0481. Άγρυπνον Όμμα [1]

Δεν είναι μόνο το “Αείζωον Πυρ”, του εκδοτικού οίκου “Μιχαήλ Μπαχαράκης” της Θεσσαλονίκης, που διαβάζω συχνά. Στην ίδια σειρά με την ονομασία “Κιβωτός”, πλήρες όνομα “Κιβωτός Ζώσας Σιωπής Στιγμές Ελληνικού Λόγου”, του πιο πάνω Οίκου, υπάρχουν και άλλα αξιόλογα τομίδια. Για τους Λυρικούς, δύο τομίδια, τους Τραγικούς, και πάλι 2 τομίδια, και τους Κωμικούς. Υπό έκδοση εμφανίζονται τομίδια για τους Ιστορικούς, τους Φιλόσοφους, τους Επικούς, τους Ρήτορες και τους Σοφιστές. Δε γνωρίζω αν τα υπό έκδοση τελικώς εκδόθηκαν. Ίσως κάποιος αναγνώστης να μπορεί να μας πληροφορήσει σχετικώς. Εκείνο που γνωρίζω είναι ότι τα βιβλία αυτά είναι δυσεύρετα στην Αθήνα. Όσες φορές χρειάστηκα αντίτυπα του αγαπημένου μου “Αείζωον Πυρ” τα παράγγειλα στο βιβλιοπωλείο “Πρωτοπορία”.

Αυτές τις μέρες ξαναέπιασα στα χέρια μου το τομίδιο των Κωμικών. Αγορασμένο τη Δευτέρα 3 Μαρτίου 1997 με κόστος 3.600 Δραχμές, ή 10,56 ευρώ, και ISBN 960-7016-18-1. Ο τίτλος του: “Άγρυπνον Όμμα” και η έκταση του 383 σελίδες. Το περιεχόμενο του αποσπάσματα από το έργο των Κωμικών της Αττικής Κωμωδίας και συγκεκριμένα του Αριστοφάνη, των Ησσόνων της Αρχαίας, Κρατίνος, Φερεκράτης κ.λ.π., των Ησσόνων της Μέσης, Αντιφάνης, Εύβουλος κ.λ.π., του Μένανδρου, των Ησσόνων της Νέας, Φιλήμων, Δίφιλος κ.λ.π., και κάποια αδέσποτα.

Αποσπάσματα από τα οποία πολλά μπορεί να αντλήσει κανείς ακόμα και σήμερα. Το έχω ξαναγράψει: Οι εποχές αλλάζουν, ο πυρήνας του ανθρώπου όχι.

Από “Άγρυπνο Μάτι”, λοιπόν, παραθέτω κάποια αποσπάσματα του Αριστοφάνη: 

Ες την προεδρίαν πας ανήρ ωστίζεται

[Για τα αξιώματα όλοι οι άνδρες σπρώχνονται]

- Και πώς εγώ αλλαντοπώλης ων ανήρ γενήσομαι;

- Δι’ αυτό γαρ τοι τούτο και γίγνει μέγας,

οτιή πονηρός καξ αγοράς ει και θρασύς.

Η δημαγωγία γαρ ου προς μουσικού

ετ’ εστίν ανδρός ουδέ χρηστού τους τρόπους,

αλλ’ εις αμαθή και βδελυρόν.

[ - Μα πώς εγώ που είμαι αλλαντοπώλης να γίνω πολιτικός;

- Ίσα – ίσα γι’ αυτό θα γίνεις μεγάλος,

γιατί είσαι πονηρός, της πιάτσας παιδί και θρασύς.

Η δημαγωγία δε χρειάζεται παιδεία μα ούτε και ήθος·

μονάχα να ΄σαι άσχετος και μούτρο.]

Ερέτην χρήναι πρώτα γενέσθαι πριν πηδαλίοις επιχειρείν

[Κωπηλάτης πρέπει να γίνεις πρώτα, στο τιμόνι πριν βάλεις το χέρι]

- Ή μνημονικός ει; - Δύο τρόπω νη τον Δία·

ην μεν γαρ οφείληταί τι μοι, μνήμων πάνυ·

εάν δ’ οφείλω, σχέτλιος, επιλήσμων πάνυ.

[ - Πώς τα πας με τη μνήμη; Μα το Δία με δυο τρόπους·

άμα μου χρωστάνε κάτι, έχω μνήμη γερή·

μα όταν χρωστάω, ο ταλαίπωρος, είμαι πολύ ξεχασιάρης.]

Δις παίδες οι γέροντες

[Οι γέροντες δυο φορές παιδιά]

Ουκ έστιν ουδέν του πέτεσθαι γλυκύτερον.

[Τίποτα πιο γλυκό από το να πετά κανείς]

Δέσποινα γέροντι νυμφίω γυνή.

[Αφεντικό η γυναίκα σε γέροντα γαμπρό.]

Εισί του κέρδους άπαντες ήττονες.

[Όλοι τους κατώτεροι του κέρδους είναι.]

Δύναται ίσον τω δραν το νοείν.

[Η σκέψη είναι δυνατόν να έχει την ιδία δύναμη με τη δράση.] 

Και πώς να διαλέξει κανείς, το έτος 2008, τραγούδι που να ταιριάζει με τον Αριστοφάνη; Ας είναι καλά ο Διονύσης και το έργο του “Ο Αριστοφάνης Που Γύρισε Από Τα Θυμαράκια” για τους Αχαρνής. Από αυτό ακούγεται το τραγούδι “Παράβαση” με κύριο τραγουδιστή τον Νίκο Παπάζογλου.

09/06/2008