Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου 2020

1307. Του Τότε Γραφής Άσκηση Μικρή

Φλεβάρης του 1976. Σπουδάζω στο ΕΜΠ, στη Σχολή Μηχανολόγων – Ηλεκτρολόγων, και, αν κρίνω από τα τότε γραπτά μου, που ευλαβικά διαφύλαξα, είμαι μάλλον νεραϊδοπαρμένος. . .

Ένα ακόμα κείμενο, λοιπόν, από εκείνη, την ηρωική για εμένα, εποχή παραθέτω στη συνέχεια. Κείμενο το οποίο συγκαταλέγεται στα «Άλλα Κείμενα», όπως αυτά ομαδοποιήθηκαν και αντιγράφηκαν στο ομώνυμο  τετράδιο. Κείμενα τα οποία στη συνέχεια μετέφερα και στον Η/Υ, προσφέροντάς τους μία επιπλέον δυνατότητα να επιβιώσουν, για να μην χάσει η Βενετιά βελόνι, αποκτώντας συνάμα εύκολη πρόσβαση και δυνατότητες ταξινόμησης και αναζήτησης. Ιδού:

05. (ΜΙΚΡΗ) ΑΣΚΗΣΗ ΓΡΑΦΗΣ ΝΟ 4 

Θέλω να πω ότι είναι καλύτερο να τ’ αποφασίσεις. Ποτέ δεν πρόκειται να δώσεις το βάρος σου κάπου και να το σηκώσουν. Έτσι είναι καλύτερα να προσπαθήσεις από τώρα να βρεις τρόπους έκφρασης γι’ αυτά που σε βαραίνουν. Και θα ’ναι ψέματα να πεις ότι δεν καταστάλαξες, γιατί τον τρόπο έκφρασης τον βρήκες. “Λόγος” ο τρόπος έκφρασης που βρήκες. Και αν γι’ άλλους αυτά φαίνονται απλές κουβέντες και αβασάνιστες εσύ γνωρίζεις το πόσο σε ματώνουν. Όταν χάνεσαι μέσα στις ραψωδίες του Ομήρου και όταν προσπαθείς να νιώσεις τον ποιητή με τόσο κόπο και τόσο πόνο. Αυτό που για τους άλλους είναι το εύκολο για σένα είναι το ίσα-ίσα πολύ δύσκολο. Δε βγαίνουν εύκολα οι λέξεις απ’ το στόμα σου και έτσι θαρρώ πως πρέπει. Έχουμε εκφυλίσει την ομιλία μας. Θέλω να πω την εκφύλισαν εκείνοι που δε θα ’πρεπε κι εκείνοι που μπορούσαν να μην το πράξουν. Δε θέλω να μιλήσω για τις γυναίκες και τους άντρες του λαού. Αυτοί δε γνωρίζουν κι αν γνωρίζουν είναι περίσσεια χαριτωμένοι. Οι ατόφιοι άνθρωποι του λαού (αναφορά στον ποιητή) είναι πρώτα-πρώτα ατόφιοι στο λόγο. 

    Πού να στηρίξω τους λόγους του εκφυλισμού; Στη βιάση; Στην αδιαφορία για την έκφραση; Πού; Δε μου αρκεί να βλέπω την προσπάθεια για το λόγο σε 5-10 άτομα στη χώρα μου μεταφερμένη στα βιβλία τους. Δεν το μπορώ να μαθαίνω τον πλούτο της γλώσσας της φυλής μου από τους μεταφραστές των Ομηρικών επών σε μια προσπάθεια που δικαιώνεται ή όχι. Θέλω τις λέξεις που με πιάνουν να τις ακούω ολοτρίγυρα και έτσι να τις μαθαίνω. Και όλα αυτά είναι αρκετά δύσκολα στο περιβάλλον που κινούμαι. Απεχθάνομαι τα βιβλία “σύγχρονου προβληματισμού” και “πολιτικής” που μας έχουν κατακλύσει. Τείνουν να ισοπεδώσουν τη γλώσσα μας και τελικά το καταφέρνουν. Εάν δεν εκφράζεσαι με τρόπο παραπλήσιο του τρόπου των βιβλίων που διαβάζεις τότε πως εκφράζεσαι; Θέλω να πω ότι ο τρόπος μετάφρασης, όπως συμβαίνει συνήθως, των βιβλίων αυτών είναι άχρωμος, αδιάφορος και ισοπεδωμένος. Η “γλώσσα” δεν το μπορεί να ανασάνει μέσα από τέτοια έντυπα. Έτσι κακομαθαίνει κι ο λαός. Ο κίνδυνος τεράστιος και δεν ισχυρίζομαι ότι πρώτος εγώ τον επισήμανα. Αυτός είναι ο λόγος που πολύ σπάνια διαβάζω βιβλία τέτοιου είδους.


    Κινδυνεύουμε συνεχώς. Όσο περισσότερες φράσεις και προτάσεις τυποποιούνται τόσο κινδυνεύουμε. Μετά είναι και η παμφίλτατη τηλεόραση. Πρόσεξε, συν τοις άλλοις, και τη φτώχεια των διαλόγων της. Πρόσεξε τη γενικότερη φτώχεια στον τρόπο της έκφρασης των “ηθοποιών” των “σίριαλ”. Πρόσεξε αυτά και σκέψου ότι νέα παιδιά βλέπουν καθημερινά πλήθος τηλεόραση και αντιγράφουν διαρκώς. Κινδυνεύουμε! Τώρα δα ανατρίχιασα γράφοντας τη λέξη:

- Ηθοποιός.

Θεοί είναι δυνατόν, ακόμα σήμερα, να χρησιμοποιούμε τέτοιες λέξεις για τέτοια πρόσωπα; Μετά σκέψου τον τεράστιο κίνδυνο από τις διαφημίσεις που εύκολα αποστηθίζονται όσο αφορά το φωνητικό μέρος λόγω της επανάληψης. Παιδάκια στους δρόμους να διαλαλούν ανόητες φράσεις και “σλόγκαν” διαφημιστικά. Τη γλώσσα που βρήκαμε πρέπει να την κρατήσουμε ζεστή. Να μη τη χαλνάμε αβασάνιστα μα να προσπαθούμε να τη διατηρούμε ζεστή ανάμεσό μας. Ζεστή κι αγαπημένη σαν το κορμί γυναίκας νέας που αγαπήσαμε. Ποτέ να μη μας λείψει το συναίσθημα του χρέους απέναντί της που δεν είναι τίποτα άλλο παρά το σέβας απέναντι στα αισθήματα και συναισθήματα αυτών που έρχονται. Δεν παραλογίζομαι. Όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από την ακρίβεια, μιλώ πάντα για τη “γλώσσα”, τόσο δυσκολότερο είναι να ξαναβρεθούμε κοντά της. Έτσι δυσκολεύουμε τους απογόνους να δώσουν έκφραση στα αισθήματα και συναισθήματά τους. Και δε γνωρίζω κατά πόσο μπορεί να βιώνεται αίσθημα ή συναίσθημα που δεν εκφράζεται σε λόγο.

    Μια κάποια λύση στο Θέατρο. Κι εδώ μας κύκλωσαν οι επιθεωρήσεις και οι μεταφράσεις ξένων έργων και δε γνωρίζω πόσο μπορεί να αποδώσει. Πρέπει να προσπαθήσουμε να γεννήσουμε στους ανθρώπους το συναίσθημα του χρέους. Δεν έχω να προτείνω τρόπους. Είμαι ένας που σκέφτεται και γράφει με γιομάτο στομάχι. Δεν έχω πρόσωπο να πιάσω τον κόσμο που πεινά να του θίξω τέτοια θέματα. Ο αγώνας πρέπει να ξεκινήσει και πάλι από την εκπαίδευση. Παρατηρώ και θλίβομαι ότι δεν έχουμε φορείς. Έξη χρόνια στο γυμνάσιο και δε γνώρισα μήτε ένα φιλόλογο που να ανταποκρίνεται στην ετυμολογία της επιστήμης του κατά το όνομα. Κόσμος περνά και με σκουντά στρατός και με πατάει...

    Μακάριοι οι βλέποντες πορνό, οι παρακολουθούντες το θείο άθλημα του ποδοσφαίρου και οι ακούγοντες “φίνο μπουζουκάκι”. Το γεγονός της επανάστασης ολίγο κατ’ ολίγο προετοιμάζεται και συντελείται στους κόλπους του λαού.

    Κύριε όχι μ’ αυτούς.

12 Φλεβάρη 1976 / Βιβλιοθήκη ΕΜΠ

Να είσαστε Καλά, να έχετε έναν Όμορφο Οκτώβριο και να, βεβαίως, Προσέχετε.

Ένα κλικ μακριά και από το άλμπουμ του «5» ο J.J. Cale τραγουδά «Sensitive Kind”:


30/09/2020

8 σχόλια:

  1. Καλησπέρα σου αγαπητέ μας φίλε.
    Τελικά το "σκάλισμα" γραφείων και άλλων χώρων φέρνει στο φως δημιουργικές και συγγραφικές μας στιγμές που κρύβουν πολλά. Είναι κάτι σαν ιεροτελεστία αυτό. Θυμάσαι, διαβάζεις, μυρίζεις το άρωμα από εκείνα τα τετράδια και τα φύλλα. Βρίσκεις μέσα τους κλεισμένες αναμνήσεις και σκέψεις εκείνης της εποχής. Μου αρέσει αυτή η τελετουργία "Αείποτε".
    Την καλησπέρα μου. Όμορφα γραπτά, όμορφες θετικές σκέψεις.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα αγαπητέ Γιάννη,

      Ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια. "Τα Άλλα Κείμενα" αποτελούν μια συλλογή, θα έλεγα τροχιοδεικτικών, κειμένων για εμένα. Χαίρομαι που τα κείμενα αυτά τρεις, τέσσερεις δεκαετίες μετά, μοιάζει να διατηρούν κάποια δροσιά και να αντιστέκονται στον χρόνο.

      Να είσαι Καλά,
      Καλό Οκτώβριο :)

      Διαγραφή
  2. Η φτώχεια της γλώσσας απασχολούσε πάντα τους νοήμονες ανθρώπους. 1976 βλέπω και διαβάζω διαχρονικές αντιλήψεις και απόψεις.
    Όχι δεν παραλογίζεσαι...και σήμερα τα ίδια θα έγραφες αν έγραφες για το ίδιο θέμα.
    Ενδιαφέρουσες αναμνήσεις έως συγκινητικές
    Καλησπέρα Αείποτε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα Anna Flo,

      Η ορθή της γλώσσας χρήση παραμένει ένα από τα μεγάλα ζητούμενα (μου). Και σε αυτό το ζήτημα μοιάζει να ζούμε ενδιαφέρουσες εποχές στις οποίες η βαναυσότητα απέναντι (και) στη γλώσσα περισσεύει. Ευτυχώς δεν είναι λίγοι όσοι, όπως και όσο μπορούν, αγαπούν, υπερασπίζονται και προσπαθούν να κρατήσουν των Ελληνικών τη φλόγα αναμμένη.

      Να είσαι Καλά,
      Καλό Οκτώβριο :)

      Διαγραφή
  3. Μετά από τόσα χρόνια, οι σκέψεις επίκαιρες. Αρχή είναι ο Λόγος. Οπωσδήποτε η μέση και το τέλος. Αναμφίβολα η έκφραση των σκέψεων και των συναισθημάτων. Η παλέτα των χρωμάτων κάθε αισθήματος. Κι όμως πληγώνεται. Δοκιμάζεται και στην παρακμή του αντιστέκεται. Υφίσταται, ενίοτε παραλλαγμένος. Ανάμεσα σε συγκυριακές συμπληγάδες, υφίσταται. Το οφείλει απέναντι σε κάθε αίσθημα η συναίσθημα που καταδικάζεται βουβό στον χρόνο και στον πόνο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όντως, τα χρόνια περνούν και κάποια πράγματα αλλάζουν δεν. Συνεχίζουμε να προσπαθούμε να μιλήσουμε, να πούμε, να εκφραστούμε καλύτερα όσο μπορούμε. Εμείς και γύρω μας οι όμοιοι μας και οι άλλοι. Ναι στην αρχή είναι ο Λόγος μόνο που Λόγος, και όχι μόνο για εμένα, δεν σημαίνει Λέξη μα Αιτία. Η αιτία είναι που μας παρακινεί (και) να γράψουμε, να πούμε, να εκφραστούμε. Πίσω από κάθε κείμενο, λοιπόν, μία αιτία, ή και περισσότερες, χάριν της οποίας καταπιαστήκαμε, νοιώσαμε και αποτυπώσαμε στο χαρτί τότε, σε ένα ηλεκτρονικό αρχείο τώρα ίσως, τα όσα σκεφτήκαμε. Όσο για το τι οφείλει ο Λόγος "απέναντι σε κάθε αίσθημα η συναίσθημα που καταδικάζεται βουβό στον χρόνο και στον πόνο", αυτό είναι μία άλλη μεγάλη ιστορία.

      Να είσαι Καλά JaneEco,
      Καλό Οκτώβριο :)

      Διαγραφή
  4. «Εν αρχή ην ο λόγος» Κάπου εκεί στα πρώτα σκιρτήματα της εφηβείας η ποίηση αντίδοτο του έρωτα. Κάποτε υπήρχε ποιητικός λόγος, υπήρχε ευαισθησία, αρμονία, μουσικότητα, υπήρχε νόημα στις λέξεις. Κάποτε ναι ψάχναμε αποφθεγματικές φράσεις για να εντυπωσιάσουμε έστω, με ανέμελη διάθεση με αυθορμητισμό που σεβόταν όμως νόμους και κανόνες της γλώσσας.
    Βλέπεις, στην καθημερινή μελέτη δεν έλειπε ποτέ ο Τριανταφυλλίδης, ο Τζάρτζανος. Κάποτε οι λέξεις είχαν αυτάρκεια κι αγνότητα.
    Σήμερα η ελληνική γλώσσα απλά υπομένει το βιασμό της, έρμαιο της τηλεόρασης, της τεχνολογίας, και του διαδικτύου όταν αντί για λέξεις η επικοινωνία μας βασίζεται σε καρδούλες, φιλάκια και φατσούλες κάθε είδους.
    Δεκάδες συναισθήματα μέσα από εικονίδια που καταργούν τις λέξεις, τις προτάσεις, την ικανότητα να κεντάς με τη γραφή αντλώντας θησαυρούς από μια γλώσσα αυθόρμητη, πηγαία και ανεπιτήδευτη. Οι εμπειρίες της ζωής είναι η γλώσσα για να φτιάχνουμε δεσμούς αγάπης και ανθρωπιάς.
    Μεγάλο θέμα Αείποτε και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
    Να είσαι καλά
    Καλό μήνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Καλημέρα Αννίκα,

      Όντως, όλα αυτά που αναφέρεις, κάποτε υπήρχαν. Όσο για το σήμερα και πάλι αυτά που αναφέρεις κατά βάση ισχύουν. Υπάρχει βαρβαρότητα, προχειρότητα, παραποίηση και κακοποίηση της Ελληνικής γλώσσας. Αλλά. . . Αλλά υπάρχουν και πολλοί νέοι που πραγματικά νοιάζονται και μοχθούν για μία Ελληνική γλώσσα άξια της ιστορίας της και των καταβολών της. Έχω διαβάσει στο διαδίκτυο κείμενα απίστευτης ομορφιάς και ευαισθησίας νέων ανθρώπων γραμμένα σε θαυμάσια Ελληνικά. Τα βρήκα θαμμένα κάτω από τόνους σκουπιδιών αλλά τα βρήκα. Υπάρχουν. Είναι εκεί για να μας θυμίζουν ότι υπάρχει ελπίδα ότι δεν είναι όλοι βάρβαροι και αδιάφοροι και ότι δεν χάθηκαν για πάντα οι Παπαδιαμάντηδες και οι Σεφέρηδες. Ας συνεχίσουμε εμείς οι παλιοί να μουρμουρίζουμε, να επισημαίνουμε και να διαμαρτυρόμαστε (Θεούλη μου πόσο με αηδιάζει αυτό το "πέρσοναλ μπάνκερ" σε πρόσφατη διαφήμιση τράπεζας) αλλά μέχρι εκεί. Πίστη και ελπίδα στους νέους και όλα στο τέλος θα πάνε καλά.

      Να είσαι Καλά,
      Καλό Οκτώβριο :)

      Διαγραφή