1307. Του Τότε Γραφής Άσκηση Μικρή

Φλεβάρης του 1976. Σπουδάζω στο ΕΜΠ, στη Σχολή Μηχανολόγων – Ηλεκτρολόγων, και, αν κρίνω από τα τότε γραπτά μου, που ευλαβικά διαφύλαξα, είμαι μάλλον νεραϊδοπαρμένος. . .

Ένα ακόμα κείμενο, λοιπόν, από εκείνη, την ηρωική για εμένα, εποχή παραθέτω στη συνέχεια. Κείμενο το οποίο συγκαταλέγεται στα «Άλλα Κείμενα», όπως αυτά ομαδοποιήθηκαν και αντιγράφηκαν στο ομώνυμο  τετράδιο. Κείμενα τα οποία στη συνέχεια μετέφερα και στον Η/Υ, προσφέροντάς τους μία επιπλέον δυνατότητα να επιβιώσουν, για να μην χάσει η Βενετιά βελόνι, αποκτώντας συνάμα εύκολη πρόσβαση και δυνατότητες ταξινόμησης και αναζήτησης. Ιδού:

05. (ΜΙΚΡΗ) ΑΣΚΗΣΗ ΓΡΑΦΗΣ ΝΟ 4 

Θέλω να πω ότι είναι καλύτερο να τ’ αποφασίσεις. Ποτέ δεν πρόκειται να δώσεις το βάρος σου κάπου και να το σηκώσουν. Έτσι είναι καλύτερα να προσπαθήσεις από τώρα να βρεις τρόπους έκφρασης γι’ αυτά που σε βαραίνουν. Και θα ’ναι ψέματα να πεις ότι δεν καταστάλαξες, γιατί τον τρόπο έκφρασης τον βρήκες. “Λόγος” ο τρόπος έκφρασης που βρήκες. Και αν γι’ άλλους αυτά φαίνονται απλές κουβέντες και αβασάνιστες εσύ γνωρίζεις το πόσο σε ματώνουν. Όταν χάνεσαι μέσα στις ραψωδίες του Ομήρου και όταν προσπαθείς να νιώσεις τον ποιητή με τόσο κόπο και τόσο πόνο. Αυτό που για τους άλλους είναι το εύκολο για σένα είναι το ίσα-ίσα πολύ δύσκολο. Δε βγαίνουν εύκολα οι λέξεις απ’ το στόμα σου και έτσι θαρρώ πως πρέπει. Έχουμε εκφυλίσει την ομιλία μας. Θέλω να πω την εκφύλισαν εκείνοι που δε θα ’πρεπε κι εκείνοι που μπορούσαν να μην το πράξουν. Δε θέλω να μιλήσω για τις γυναίκες και τους άντρες του λαού. Αυτοί δε γνωρίζουν κι αν γνωρίζουν είναι περίσσεια χαριτωμένοι. Οι ατόφιοι άνθρωποι του λαού (αναφορά στον ποιητή) είναι πρώτα-πρώτα ατόφιοι στο λόγο. 

    Πού να στηρίξω τους λόγους του εκφυλισμού; Στη βιάση; Στην αδιαφορία για την έκφραση; Πού; Δε μου αρκεί να βλέπω την προσπάθεια για το λόγο σε 5-10 άτομα στη χώρα μου μεταφερμένη στα βιβλία τους. Δεν το μπορώ να μαθαίνω τον πλούτο της γλώσσας της φυλής μου από τους μεταφραστές των Ομηρικών επών σε μια προσπάθεια που δικαιώνεται ή όχι. Θέλω τις λέξεις που με πιάνουν να τις ακούω ολοτρίγυρα και έτσι να τις μαθαίνω. Και όλα αυτά είναι αρκετά δύσκολα στο περιβάλλον που κινούμαι. Απεχθάνομαι τα βιβλία “σύγχρονου προβληματισμού” και “πολιτικής” που μας έχουν κατακλύσει. Τείνουν να ισοπεδώσουν τη γλώσσα μας και τελικά το καταφέρνουν. Εάν δεν εκφράζεσαι με τρόπο παραπλήσιο του τρόπου των βιβλίων που διαβάζεις τότε πως εκφράζεσαι; Θέλω να πω ότι ο τρόπος μετάφρασης, όπως συμβαίνει συνήθως, των βιβλίων αυτών είναι άχρωμος, αδιάφορος και ισοπεδωμένος. Η “γλώσσα” δεν το μπορεί να ανασάνει μέσα από τέτοια έντυπα. Έτσι κακομαθαίνει κι ο λαός. Ο κίνδυνος τεράστιος και δεν ισχυρίζομαι ότι πρώτος εγώ τον επισήμανα. Αυτός είναι ο λόγος που πολύ σπάνια διαβάζω βιβλία τέτοιου είδους.

    Κινδυνεύουμε συνεχώς. Όσο περισσότερες φράσεις και προτάσεις τυποποιούνται τόσο κινδυνεύουμε. Μετά είναι και η παμφίλτατη τηλεόραση. Πρόσεξε, συν τοις άλλοις, και τη φτώχεια των διαλόγων της. Πρόσεξε τη γενικότερη φτώχεια στον τρόπο της έκφρασης των “ηθοποιών” των “σίριαλ”. Πρόσεξε αυτά και σκέψου ότι νέα παιδιά βλέπουν καθημερινά πλήθος τηλεόραση και αντιγράφουν διαρκώς. Κινδυνεύουμε! Τώρα δα ανατρίχιασα γράφοντας τη λέξη:

- Ηθοποιός.

Θεοί είναι δυνατόν, ακόμα σήμερα, να χρησιμοποιούμε τέτοιες λέξεις για τέτοια πρόσωπα; Μετά σκέψου τον τεράστιο κίνδυνο από τις διαφημίσεις που εύκολα αποστηθίζονται όσο αφορά το φωνητικό μέρος λόγω της επανάληψης. Παιδάκια στους δρόμους να διαλαλούν ανόητες φράσεις και “σλόγκαν” διαφημιστικά. Τη γλώσσα που βρήκαμε πρέπει να την κρατήσουμε ζεστή. Να μη τη χαλνάμε αβασάνιστα μα να προσπαθούμε να τη διατηρούμε ζεστή ανάμεσό μας. Ζεστή κι αγαπημένη σαν το κορμί γυναίκας νέας που αγαπήσαμε. Ποτέ να μη μας λείψει το συναίσθημα του χρέους απέναντί της που δεν είναι τίποτα άλλο παρά το σέβας απέναντι στα αισθήματα και συναισθήματα αυτών που έρχονται. Δεν παραλογίζομαι. Όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από την ακρίβεια, μιλώ πάντα για τη “γλώσσα”, τόσο δυσκολότερο είναι να ξαναβρεθούμε κοντά της. Έτσι δυσκολεύουμε τους απογόνους να δώσουν έκφραση στα αισθήματα και συναισθήματά τους. Και δε γνωρίζω κατά πόσο μπορεί να βιώνεται αίσθημα ή συναίσθημα που δεν εκφράζεται σε λόγο.

    Μια κάποια λύση στο Θέατρο. Κι εδώ μας κύκλωσαν οι επιθεωρήσεις και οι μεταφράσεις ξένων έργων και δε γνωρίζω πόσο μπορεί να αποδώσει. Πρέπει να προσπαθήσουμε να γεννήσουμε στους ανθρώπους το συναίσθημα του χρέους. Δεν έχω να προτείνω τρόπους. Είμαι ένας που σκέφτεται και γράφει με γιομάτο στομάχι. Δεν έχω πρόσωπο να πιάσω τον κόσμο που πεινά να του θίξω τέτοια θέματα. Ο αγώνας πρέπει να ξεκινήσει και πάλι από την εκπαίδευση. Παρατηρώ και θλίβομαι ότι δεν έχουμε φορείς. Έξη χρόνια στο γυμνάσιο και δε γνώρισα μήτε ένα φιλόλογο που να ανταποκρίνεται στην ετυμολογία της επιστήμης του κατά το όνομα. Κόσμος περνά και με σκουντά στρατός και με πατάει...

    Μακάριοι οι βλέποντες πορνό, οι παρακολουθούντες το θείο άθλημα του ποδοσφαίρου και οι ακούγοντες “φίνο μπουζουκάκι”. Το γεγονός της επανάστασης ολίγο κατ’ ολίγο προετοιμάζεται και συντελείται στους κόλπους του λαού.

    Κύριε όχι μ’ αυτούς.

12 Φλεβάρη 1976 / Βιβλιοθήκη ΕΜΠ

Να είσαστε Καλά, να έχετε έναν Όμορφο Οκτώβριο και να, βεβαίως, Προσέχετε.

Ένα κλικ μακριά και από το άλμπουμ του «5» ο J.J. Cale τραγουδά «Sensitive Kind”:

30/09/2020