Σάββατο 31 Αυγούστου 2019

1242. Εις Πόρνας


5.43 ΡΟΥΦΙΝΟΥ

Ἐκβάλλει γυμνήν τις, ἐπὴν εὕρῃ ποτὲ μοιχόν,
ὡς μὴ μοιχεύσας, ὡς ἀπὸ Πυθαγόρου;
εἶτα, τέκνον, κλαίουσα καταδρύψεις τὸ πρόσωπον
καὶ παραριγώσεις μαινομένου προθύροις;
ἔκμαξαι, μὴ κλαῖε, τέκνον· χεὐρήσομεν ἄλλον,
τὸν μὴ καὶ τὸ βλέπειν εἰδότα καὶ τὸ δέρειν.

Έξω γυμνή τηνε πετάει, αν κάποιος βρει μέσα μοιχό.
  σαν να μη μοίχεψε ποτέ του, σαν να βγαίνει από του
    Πυθαγόρα
κι ύστερα, κλαίγοντας, παιδί μου, το πρόσωπό σου, θα χα-
      λάσεις
 και θα πουντιάσεις σ' αυτού του μανιακού τα πρόθυρα;
Τα δάκρυα σκούπισε, παιδί μου, και μην κλαις· άλλον θα
     βρούμε,
  που να μην ξέρει να βλέπει και να δέρνει. 

Η μετάφραση είναι από το βιβλίο «ΡΟΥΦΙΝΟΥ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΡΩΤΙΚΑ» [Πατάκης, Αύγουστος 2000, ISBN: 960-378-640-3] με Εισαγωγή, Μετάφραση, Σχόλια του Κώστα Χωρεάνθη.

Το πιο πάνω επίγραμμα είναι το τεσσαρακοστό τρίτο του πέμπτου βιβλίου της Παλατινής Ανθολογίας. Κατά σύμπτωση η παρούσα ανάρτηση είναι, ομοίως, η τεσσαρακοστή τρίτη του ιστολογίου με ετικέτα «ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ».

Όμως, «Των φρονίμων ολίγα».

Καλό Σεπτέμβριο.


Ένα κλικ μακριά η Χάρις Αλεξίου στο τραγούδι, των Σταύρου ΚουγιουμτζήΛευτέρη Παπαδόπουλου, «Τα Σκούρα Μάτια» από το εξαιρετικό άλμπουμ «Λαϊκές Κυριακές» του 1976:


31/08/2019

Κυριακή 25 Αυγούστου 2019

1241. Τα Μικρά Πράγματα / «Έντουιν Ντρουντ»


Το αντίτυπο το αγόρασα την Τετάρτη, 25 Αυγούστου 2010, από την Πρωτοπορία με κόστος 17,75 €. Πέρα από το όνομα του συγγραφέα με τράβηξε το όνομα της μεταφράστριας. Συγγραφέας ήταν ό Κάρολος Ντίκενς. Μεταφράστρια η, αγαπημένη, Αθηνά Κακούρη. Ποιο το αντίτυπο; Αυτό:

Κάρολος Ντίκενς, «Το Μυστήριο του Έντουιν Ντρούντ», ΕΣΤΙΑ: Ιούλιος 2008, ISBN: 978-960-05-1374-5, Μετάφραση – Προλογικό Σημείωμα – Σημειώσεις: Αθηνά Κακούρη, Πλήθος Σελίδων: 397

Πρόκειται για ένα ημιτελές μυθιστόρημα μιας και ο συγγραφέας πέθανε προτού προλάβει να το ολοκληρώσει. Μεταφράζω, πρόχειρα, από την Wikipedia:

Με τον θάνατο του Κάρολου Ντίκενς, στις 9 Ιουνίου 1870, το μυθιστόρημα έμεινε ημιτελές, έχοντας εκδοθεί μόνο έξι από τα, σχεδιασμένα, δώδεκα μέρη του. Δεν άφησε κανένα λεπτομερή σχεδιασμό για τα υπολειπόμενα μέρη, ή κάποια λύση για το μυστήριο του μυθιστορήματος, και έχουν επιχειρηθεί πολλές μεταγενέστερες προσαρμογές και συνέχειες από άλλους συγγραφείς για την ολοκλήρωση της ιστορίας.

Παραθέτω, στη συνέχεια, τα αναγραφόμενα στο οπισθόφυλλο του βιβλίου:

Το μυθιστόρημα αυτό -που ο Ντίκενς πεθαίνοντας ξαφνικά άφησε ημιτελές- εκτυλίσσεται στα περίτεχνα κτίσματα του καθεδρικού ναού της πόλης του Κλόιστεραμ και στα μεσαιωνικά της ερείπια, σε κρύπτες και σε νεκροταφεία, σε μια ατμόσφαιρα βαριά από το παρελθόν και τα μυστικά του. Λουλούδι τρυφερό μέσα σ' αυτό το περιβάλλον, η μικρή Ροζ Μπαντ αποτελεί το αντικείμενο επιβουλής του ζοφερού Τζακ Τζάσπερ. Μια δεκάδα από χαρακτηριστικούς ντικενσιανούς τύπους, που είναι ταυτοχρόνως αλλόκοτοι και ολοζώντανοι, εμπλέκονται στην υπόθεση μιας εξαφάνισης με δραματικό αντίκτυπο, με κωμικότατα επεισόδια και εκπληκτικές ανατροπές.
Το τέλος της ιστορίας χάθηκε με τον συγγραφέα της. Ο Ντίκενς, που κατά κανόνα κατέστρωνε όλο το μυθιστόρημα και κρατούσε σημειώσεις για το τι θα συμβεί σε κάθε κεφάλαιο, από το πρώτο ως το τελευταίο, δεν άφησε εδώ καμία σχετική ένδειξη. Τίποτα, εκτός από όσα υποτίθεται πως εμπιστεύτηκε στη βασίλισσα Βικτωρία, η οποία δεν αποκάλυψε σε κανέναν το μυστικό...
O αναγνώστης καλείται, λοιπόν, να διαβάσει αυτό το μυθιστόρημα -από τα κορυφαία του Ντίκενς- σαν να επρόκειτο να το τελειώσει ο ίδιος.

Από τις Εκδόσεις της Εστίας κυκλοφορεί ταυτοχρόνως το Ποιος σκότωσε τον Έντουιν Ντρουντ του Ζαν-Πιέρ Ολ, σύγχρονο βραβευμένο γαλλικό μυθιστόρημα όπου σκηνοθετείται αριστοτεχνικά η επίλυση του μυστηρίου.

Το συγκεκριμένο αντίτυπο ξεκίνησα να το διαβάζω την Τρίτη, 13 Αυγούστου 2019. Τελείωσα την ανάγνωσή του την Πέμπτη, 22 Αυγούστου 2019. Το βρήκα εξαιρετικό. Δεν είναι τυχαίο το ότι, για τη συγκεκριμένη μετάφραση, η κα. Κακούρη βραβεύτηκε με το  Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Βρετανικής Λογοτεχνίας ΕΚΕΜΕΛ [2009]. Πραγματικά το μεταφρασμένο έργο έχει τη δική του ανάσα και την δική του γλώσσα. Μια γλώσσα που εναλλάσσεται από τη δημοτική στην καθαρεύουσα προκειμένου να αποδοθεί η μικτή γλώσσα του πρωτότυπου. Αποτέλεσμα; Μια απολαυστική ανάγνωση.

Η πλοκή εξαιρετική, οι χαρακτήρες ζωντανοί και καθαροί, πλήθος αναφορών σε γειτονιές και κτήρια του Λονδίνου. Ατυχώς για τον Έλληνα αναγνώστη τα πολλά λογοπαίγνια του Ντίκενς και οι αναφορές του  στις Γραφές καθώς και σε στίχους του στον Σαίξπηρ και άλλους μεγάλους Άγγλους ποιητές ήταν πολύ δύσκολο, κατά την μεταφράστρια, να αποδοθούν, στο σύνολό τους,  ικανοποιητικά δίχως να καταλήξουν ανιαρές και άχρηστες. Σε αντιστάθμισμα η μεταφράστρια μας αποζημιώνει με ογδόντα οκτώ (88)  Σημειώσεις πάνω στο κείμενο που μετάφρασε.

Το έργο είναι, όπως ήδη αναφέραμε, ημιτελές, όχι ατελές. Δυστυχώς εκεί που το έργο κορυφώνεται και ο αναγνώστης αγωνιά για την εξέλιξή του αυτό τερματίζεται. Είναι όντως δυστύχημα το ότι ο μέγιστος Ντίκενς δεν κατόρθωσε να το ολοκληρώσει και να μας χαρίσει ένα ακόμα, πλήρες, αριστούργημα. Μπήκα ήδη στον πειρασμό να αποκτήσω ένα αντίτυπο της, κατά Ζαν-Πιέρ Ολ, συνέχειας του: «Ποιος σκότωσε τον Έντουιν Ντρουντ»

Ας περάσουμε τώρα και στα «Μικρά Πράγματα» του τίτλου της παρούσας ανάρτησης. Αντιγράφω από τη σελίδα 163, Κεφάλαιο 11 (Μια Ζωγραφιά Κι Ένα Δαχτυλίδι), του αντιτύπου για το οποίο ο λόγος:

Και να που ο επισκέπτης μπήκε μέσα.
«Πω, πω», είπε ο κύριος Γκριούτζιους κοιτάζοντας ανάμεσα απ’ τα δύο κεράκια. «Εγώ νόμισα πως είχες έρθει για να μου τσακίσεις απλώς μπιλιέτο39 και είχες φύγει. Πώς είσαι, κύριε Έντουιν; Πω, πω, εσύ πνίγεσαι!»

Το μικρό και ενδιαφέρον, λοιπόν, το βρήκα στη Σημείωση (μα α/α 39) στην οποία παραπέμπει η λέξη «μπιλιέτο» πιο πάνω. Την παραθέτω:

39. Άλλοτε ο κόσμος χρησιμοποιούσε πολύ τα επισκεπτήρια, τα μπιλιέτα, δηλαδή το καρτελάκι που απάνω του ήταν τυπωμένο το όνομά τους. Αυτό έδιναν στον υπηρέτη για να το δείξει στον κύριο ή την κυρία του σπιτιού, όταν ήθελαν να κάνουν επίσκεψη. Ή, αν δεν ήθελαν οπωσδήποτε να δουν τον οικοδεσπότη τότε τσάκιζαν ένα μπιλιέτο και το άφηναν. που σήμαινε ότι "σε θυμήθηκα και πέρασα». Καμμιά φορά το μπιλιέτο έγραφε και τον λόγο με αρχικά που ήταν από όλους κατανοητά, π.χ. p.p.c (pour prendre congé), δηλαδή προς αποχαιρετισμόν, και σήμαινε πως ο άνθρωπος που το είχε αφήσει έφευγε ταξείδι. Γενικά, το πόσα μπιλιέτα άφηνες σε κάθε σπίτι, πόσα οι κύριοι, πόσα οι κυρίες, και σε ποιο σημείο τα τσάκιζες, αποτελούσε μια ολόκληρη γλώσσα καλής συμπεριφοράς.

Ομολογώ ότι την ιστορία αυτή, με τα μπιλιέτα και τα τσακίσματά τους, την βρήκα εξόχως ενδιαφέρουσα. Τόσες δεκάδες έτη πίσω οι άνθρωποι είχαν αποκαταστήσει κώδικες επικοινωνίας που διευκόλυναν την κοινωνική, και γιατί όχι, και τη συναισθηματική τους ζωή. Ένα μπιλιέτο με όνομα. Ένα μπιλιέτο με ένα τσάκισμα. Ένα άμεσο «βρίσκομαι στην πόρτα σου», ένα άμεσο «σε σκέφτηκα και πέρασα από το σπίτι σου». Το βρίσκω γοητευτικό σαν ιδέα, σαν κίνηση. Πιστεύω πως υπάρχουν κυρίες στις οποίες, κάποιοι κύριοι, ευχαρίστως θα άφηναν ένα μπιλιέτο ατσάκιστο ή σωστά τσακισμένο. Και αντιστρόφως, βεβαίως.

Σήμερα τα μπιλιέτα έχουν γίνει SMS, e-Mail, like, φατσούλες, καρδούλες, λουλουδάκια και ότι άλλο φανταστείτε. Εξακολουθούμε να επιθυμούμε και να προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε, αυτό είναι βέβαιο. Τα μέσα και τα αποτελέσματα αμφίβολα. Η ευκολία του πληκτρολογίου κυριαρχεί. Στους καιρούς που ζούμε είμαστε ελάχιστα πρόθυμοι να διανύσουμε αποστάσεις, να μετατοπίσουμε αντιστάσεις. Ένα «Like» και έξω από την πόρτα.



Διαβάζοντας σημείωσα με το μολυβάκι μου τις άγνωστες μου λέξεις ή και κάποιες λέξεις για τις οποίες ήθελα μια επιβεβαίωση. Τις λέξεις αυτές τις πέρασα σε ένα  αρχείο MS Excel τις ταξινόμησα αλφαβητικά και τις έψαξα στο διαδίκτυο και τα λεξικά που έχω στη διάθεσή μου.


ΛΕΞΗ
ΣΕΛ.
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Αλέστα
338
Γρήγορα, σε ετοιμότητα
Αμφιλύκη
225
Το θαμπό φως του ξημερώματος ή του σούρουπου
Αναφής
191
Αυτός που δεν μπορεί κανείς να αγγίσει, ο μη απτός, άυλος. Άνοστο, 
ανούσιο (για κρασί).
Ασβολερός
316
[ασβόλη] 1. ο σκοτεινός, ο μαύρος 2. ο καταραμένος
Βούκα
84
1. μπουκιά 2. μάγουλο 3. καταπακτή πλοίου. [ΕΤΥΜΟΛ. < λατ. bucca 
«μάγουλο»]
Διαψιλής
50
Που διατίθεται σε μεγάλη ποσότητα ή αυτός που διαθέτει σε μεγάλη 
ποσότητα
Επιχαρίτως
45
Χαριτωμένα, ευχάριστα, με χάρη
Ερεικούσα
238
Εφωράθη
260
"Συνελήφθη να κάνει κάτι αξιόποινο ή κολάσιμο"
Ηχόλαλος
16
Αυτός που επαναλαμβάνει τον ήχο που ακούει
Καδινάτσα
112
Σιδερένιος μοχλός ασφαλείας – αμπάρα – σύρτης
Κουβούσι
15
Τετράγωνο άνοιγμα, καταρρακτή θύρα στο κατάστρωμα πλοίου, με την 
οποία γίνεται η συγκοινωνία και ο αερισμός τού πλοίου, καθέκτης.
Μαρασμώδης
346
Αυτός που πάσχει από μαρασμό, μαραζιασμένος
Οποσούν
297
Κατά κάποιο τρόπο, κάπως.
Ορφνός
160
Που έχει βαθύ σκοτεινό χρώμα
Παρότρυσμα
355
Πασαπάγκος
353
Κοινή ονομασία για το παράσελμα: παράσελμα — έλματος, το ναυτ. 
καθένα από τα υποπόδια τής βάρκας, η αφαιρετή σανίδα που 
τοποθετείται μεταξύ δύο σελμάτων (πάγκων κωπηλασίας) κατά το 
 διάμηκες τής λέμβου.
Σαγιαρισμένη
337
Σβιλάδα
234
Απότομος κα σχυρ ριπ νέμου, σπηλιάδα. [Λευκαδίτικο λεξιλόγιο
Σέστα
193
Σολέα
15
Ο χώρος σε έναν ναό που βρίσκεται ανάμεσα στον άμβωνα και το 
τέμπλο
Στίζω
186
Προξενώ στίγματα με έγκαυση ή με οξύ όργανο, στιγματίζω, διαστίζω 
(α. «τόν έστιξε με καυτό σίδερο» β. «τν δούλων τν πιστότατον 
ποξυρήσας τν κεφαλν στιξε», Ηρόδ.)
Στυλά
34
Με προσήλωση, ατενώς
Σχίζα
129
Κομματάκι από ξύλο που έχει σχιστεί, με αιχμηρές άκρες
Ταμαρίνδο
143
Δέντρο, με ομώνυμο καρπό, της τροπικής Αφρικής.
Τεπές
186
Το ημισφαιρικό τμήμα του καπέλου, που καλύπτει το κεφάλι.
Τζοβαϊρικό
134
(λαϊκότρ.) πολύτιμος λίθος· τζοβαΐρι. || (επέκτ., συνήθ. πληθ.) 
κοσμήματα, στολίδια.
Χους
33
Χώμα, σωρός από χώμα, σκόνη, λόφος

Δεν κατάφερα να βρω κάτι για τις λέξεις:

Ερεικούσα (. . . που διέσχιζε την πλαγιά μιας αναιμικής ερεικούσας)

Παρότρυσμα (. . . αντικείμενον ικανού παροτρύσματος προς ύψωσιν απείρως υπεράνω απλού ψητού και νεροβράσματος)

Σαγιαρισμένη (. . . μια κομψή τέντα ήταν σαγιαρισμένη πάνω από τον ανθόκηπο. . .)

Σέστα (Εδώ ο φελλός αποσπάται απότομα και ξαναμπαίνει στη θέση του. «Ορίστε. Τώρα ήρθε στα σέστα του. . .»

Λοιπόν: Καλή Εβδομάδα, Τύχη Αγαθή.

Ένα κλικ μακριά Toto και Hold The Line”:


25/08/2019

Πέμπτη 15 Αυγούστου 2019

1240. Γιατί Αισθάνομαι Εξαπατημένος


Την Παρασκευή, 11 Μαρτίου 2011, αγόρασα, από τον τότε εφημεριδοπώλη μου, ένα αντίτυπο του δέκατου έβδομου βιβλίου της βιβλιοσειράς «Γάλλοι Λογοτέχνες» (βιβλιοθήκη του κόσμου) της εφημερίδας «ΤΟ ΒΗΜΑ». Επρόκειτο για το κλασικό έργο του Αλεξάνδρου Δουμά (πατρός): «Κόμης Μοντεχρήστος».

Απόκτησα λοιπόν αυτό το αντίτυπο και το έβαλα σιμά στα δεκαέξι που προηγήθηκαν και τα άλλα τρία που ακολούθησαν. Συνολικά δεκαοκτώ κλασικά μυθιστορήματα της Γαλλικής λογοτεχνίας δεδομένου ότι «Οι Τρεις Σωματοφύλακες», του Αλεξάνδρου Δουμά (πατρός), και «Οι Άθλιοι», του Βίκτωρος Ουγκώ, συναπαρτίζονται από δύο τόμους το καθένα. Τους είκοσι αυτούς τόμους εγώ τους βλέπω, τώρα που πληκτρολογώ, στο δεύτερο, από κάτω, ράφι της δεξιά βιβλιοθήκης του γραφείου της Τ47. Εσείς θα τους δείτε, μαζί με άλλους και άλλα, στην πρώτη εικόνα της ανάρτησης, κάτω από τον τίτλο.

Από τον Φεβρουάριο του 2019, που ο χρόνος μου περισσεύει, έχω αρχίσει και διαβάζω, θα έλεγα συστηματικά, τα «αδιάβαστα» βιβλία που έχω στην κατοχή μου, όσο τα καινούργια, που προστίθενται, μου το επιτρέπουν. Είχα, λοιπόν, μόλις τελειώσει την ανάγνωση του μυθιστορήματος «Τα Στοιχειώδη Σωματίδια», του Μισέλ Ουελμπέκ, όταν, χαζεύοντας τα προγράμματα της τηλεόρασης, είδα ένα απόσπασμα από την ταινία «Ο Κόμης Μοντεχρήστος» που πρόβαλε κάποιο ιδιωτικό κανάλι.

Το πιο πάνω απόσπασμα μου θύμισε ότι κατέχω ένα, τουλάχιστον, αντίτυπο του βιβλίου στο οποίο βασίστηκε η ταινία. Έτσι, στις 09:27, της  Τετάρτης 11 Αυγούστου 2019, κάτω από την τέντα της βεράντας της Τ47, ξεκίνησα την ανάγνωση των 344 σελίδων του μυθιστορήματος «Ο Κόμης Μοντεχρήστος». Την επομένη, Πέμπτη 12 Αυγούστου, και στην βεράντα της Τ47, στις 13:23, ολοκλήρωσα την ανάγνωση και άρχισα να σκέφτομαι πιο θα ήταν το επόμενο βιβλίο.

Κλασικό, το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, και σύμφωνα με μία ομώνυμη ταινία, την οποία είχα δει αποσπασματικά, με αίσιο τέλος. Το βιβλίο ήταν διαφορετικό. Πλούσιο σε δράση με πολλούς χαρακτήρες και ευφυή πλοκή που συντηρούσε ένα αδιάπτωτο ενδιαφέρον και ναι, δεν είχε αίσιο τέλος. Ίσως το πλέον κλασικό έργο «εκδίκησης». Έργο το οποίο επαινέθηκε, ενέπνευσε και αντιγράφτηκε από πολλούς. Η μετάφραση, της Βασιλικής Βασιλάτου, στρωτή με κάποια ελάχιστα σημεία που μου στραβοκάθισαν, εμένα του περίεργου.



Ας συνοψίσουμε: Αλέξανδρος Δουμάς, «Κόμης Μοντεχρήστος», ΤΟ ΒΗΜΑ, 2011, (Αναπαραγωγή της Έκδοσης του Κέδρου, 2007),  ISBN: 978-960-469-937-7, Μετάφραση: Βασιλική Βασιλάτου, Επιμέλεια: Άννα Νικητοπούλου, Πλήθος Σελίδων: 344. Κόστος: 5,5 €.

Ας θυμηθούμε τώρα την πρόταση:

Το πιο πάνω απόσπασμα μου θύμισε ότι κατέχω ένα, τουλάχιστον, αντίτυπο του βιβλίου στο οποίο βασίστηκε η ταινία.

και ας δικαιολογήσουμε αυτό το «τουλάχιστον».

Την Τετάρτη, 25 Ιουλίου 2018, το μεσημεράκι βρίσκομαι στο υπόγειο του βιβλιοπωλείου της «Πρωτοπορίας», στην οδό Γραβιάς. Είχα πάει για να αγοράσω το βιβλίο «Ο Αιχμάλωτος Του Ουρανού», του Κάρλος Ρουίθ – Θαφόν. Τα βιβλιοπωλεία, ως γνωστόν, είναι επικίνδυνα μέρη για εμένα. Για ένα βιβλίο πήγα, με πέντε έφυγα. Και αυτό γιατί μου κέντρισε την προσοχή (και) μια προσεγμένη εικονογραφημένη έκδοση του έργου «Ο Κόμης Μόντε Κρίστο», σωστά μαντέψατε, η οποία ήταν δίτομη και σε χαρτονένια θήκη. Η τιμή της; Μόλις  16,79 €. Υπέκυψα ευθύς.

Συνεπώς: «Ο Κόμης Μόντε Κρίστο», Αλέξανδρος Δουμάς, Εκδόσεις Καρακώτσογλου, 2017, ISBN:978-960-9444-66-8, Μετάφραση: Αναστάσιος Καρακώτσογλου, Επιμέλεια: Εκδόσεις Καρακώτσογλου, Πλήθος Σελίδων: 1288, Κόστος 16,79 €.



Όταν ολοκλήρωσα την ανάγνωση του «Κόμη Μοντεχρήστου» στην έκδοση του ΒΗΜΑΤΟΣ, την οποία ομολογώ ότι προτίμησα να διαβάσω λόγω του ονόματος του εκδότη, σκέφτηκα: δεν ρίχνω και μία ματιά στην έκδοση «Καρακώτσογλου» να δω τι γίνεται;

Ξεκίνησα με σύγκριση του πρώτου Κεφαλαίου: «Μασσαλία. Η άφιξη». Έπεσα από τα σύννεφα. Σαν να επρόκειτο για άλλο έργο. Ή στην έκδοση της εφημερίδας «ΤΟ ΒΗΜΑ» έκοψαν και έραψαν ασυστόλως και κατά την κρίση τους ή στην έκδοση «Καρακώτσογλου» συμπλήρωσαν και διάνθησαν τον λόγο του Αλεξάνδρου Δουμά, πατρός – μην ξεχνιόμαστε, κατά την κρίση τους και αυτοί. Η διαφορά πάντως των (1288-344=) 944 σελίδων με τίποτα δεν μπορούσε να δικαιολογηθεί από την εικονογράφηση της δεύτερης έκδοσης.

Επειδή τα Γαλλικά μου είναι ανύπαρκτα, κατέφυγα στην γνωστή λύση των Αγγλικών. Αναζήτησα στο άγιο διαδίκτυο το συγκεκριμένο έργο, το βρήκα και το κατέβασα, στα Αγγλικά, σε μορφή epub, από το Project Gutenberg”:

This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever.  You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org

Title: The Count of Monte Cristo
Author: Alexandre Dumas, père
Release Date: November 8, 2008 [EBook #1184]
Last Updated: May 31, 2019
Language: English

Produced by Anonymous Project Gutenberg Volunteers, Dan Muller, and David Widger

Από την μία, λοιπόν, το Project Gutenbergμε την δήλωση «Το ηλεκτρονικό αυτό βιβλίο μπορεί να το χρησιμοποιήσει ο οποιοσδήποτε οπουδήποτε χωρίς κόστος και σχεδόν κανέναν περιορισμό. . .». Από την άλλη τα αντίτυπα που έχω στα χέρια μου στα Ελληνικά με το κλασικό, και εκνευριστικό: «Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αποθήκευση σε κάποιο σύστημα διάσωσης και γενικά . . . μπλα μπλα . . .χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη». Κούρευε αβγά και άρμεγε χελώνες.

Καταλαβαίνω, οι άνθρωποι κοιτούν να διασφαλίσουν τον κόπο τους και να έχουν ένα εισόδημα. Αυτό το γενικό και γενικώς «Απαγορεύεται» όμως κλείνει και κάποιες πόρτες που δεν θα έπρεπε. Πώς, ο φτωχός εγώ, να παραθέσω αποσπάσματα από τις δύο εκδόσεις του μυθιστορήματος, για το οποίο συζητάμε, προκειμένου και να αποδείξω τα λεγόμενά μου και να είμαι και «νόμιμος»;  Και αν ζητούσα την «γραπτή άδεια του εκδότη» θα μου την έδινε; Σε πόσο χρόνο;



Ας ακολουθήσουμε, λοιπόν, άλλο μονοπάτι. Από την ελεύθερη Αγγλική μετάφραση του έργου παραθέτω την πρώτη σελίδα του πρώτου κεφαλαίου:

Chapter 1. Marseilles—The Arrival


On the 24th of February, 1815, the look-out at Notre-Dame de la Garde signalled the three-master, the Pharaon from Smyrna, Trieste, and Naples.

As usual, a pilot put off immediately, and rounding the Château d’If, got on board the vessel between Cape Morgiou and Rion island.

Immediately, and according to custom, the ramparts of Fort Saint-Jean were covered with spectators; it is always an event at Marseilles for a ship to come into port, especially when this ship, like the Pharaon, has been built, rigged, and laden at the old Phocee docks, and belongs to an owner of the city.

The ship drew on and had safely passed the strait, which some volcanic shock has made between the Calasareigne and Jaros islands; had doubled Pomègue, and approached the harbor under topsails, jib, and spanker, but so slowly and sedately that the idlers, with that instinct which is the forerunner of evil, asked one another what misfortune could have happened on board. However, those experienced in navigation saw plainly that if any accident had occurred, it was not to the vessel herself, for she bore down with all the evidence of being skilfully handled, the anchor a-cockbill, the jib-boom guys already eased off, and standing by the side of the pilot, who was steering the Pharaon towards the narrow entrance of the inner port, was a young man, who, with activity and vigilant eye, watched every motion of the ship, and repeated each direction of the pilot.

The vague disquietude which prevailed among the spectators had so much affected one of the crowd that he did not await the arrival of the vessel in harbor, but jumping into a small skiff, desired to be pulled alongside the Pharaon, which he reached as she rounded into La Réserve basin.

When the young man on board saw this person approach, he left his station by the pilot, and, hat in hand, leaned over the ship’s bulwarks.

He was a fine, tall, slim young fellow of eighteen or twenty, with black eyes, and hair as dark as a raven’s wing; and his whole appearance bespoke that calmness and resolution peculiar to men accustomed from their cradle to contend with danger.

Το αντίστοιχο κείμενο στην έκδοση του ΒΗΜΑΤΟΣ καταλαμβάνει χώρο μικρότερο της μισής σελίδας. Τοπωνύμια όπως: Château d’If, Cape Morgiou, Rion island, Phocee docks, Calasareigne and Jaros islands, Pomègue, όσο και να τα ψάξετε δεν θα τα βρείτε (μεταφρασμένα στα Ελληνικά, βεβαίως). Δεν υπάρχει επίσης τίποτα σχετικό με τα ιστία του πλοίου Pharaon (Φαραώ) και τον χειρισμό τους. Το χειρότερο; Η τελευταία παράγραφος, όπου δίνεται μια περιγραφή του πρωταγωνιστή Εντμόντ Νταντές, στο Ελληνικό κείμενο είναι άφαντη. Σκασίλα του τού Έλληνα Εκδότη, λέμε τώρα, για την εμφάνιση του νεαρού πρωταγωνιστή του έργου. Προέχει, προφανώς, η μείωση του πλήθους των σελίδων και συνεκδοχικά του κόστους.

Αντίθετα με τα δίδυμο της επιτυχίας, Κέδρος- Βήμα, η έκδοση Καρακώτσογλου, για το πιο πάνω παρατιθέμενο στα Αγγλικά απόσπασμα,   είναι σε πλήρη αντιστοίχιση. Ευτυχώς και εύγε (τους).

Συμπέρασμα: Διαβάζεις ένα κλασικό λογοτεχνικό κείμενο στα Ελληνικά και νομίζεις ότι το διάβασες. Αμ δε. Διάβασες ότι γουστάριζε ο Εκδότης του (αφήνω εκτός μεταφράστρια και επιμελήτρια) και ευχαριστημένος να είσαι.

Δεν έχω καμία αντίρρηση για τέτοια πετσοκόμματα και ακρωτηριασμούς αρκεί να δηλώνεται ευθέως και εμφανώς στο βιβλίο ότι η μετάφραση είναι κατά τα γούστα του Εκδότη και άλλων σχετικών, λογοτεχνικά ευαίσθητων, καλλιτεχνών. Στο συγκεκριμένο βιβλίο του ΒΗΜΑΤΟΣ δεν υπάρχει καμία τέτοια επισήμανση.

Δικαίως, λοιπόν, θεωρώ ότι, στην συγκεκριμένη περίπτωση, εξαπατήθηκα από τον εκδοτικό οίκο «Το Βήμα» ο οποίος μου πλάσαρε ένα κλασικό λογοτεχνικό έργο λειψά μεταφρασμένο δίχως την παραμικρή ένδειξη για την επιλεκτική μετάφραση και διευθέτηση του όλου.

Μια ακόμα συνέπεια είναι να χάσω την εμπιστοσύνη μου στις πιο πάνω εκδόσεις (και έχω δεκάδες αντίτυπα έκδοσης «ΤΟ ΒΗΜΑ»). Πρέπει, θαρρώ, να αρχίσω να το ψάχνω το θέμα γιατί, σας εξομολογούμαι, ότι πλέον δεν γνωρίζω τι, τελικώς, έχω διαβάσει από αυτά που, καταρχάς, έχω "διαβάσει". . .

Προσοχή, λοιπόν, στους πονηρούληδες που εκδίδουν, πολλαπλώς, αυτά που εκδίδουν. Και επειδή «επανάληψη μήτηρ παθήσεως»:

-        Αισθάνομαι Εξαπατημένος.

Σημειώνοντας ότι:

Ανέγνων, Έγνων, Κατέγνων.

Βεβαίως και σκοπεύω να διαβάσω το κλασικό «Ο Κόμης Μόντε Κρίστο» είτε στα Αγγλικά είτε στην Ελληνική έκδοση του οίκου Καρακώτσογλου. Όχι, παίζουμε.
  
Πολλές Ευχές για όσες και όσους σήμερα έχουν την ονομαστική τους γιορτή.

Ένα κλικ μακριά, μέρα που είναι, Carlos Santana και . . . Maria Maria:


15/08/2019