1244. Πώς Διαβάζεται η Ποίηση

Πριν από μερικές ημέρες έπιασα στα χέρια μου τον τόμο με τα ποιήματα του Σεφέρη. Τον ξεφύλλισα, διάβασα κάποια ποιήματα. Αναρωτήθηκα: Τα έχω διαβάσει όλα; Δεν είμαι καθόλου σίγουρος. Αναλογίστηκα τον τρόπο με τον οποίο διαβάζω ποίηση. Το ομολογώ. Με προχειρότητα. Πιάνω το, ποίησης, βιβλίο στα χέρια μου και διαβάζω ένα ποίημα εδώ και ένα ποίημα εκεί.

Ασφαλώς ένα βιβλίο με ποιήματα δεν μοιάζει με ένα βιβλίο που περιέχει διηγήματα, πολύ περισσότερο με ένα βιβλίο που περιέχει ένα μυθιστόρημα. Ας πούμε ότι τα διηγήματα μπορείς να τα διαβάσεις με όποια σειρά θέλεις, το μυθιστόρημα όμως, πλην εξαιρέσεων, είσαι αναγκασμένος να το διαβάσεις ολόκληρο και με τη σειρά που καθόρισε ο συγγραφέας.

Μήπως, λοιπόν, είναι μια καλή πρακτική ομοίως να και τα βιβλία ποίησης διαβάζουμε; Από την αρχή μέχρι το τέλος. Τουλάχιστον στην αρχή. Να πάρουμε έτσι μια πρώτη, ή και δεύτερη, γεύση του όλου και να επανέλθουμε, γνωρίζοντας πλέον, ξεφυλλίζοντας. Μπήκα στον πειρασμό να το πράξω τουλάχιστον για τις εκτεταμένες συλλογές ποιημάτων που έχω στην κατοχή μου [Σεφέρης, Ελύτης, Πατρίκιος. . .]. Ο πλέον αγαπημένος μου, ο Γιώργος Σεφέρης, θα είναι ο πρώτος. Το αποφάσισα. Έχω ήδη ξεκινήσει.

Με αφορμή της πιο πάνω σκέψεις θυμήθηκα το του Σεφέρη:

Η ποίηση που δεν προσκαλεί τη φωνή είναι κακή ποίηση

[Δοκιμές, Γ'  Έκδοση, Πρώτος Τόμος, ΙΚΑΡΟΣ 1974, Εισαγωγή στον Θ. Σ. Έλιοτ, σελ. 33].

Ακόμα ένα, κατά Σεφέρη, λάθος μου. Πολύ σπάνια η ποίηση που διαβάζω με οδηγεί στο να το κάνω φωναχτά, και δεν μιλώ, βεβαίως, για απαγγελία. Και δεν είναι ότι διαβάζω «κακή ποίηση». Σημεία των καιρών. Εκφυλίζουμε, εκφυλιζόμαστε, πάμε.

Θα συμφωνήσω, ωστόσο, με τον ποιητή. Η ποίηση, προφανώς, είναι για να διαβάζεται και να ακούγεται. Ακόμα καλύτερα από μνήμης να προφέρεται. Θυμάμαι την εντύπωση που μου είχε κάνει ο δίσκος «Ο Σεφέρης Διαβάζει Σεφέρη Ι» (ΔΙΟΝΥΣΟΣ, XDL 0851) που μου δώρισε ο καλύτερος μου φίλος, τότε, ΚΦ στις 6 Δεκεμβρίου 1973. Το «Μυθιστόρημα», κυρίως, με τον τρόπο του Σεφέρη με είχε συγκλονίσει και εξακολουθεί.

Από τότε, στη δισκοθήκη μου προστέθηκαν, κάποιες δεκάδες δίσκων με ανάγνωση / απαγγελία ποίησης. Τους μάζεψα με θρησκευτική ευλάβεια και αυτό ήταν όλο. Ομολογώ. Δεν ασχολήθηκα. Δεν άκουσα. Δεν ένιωσα. Ίσως τώρα να είναι η ευκαιρία μου. Να κατεβώ στο υπόγειο της Τ47, να ανεβάσω όλα αυτά των ποιητών τα έργα και να τα ακούσω. Μία και δύο και τρεις φορές. Έχω, πλέον, το χρόνο, έχω την επιθυμία μένει να προκύψει και η, αυτοκράτειρα, διάθεση.

Χαιρετώ Σας.

Ένα κλικ μακριά ο Σεφέρης διαβάζει το ποίημά του «Δ' Αργοναύτες», από το «Μυθιστόρημα»:

12/09/2019