε λόγο.

    Μια κάποια λύση στο Θέατρο. Κι εδώ μας κύκλωσαν οι επιθεωρήσεις και οι μεταφράσεις ξένων έργων και δε γνωρίζω πόσο μπορεί να αποδώσει. Πρέπει να προσπαθήσουμε να γεννήσουμε στους ανθρώπους το συναίσθημα του χρέους. Δεν έχω να προτείνω τρόπους. Είμαι ένας που σκέφτεται και γράφει με γιομάτο στομάχι. Δεν έχω πρόσωπο να πιάσω τον κόσμο που πεινά να του θίξω τέτοια θέματα. Ο αγώνας πρέπει να ξεκινήσει και πάλι από την εκπαίδευση. Παρατηρώ και θλίβομαι ότι δεν έχουμε φορείς. Έξη χρόνια στο γυμνάσιο και δε γνώρισα μήτε ένα φιλόλογο που να ανταποκρίνεται στην ετυμολογία της επιστήμης του κατά το όνομα. Κόσμος περνά και με σκουντά στρατός και με πατάει...

    Μακάριοι οι βλέποντες πορνό, οι παρακολουθούντες το θείο άθλημα του ποδοσφαίρου και οι ακούγοντες “φίνο μπουζουκάκι”. Το γεγονός της επανάστασης ολίγο κατ’ ολίγο προετοιμάζεται και συντελείται στους κόλπους του λαού.

    Κύριε όχι μ’ αυτούς.

12 Φλεβάρη 1976 / Βιβλιοθήκη ΕΜΠ

Να είσαστε Καλά, να έχετε έναν Όμορφο Οκτώβριο και να, βεβαίως, Προσέχετε.

Ένα κλικ μακριά και από το άλμπουμ του «5» ο J.J. Cale τραγουδά «Sensitive Kind”:

30/09/2020

1306. Κώστας Μόντης / Ανθολογίες Ποιημάτων

Αν δεχτώ ότι η βάση δεδομένων, σε MS Access, στην οποία καταχωρίζω στοιχεία για τα βιβλία που έχω στην κατοχή μου, είναι ακριβής, τότε έχω στην κατοχή μου εκατόν πέντε (105) βιβλία με ποιήματα. Σε σταθερές τιμές έχω καταβάλει, για τα βιβλία αυτά, 401 €, χωρίς στο ποσό αυτό να υπολογίζονται τα όσα βιβλία ποίησης μου δωρίστηκαν, και αριθμούν ένα συνολικό πλήθος σελίδων ίσο προς 23.004.

Κάποια, λοιπόν, από τα βιβλία αυτά είναι Ανθολογίες Ποιημάτων (και αν το ψάξω λίγο θα βρω πόσα και ποια). Η λειτουργία ανάγνωσης των Ανθολογιών αυτών είναι, θαρρώ, ουσιαστικά διαφορετική από αυτή των Συλλογών μεμονωμένων ποιητριών / ποιητών για την οποία έχω μιλήσει στην εγγραφή 1244 του παρόντος. Οι Ανθολογίες αυτές προσφέρονται, κατ’ εμέ, για χαλαρό ξεφύλλισμα και στάσεις, όπου η ανάγνωση προκαλεί σε ευαίσθητες χορδές ταλαντώσεις.

Ανάλογα με το χρονικό εύρος το οποίο καλύπτει μια Ανθολογία Ποιημάτων ο στόχος, θαρρώ, είναι να δώσει ένα περίγραμμα της ποιητικής παραγωγής και να συστήσει στο αναγνωστικό κοινό, πέρα από τους μείζονες, ελάσσονες αλλά σημαντικούς δημιουργούς. Αποτελεί ευθύνη, και μάλιστα βαριά, του ανθολόγου το να επιλέξει ποιους δημιουργούς θα ανθολογήσει και με ποια ποιήματά τους θα τους παρουσιάσει στο αναγνωστικό κοινό.

Υπάρχουν γενικές, και συνήθως πολύτομες, Ανθολογίες καθώς και θεματικές, όπως π.χ., Ανθολογίες Ερωτικής Ποίησης. Κάποιες από τις Ανθολογίες αυτές είναι διάσημες, όπως αυτή  του Ρένου Αποστολίδη, κάποιες πάλι όχι. Κάθε Ανθολογία έχει τους ευνοούμενους της ποιητές, από την άποψη του πλήθους των ποιημάτων τους που εμφανίζονται, οι οποίοι συνήθως είναι και οι, κατά γενική παραδοχή, μέγιστοι. Καβάφης, Σεφέρης, Ελύτης, Παλαμάς, Καρυωτάκης και άλλοι αρκετοί 

Υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι ανθολογούνται με ένα μόνο ποίημά τους, και ενδεχομένως τα ελάχιστα δυνατά βιογραφικά στοιχεία, και είναι μία μικρή θλίψη να βλέπεις το πόσοι ελάσσονες ποιητές θυσιάζονται για να αναδυθούν τα βαριά και μεγάλα της ποίησης ονόματα.

Μία από τις Ανθολογίες Ποίησης που έχω στην κατοχή μου είναι και η «Νεοελληνική Ποιητική Ανθολογία Παπύρου – Δύο Αιώνες ΝεοελληνικήςΠοίησης». Το βιβλίο αυτό το απόκτησα την Τρίτη, 18 Απριλίου 1995, σαν προσφορά του περιοδικού «Διπλό Τηλέραμα», προσκομίζοντας δύο σχετικά κουπόνια του  περιοδικού, με κόστος αγοράς 300 δραχμές ανά τεύχος, και καταβάλλοντας επιπλέον 600 δραχμές, του τότε, για την απόκτησή του.

Η Ανθολογία του Πάπυρου, για συντομία, είναι ένα από τα αγαπημένα μου βιβλία. Ένα βιβλίο που συχνά – πυκνά ξεφυλλίζω αναζητώντας μικρές ανάσες που η ποίηση μπορεί να χαρίσει. Κάποιες φορές, ξεφυλλίζοντάς το, επισήμαινα τα ποιήματα που μου άρεσαν χρησιμοποιώντας υπογραμμιστή κειμένου στον τίτλο τους.

Πριν από λίγες μέρες έπιασα, ακόμα μια φορά, την Ανθολογία αυτή στα χέρια μου. Την ξεφύλλισα. Αναθυμήθηκα. Σταμάτησα στον υπογραμμισμένο τίτλο «Η ΦΥΛΑΚΗ», του Κώστα Μόντη. Ένα ποίημα από αυτά που με άγγιξαν. Έψαξα το όνομά του στο Άγιο, για τα τοιαύτα, διαδίκτυο. Η Βικιπαίδεια πρώτη και καλύτερη, ως συνήθως, έδωσε απάντηση στο ερώτημά μου. Αντιγράφω από το σχετικό λήμμα:

Κώστας Μόντης,

Γεννήθηκε το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο, παιδί του Θεόδουλου Μόντη και της Καλομοίρας Μπατίστα. Στα 18 του έφυγε για την Αθήνα για να σπουδάσει νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Επέστρεψε στην Κύπρο το 1937. Συνέβαλε στον Κυπριακό Απελευθερωτικό Αγώνα (1955-59) συμμετέχοντας ως πολιτικός καθοδηγητής των μελών της ΕΟΚΑ[1].

Ο Κώστας Μόντης ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ποιητής, μυθιστοριογράφος και συγγραφέας θεατρικών έργων, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συγγραφείς του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα της μεταπολεμικής περιόδου. Πολλά από τα έργα του έχουν μεταφρασθεί στα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ολλανδικά, Σουηδικά, Ρωσικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1980 τιμήθηκε με τον τίτλο του «δαφνοστεφούς ποιητή» (Poet Laureate) από την Παγκόσμια Ακαδημία Τεχνών και Πολιτισμού. Το 1984 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ[2]. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ανάλογη τιμή δέχτηκε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2001.[2]

Συγγραφέας πολυγραφότατος, βαθιά προβληματιζόμενος για το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερής του πατρίδας, της Κύπρου. Πολλά από τα έργα του αναφέρονται στον αγώνα των Κυπρίων για απελευθέρωση από την Αγγλία και ένωση με την Ελλάδα, την πορεία της νήσου μετά την Ανεξαρτησία, με σημαντικό σταθμό την Τουρκική Εισβολή και την έκτοτε κατοχή του 1/3 της Κύπρου.

Μερικά από τα γνωστότερά του έργα είναι το Γράμμα στη Μητέρα, Στιγμές, μία νουβέλα για τον απελευθερωτικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. (1955-59), ο Αφέντης Μπατίστας, ένα ιστορικοαυτοβιογραφικό μυθιστόρημα το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο μυθιστορήματος στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων της Κύπρου κ.ά.

Ο μουσικοσυνθέτης Μάριος Τόκας, προσωπικός φίλος του ποιητή και επίσης καταγόμενος από την Κύπρο, μελοποίησε μερικά από τα έργα του Κώστα Μόντη αναφερόμενα στην τουρκική εισβολή του 1974. . .

[Από την μία, λοιπόν, με εκνευρίζει η ευκολία με την οποία, χωρίς ουσιαστικό κόπο, μπορούμε να γεμίζουμε σελίδες αντιγράφοντας κείμενα από το διαδίκτυο, από την άλλη, σαν τεμπελάκος, εκμεταλλεύομαι τις σχετικές δυνατότητες. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο από ένας άνθρωπος της εποχής μας.]

Ένα βιογραφικό σημείωμα για τον Κώστα Μόντη,  τίτλους βιβλίων που έχουν κυκλοφορήσει και συμμετοχές του σε συλλογικά έργα μπορεί κανείς να διαβάσει στο σχετικό λήμμα της βιβλιοnet: εδώ.

Ας ξαναγυρίσουμε, όμως, στην Ανθολογία του Πάπυρου στην οποία εκτός από το ποίημα «Η Φυλακή» εμφανίζονται δύο ακόμη ποιήματα του Κώστα Μόντη. Τα ποιήματα «Έγνοιες» και «Εικόνα». Αντιγράφω από τη σελίδα 269 της Ανθολογίας του Πάπυρου:

Μόντης, Κώστας (1914)

ΕΓΝΟΙΕΣ

Άλλες ήρθαν πρώτα  και σ’ απασχόλησαν
κι όταν έπειτα ανέβηκε εκείνη
σα δευτερεύουσα, σαν ταπεινή.
παρεμπιπτόντως,
Και σου ’κανε τους πρώτους ακροβολισμούς,
τις πρώτες νύξεις,
καθόλου δεν υποψιάστηκες
πως θα κυριαρχούσε τόσο γρήγορα,
πως οι άλλες έγνοιες δεν ήταν
παρά ασήμαντοι πρόδρομοι και προφάσεις της,
πως αυτή ήταν
που θα σε κρατούσε άγρυπνο ως το πρωί.
 
ΕΙΚΟΝΑ
 
Νύχτα παγωμένη
δωδεκάμερα.
Κρύωσε το φεγγάρι
κ’ έκατσε παράμερα
με την άσπρη γούνα του
να του κόψη το βοριά,
τη νιφάδα την αριά.
Ούτε αγάπες ούτε ασήμι
ποίηση απόψε δεν το νοιάζει,
πρώτη νύχτα που νυστάζει.
 
Η ΦΥΛΑΚΗ
 
Το χειρότερο δεν είναι
που μ’ έκλεισαν σ’ αυτή τη φυλακή
και πήραν τα κλειδιά κι’ έφυγαν,
μα που δεν ξέρω ως πού φτάνει η φυλακή μου,
που δεν ξέρω το περίγραμμά της,
για να κάνω επιτέλους
σαν άνθρωπος κι εγώ
μιαν απόπειρα αποδράσεως.

Περισσότερα για τον Κώστα Μόντη: εδώ, εδώ κι εδώ.

Να είσαστε Καλά, να έχετε ένα Ασφαλές και Όμορφο Σαββατοκύριακο.

Ένα κλικ μακριά η Κωνσταντίνα στο τραγούδι των Μάριου Τόκα, Σαράντη Αλιβιζάτου «Μέσα Στα Μάτια Σου Θάλασσες»:

26/09/2020

1305. Χειρόγραφα

 

Ζούμε σε μία εποχή που η χρήση του  πληκτρολογίου, σε Η/Υ, τάμπλετ και κινητά, έχει πλέον καθολικά επιβληθεί προκειμένου να παραχθεί γραπτός λόγος. Τόσο, που οι τελευταία, ή οι τελευταίες;, γενιά να χαρακτηριστεί ως γενιά του αντίχειρα λόγω της ευχέρειας που έχουν τα μέλη της στην χρήση του για την πληκτρολόγηση σε κινητά και τάμπλετ.

Το χειρόγραφο μοιάζει έτσι να είναι μια ξεχασμένη υπόθεση. Το χέρι ξεσυνήθισε να γράφει. Το μυαλό έγινε νωθρό. Για την ορθογραφία των κειμένων μας στηριζόμαστε πλέον στους αυτόματους διορθωτές που παρέχουν τα ηλεκτρονικά μέσα δημιουργίας γραφής. Δεν γνωρίζω να διαμαρτυρηθώ για την διαμορφωμένη αυτή κατάσταση και ούτε επιθυμώ να αναφωνήσω «Μα τι ωραία που ήταν η εποχή των χειρόγραφων κειμένων». Αλίμονο αν κολλούσαμε στα όσα από τους γονείς μας, και τους πριν, βρήκαμε και μάθαμε αρνούμενοι  εξελίξεις που διευκολύνουν, σε μεγάλο βαθμό, την καθημερινότητά μας.

Από την άλλη, δεν μπορώ να μην σταθώ στην ομορφιά που έχει μια καλογραμμένη χειρόγραφη σελίδα, ένας στρωτός και ευανάγνωστος γραφικός χαρακτήρας. Ανήκω, βλέπετε, σε μια γενιά που  στο Δημοτικό Σχολείο διδάχτηκε καλλιγραφία. Μου άρεσε να γράφω με το χέρι και μου αρέσει ακόμα. Αυτό που δεν μου αρέσει είναι που, χρόνο με τον χρόνο, ο γραφικός μου χαρακτήρας χειροτερεύει. Αδιάψευστος μάρτυρας τα δεκαεπτά μεγάλου σχήματος τετράδια του χειρόγραφου ημερολογίου μου, περισσότερες από 3400 σελίδες,  από την Τρίτη, 2 Οκτωβρίου 1973, μέχρι σήμερα.

Εκτός από τα χειρόγραφα ημερολόγια, το χειρόγραφο τετράδιο με «Τα Άλλα Κείμενα», και αυτό των ποιημάτων μου («Ολίγον Τε Φίλον Τε»), έχω κρατήσεις τετράδια μου από το Δημοτικό, το Γυμνάσιο και το ΕΜΠ. Επιπλέον υπάρχει ένα τετράδιο στο οποίο έχω αντιγράψει ποιήματα και τραγούδια και ένα ακόμα με λεξούλες της Ελληνικής. Υπάρχει, βεβαίως, και ένα σημαντικό πλήθος χειρόγραφων φύλλων με αντιγραφές, σκέψεις και σημειώσεις καθώς και ένα σημαντικό πλήθος χειρόγραφων επιστολών, δικών μου και άλλων. Αρκετά από τα πιο πάνω έχουν, κατά καιρούς εμφανιστεί, στο παρόν e-ημερολόγιο.

Εκείνο που είχα σκεφτεί να πράξω και, ομολογώ, δεν έχω απαγκιστρωθεί από την ιδέα, είναι να επιλέξω ένα βιβλίο και να στρωθώ να το αντιγράψω όσο καλύτερα και καλλιγραφικά μπορώ. Έτσι, να αισθανθώ σαν μοναχός – αντιγραφέας του μεσαίωνα και να δώσω όλη μου την προσοχή και την φροντίδα για ένα, κατά το δυνατόν, άψογο αποτέλεσμα.

Επειδή αγαπώ το γράψιμο, αγαπώ και τα μέσα γραφής. Πένες, στυλό, μολύβια, μαρκαδόρους, ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Αυτά τα είδη δεν παραλείπω να τα ψάχνω και να τα αγοράζω. Το να γράφω με το χέρι είναι μία διαδικασία που μου αρέσει, με ευχαριστεί και με ηρεμεί. Πάντοτε στην επιφάνεια του γραφείου μου βρίσκεται ένα ευάριθμο πλήθος λευκών σελίδων που μου δίνει την άνεση να σημειώσω το οτιδήποτε επιθυμώ. Από εγγραφές για τον ολίγιστο μέχρι μονογραφές, ονόματα και σχόλια.

Ακολουθούν, σκαναρισμένες, χειρόγραφες σελίδες:

Να είσαστε Καλά και να Προσέχετε.

Ένα κλικ μακριά, Tamás Vásáry στην Πολωνέζα Nούμερο 6 του Chopin, τα έργα για πιάνο του οποίου, σε εκτέλεση του πρώτου, τα λατρεύω:

22/09/2020

1304. Ένα Κείμενο

Μέσα της δεκαετίας του 1970. Μια άλλη εποχή. Δίχως διαδίκτυο, δίχως έξυπνα κινητά, δίχως κοροναϊό, βεβαίως. Οι εγκαταστάσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) βρισκόντουσαν στην οδό Πατησίων. Τα λεωφορεία της Γλυφάδας τερμάτιζαν στο Ζάππειο και την  απόσταση μέχρι το  ΕΜΠ μπορούσες να την διανύσεις με μιαν ανάσα. Μια εποχή  που το κορίτσι των ονείρων σου έπρεπε  να το παραμονέψεις σε στάσεις και διαδρομές λεωφορείων και τρόλεϊ. Μια εποχή με όνειρα, επιθυμίες και ελπίδες. Από εκείνη, την ηρωική εποχή, και το κείμενο που ακολουθεί. Το έκτο κείμενο της σειράς «Τα άλλα κείμενα». Ιδού:

06. KEIMENO

Προσπάθεια κατασκευής ποιήματος αδύνατη. Ας καθαρογράψω, λοιπόν, μερικές σκόρπιες σκέψεις. Δε μπορώ να σπουδάσω. Αισθάνομαι σαν άνθρωπος του μεσαίωνα. Θα ήθελα να αντιγράψω μερικά κείμενα. Κυρίαρχη σκέψη. Θυμήσου τον απρόσιτο άγγελο. Οι άγγελοι είναι ξανθοί. Δες Χατζή. Την έκαψε τη γριά. Τη γυναίκα του ράφτη του καμπούρη.

         Τέτοια κατασκευάσματα σαν κι αυτό δε μπορούμε να πούμε ότι αντιστέκονται στον οντολογικό χρόνο. Νομίζω ότι από τα σπουδαιότερα πράγματα που κατορθώνει η τέχνη είναι και η αλλοίωση του οντολογικού χρόνου. Κλοπιμαίο. Στραβίνσκι. Οι λειτουργίες του ασυνείδητου αξεδιάλυτες. Θα πρέπει πάντοτε να μεταφέρω μερικές λευκές κόλλες μαζί μου. Μου λείπουν λέξεις. Μου λείπουν λέξεις. Σώψυχα. Αναπόφευκτος σαν θάνατος. Μέτρο δυνατότητας του άνθρωπου. Πρέπει να ισορροπήσω και να καθορίσω βασικές αρχές. Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να αρνηθώ.

         Πλησιάζει ο χρόνος που η Μεγάλη Άσκηση Γραφής θα πρέπει να δει το φως. Θα προσπαθήσω να τη φέρω στα σημερινά μου όρια. Θα πρέπει να είναι κυνικά ειλικρινής. Θα πρέπει να γίνει κείμενο σταθμός. Κείμενο με παραμέτρους. Πρέπει να αποφασίσω μερικά πράγματα. Με φοβίζουν τα “θα”.

         Είναι απρόσιτη και αυτή όπως και η άλλη. Δε θα στείλω κάρτα. Όχι ποτέ! Σήκω και κτύπησε τώρα ή ποτέ! Στη σφενδόνη. Πάλι στη σφενδόνη. Πόσοι κύκλοι; Πόσοι αιμάτινοι κύκλοι; Ποιος νόμος σκοτεινός και αξεδιάλυτος με κυβερνάει; Πώς θα τον ξεφύγω; Έτσι προσεγγίζεται η αυτόματη γραφή; Οι μέρες μας ήταν καλές τότε. Θα τη συντρίψω. Εκείνη το θέλησε να αντιπαραβάλουμε τα αναστήματά μας. Τα σπίτια μας είναι ψυχρά και άδεια. Ο λόγος μας τραύλισμα. Πόσοι πιάνουν μολύβι στο χέρι να γράψουν αυτά που σκέπτονται σχετικά συχνά;

         Μην πιστέψεις ότι είσαι σπορά Θεών θα καταστραφείς. Έλα και σίμωσε στα όρια σου. Θ’ ανασάνεις τότε. Πόσο ελέγχω το χώρο και το χρόνο. Σε τι τον επηρεάζω; Σκοτεινός σαν θάνατος. Και ήμουν στο σκοτάδι και ήμουν το σκοτάδι. Και μ’ είδε μια ακτίνα. Καρυωτάκης είναι. Φοβάμαι τις μέρες που έρχονται. Ψέματα. Δεν τις φοβάμαι. Πάλι ψέματα.

                                                                                              22 Μάρτη 1976 / Βιβλιοθήκη ΕΜΠ

Να είσαστε Καλά και να Προσέχετε.

Ένα κλικ μακριά Γιώργος Νταλάρας και «Σαν ΣβησμένοΚαρβουνάκι». Ένα τραγούδι των Σταύρου Κουγιουμτζή, Μάνου Ελευθερίου από το άλμπουμ «Στα Ψηλά τα Παραθύρια» του 1975:

15/09/2020

1303. Κλέψωμεν. . .

 

5.219 ΠΑΥΛΟΥ ΣΙΛΕΝΤΙΑΡΙΟΥ

Κλέψωμεν, Ῥοδόπη, τὰ φιλήματα τήν τ' ἐρατεινὴν

 καὶ περιδηριτὴν Κύπριδος ἐργασίην.

ἡδὺ λαθεῖν φυλάκων τε παναγρέα κανθὸν ἀλύξαι·

 φώρια δ' ἀμφαδίων λέκτρα μελιχρότερα.

Ας κλέψουμε, Ροδόπη, τα φιλιά και τ’ αγαπημένα,

που γι’ αυτά  πασχίζουν πολλοί, της Αφροδίτης έργα.

Είναι γλυκό να ξεγλιστράς  από τους φύλακες και να 

ξεφεύγεις απ’ τα μάτια τους που όλα τα κυνηγούν·

τα κλεμμένα κρεβάτια είναι πιο γλυκά από τα φανερά.

Για τον Παύλο Σιλεντιάριο έχουμε μιλήσει και στην, ομώνυμη, εγγραφή «0978. Παύλος Σιλεντιάριος», του παρόντος.

Η μετάφραση του επιγράμματος είναι της ταπεινότητας μου, μιας και οι μεταφράσεις του που βρήκα, σε βιβλία που έχω στην κατοχή μου καθώς και στο διαδίκτυο, περισσότερο με εκνεύρισαν παρά με ικανοποίησαν.

Ανάγκη να επαναλάβω ότι, για τα ερωτικά επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας, θεωρώ την μετάφραση τους βοηθητική εντελώς. Το ζητούμενο είναι να γευτούμε τον ρυθμό, την ακρίβεια και την λιτότητα του αρχαίου κειμένου. Μόνο τυχαίο δεν είναι το ότι οι μεταφράσεις των επιγραμμάτων αυτών απαριθμούν πλήθος λέξεων πολύ μεγαλύτερο αυτού του αρχαίου κειμένου.

Για να μεταφράσω το επίγραμμα, και να εκτεθώ όσο εκτέθηκα, χρησιμοποίησα κυρίως το εικοσάτομο «Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας» του εκδοτικού οίκου «Πάπυρος».

Επιτρέψτε μου να επιμένω. Διαβάστε, φωναχτά θα πρότεινα, το επίγραμμα, νιώστε το και χρησιμοποιήστε σαν βοήθημα και μόνο τη μετάφραση.

Να είσαστε Όλοι Καλά και να, βεβαίως, προσέχετε.

08/09/2020