1230. Στην Αθήνα, Εχθές, Μία Λέξη

Εχθές, Τρίτη, 18 Ιουνίου, κατέβηκα στην Αθήνα προκειμένου να συναντηθώ με τον φίλο ΜΚ. Το ραντεβού μας, στη μία και τριάντα, στο γραφείο του, επί της Σοφοκλέους. Βρέθηκα στο κέντρο της Αθήνας αρκετά νωρίτερα από την προκαθορισμένη ώρα προκειμένου να περάσω από το "Public" της Πλατείας Συντάγματος.

Πήγα, λοιπόν, στο "Public", δεν βρήκα αυτό που ήθελα, έφυγα. Κατηφόρισα τη Σταδίου. Σταμάτησα στις βιτρίνες του «Ιανού». Πρώτα σε αυτήν του δισκοπωλείου. Παρατήρησα, πρώτη φορά ομολογώ, τον ημιώροφο του καταστήματος. Διάβασα την επιγραφή «Συμφωνική Μουσική». Το σημείωσα. Σε πρώτη ευκαιρία θα επισκεφθώ τον συγκεκριμένο ημιώροφο.

Συνέχισα με τη βιτρίνα του βιβλιοπωλείου. Κοιτούσα τα βιβλία με τη σχετική άνεση που μου έδινε ο χρόνος που είχα στη διάθεσή μου. Δίπλα μου ένα ομήλικος, ασπρομάλλης και αυτός και ψηλότερός μου, έπραττε ομοίως. Κάποια στιγμή στράφηκε και μου απηύθυνε την πιο κάτω ερώτηση:

-        Γνωρίζετε, κύριε, την λέξη «επιστολή»; Την έχετε χρησιμοποιήσει ποτέ;

Αιφνιδιάστηκα! 

Πώς μου ήρθε, λοιπόν, και κάποια δευτερόλεπτα αργότερα του απάντησα:

-        Ναι. Είναι το χειρόγραφο γράμμα.

και, με το που το ξεστόμισα, αισθάνθηκα ότι είχα αστοχήσει πολύ.

Ακολούθησε η έκπληξη. Δεν ήταν άλλη, παρά μια λέξη. Η «Μία Λέξη» που βρίσκεται στον τίτλο της παρούσας εγγραφής. Και αυτό γιατί, ο ασπρομάλλης, ψηλός κύριος μου αντιγύρισε:

-        Μα δεν μιλώ για την λέξη «επιστολή». Μιλώ για την λέξη «επιτολή» που εμφανίζεται σε αυτό το εξώφυλλο.

και μου έδειξε ένα βιβλίο της βιτρίνας, μπροστά του.

Του απάντησα:

-        Όχι, δεν γνωρίζω αυτή τη λέξη, μα θα την ψάξω.

Ο κύριος αποχώρησε κι εγώ φωτογράφισα, στην βιτρίνα του «Ιανού», το συγκεκριμένο βιβλίο.

Επρόκειτο για το βιβλίο «Ελλάδα και διεθνείς εξελίξεις, 1944 – 1974», του Δημήτρη Μιχαλόπουλου, κάτω από τον τίτλο του οποίου, με μικρότερα γράμματα, αναγραφόταν: «Επιτολή, πτώση και επάνοδος του Κωνσταντίνου Καραμανλή». Προβληματίστηκα.

Μη έχοντας άλλο χρόνο στη διάθεσή μου, και με τη γνωστή αγάπη μου για την ακρίβεια (γενικώς), συνέχισα προς το γραφείο του φίλου μου. Συναντηθήκαμε. Επιλέξαμε, για να γευματίσουμε, το εστιατόριο «Ο Τζίτζικας Κι Ο Μέρμηγκας», επί της Μητροπόλεως. Εκεί διηγήθηκα στον φίλο μου τα της «επιτολής». Και αυτός, πρώτη φορά άκουγε τη λέξη αυτή.

Προθυμοποιήθηκε, λοιπόν, να ψάξει, χρησιμοποιώντας το κινητό του, για την έννοια της συγκεκριμένης λέξης στο διαδίκτυο. Ότι βρέθηκε, στο λίγο χρόνο που διαθέσαμε, σχετιζόταν με την αστρονομία. Το παρατήσαμε. Είχαμε και άλλα να συζητήσουμε και φαγητά να γευτούμε.

Τώρα, όμως, που βρίσκομαι στην Τ47 έχω, πιστεύω, ότι χρειάζεται για να ξεκαθαρίσουμε το τι, επιτέλους, σημαίνει η λέξη «επιτολή». Πέρα, βεβαίως, από το προφανές: «άνοδος», σύμφωνα με τα συμφραζόμενα στην πρόταση στην οποία συναντήσαμε την ιδιαίτερη αυτή λέξη.

Διαδίκτυο, Λεξικό της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα, αναζήτηση και:

επιτολή η [epitolí] Ο29 : (αστρον., για άστρο, αστερισμό κτλ.) εμφάνιση επάνω από τον ορίζοντα: H ~ του Σείριου.

 

[λόγ. < αρχ. ἐπιτολή] 

Η ίδια πληροφόρηση υπάρχει και στο Liddell & Scott:

Επιτολή, η (Επιτέλλω) έγερση, εμφάνιση, ανατολή άστρου. . .

και, τι έκπληξη!, και στο Λεξικό της Πρωίας και στο Ελληνικό Λεξικό των Τεγόπουλου – Φυτράκη του 1990.

Το έψαξα, βεβαίως, και στο «ΧΡΗΣΤΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ», έκδοση 2014, της ακαδημίας Αθηνών (αυτής που νομιμοποιεί μπούρδες του τύπου «αποκατάσταση της βλάβης») και δεν βρήκα τίποτα! Ούτε «επιτολή» ούτε «επιτέλλω» υπήρχε στα 3,65 κιλά του! Μη συγγνωστή παράλειψη, κατά τη γνώμη μου.

Ξεκάθαρο, λοιπόν, το νόημα της λέξης και εξεζητημένη, κατά τη γνώμη μου, η χρησιμοποίησή της από τον Δημήτρη Μιχαλόπουλο στον υπότιτλο του βιβλίου του.

Αφτά, τα κάμποσα, και να περνάτε Καλά!

Ένα κλικ μακριά «Ζόρικα Βράδια» με Σάκη Ρουβά και Στέλιο Ρόκκο σε μουσική και στίχους του δεύτερου:

19/06/2019

1229. «Η Ομπρέλα Του Αγίου Πέτρου», Κάλμαν Μίκσατ

Βρισκόμαστε στον Γενάρη του 2013. Το γραφείο μου βρίσκεται στην οδό Σολωμού, στα Εξάρχεια. Η Πλατεία Κάνιγγος απέχει από το γραφείο μου μόλις μια ανάσα. Στην Πλατεία Κάνιγγος βρίσκεται το υπόγειο βιβλιοπωλείο «Γνώση & Βιβλίο» (Ποθητός) το οποίο, τι πιο για εμένα φυσικό, συχνά – πυκνά, επισκέπτομαι.

Το βιβλιοπωλείο «Γνώση & Βιβλίο» το διευθύνει η δυναμική και ευγενέστατη Μαρία. Είναι ένα βιβλιοπωλείο με πολύ ανταγωνιστικές, τότε, τιμές το οποίο μονίμως έχει προσφορές σε τιμές – πειρασμό. Επωφελούμαι! Αγοράζω ό,τι κρίνω ενδιαφέρον. Έτσι, την Τετάρτη, 23 Ιανουαρίου 2013, αγοράζω τρία από τα βιβλία σε προσφορά προς τρία ταπεινά ευρώ το ένα.

Και τα τρία πιο πάνω, βιβλία, είναι του εκδοτικού οίκου «Ωκεανίδα” και μάλιστα από τη σειρά του «Τα Κλασικά», με Διευθυντή της Σειράς τον Δημήτρη Παπακώστα. Συγκεκριμένα αυτά με αύξοντες αριθμούς 4, 10 και 11. Ακολουθούν οι «καρτέλες» αυτών των βιβλίων, με τα στοιχεία τους, όπως τα έχω καταχωρίσει στη σχετική βάση, MS Access, που διατηρώ:

Θα σημειώσω, στο σημείο αυτό, το ότι το από που αγόρασα το κάθε βιβλίο καταγράφεται πάνω στο ίδιο το βιβλίο.

Μια ζωή αγόραζα / αποκτούσα βιβλία και τώρα, που ο ελεύθερος χρόνος δεν μου λείπει, έχω την χαρά να απλώνω το χέρι και να επιλέγω το βιβλίο που θα διαβάσω. Το πράγμα πάει καλά αν και φοβάμαι πώς αν διαβάζω ένα βιβλίο την ημέρα, όπως το βιβλίο «ο δάσκαλος της ξιφασκίας» του Αρτούρο Πέρεθ –Ρεβέρτε, σύντομα θα εξαντλήσω το σχετικό απόθεμά  μου και θα βρεθώ να τρέχω και να, βεβαίως, φτάνω!

Με την πιο πάνω λογική, λοιπόν, προχθές, Τρίτη, 11 Ιουνίου 2019, άπλωσα το χέρι και τράβηξα, από την δεξιά βιβλιοθήκη του γραφείου, το βιβλίο «Η ομπρέλα του Αγίου Πέτρου», του Κάλμαν Μίκσατ, από την καλαίσθητη σειρά «Τα Κλασικά» της Ωκεανίδας, στοιχεία για το οποίο μπορείτε να δείτε στην σχετική, πιο πάνω, εικόνα. Αποδείχτηκε, όπως θα διαβάσετε, ότι πολύ δύσκολα θα μπορούσα να επενδύσω καλύτερα τα τρία ευρώ που έδωσα τότε για το συγκεκριμένο βιβλίο!

Ο Κάλμαν Μίκσατ (Kálmán Mikszáth), , 16 Ιανουαρίου 1847 – 28 Μαΐου 1910, ήταν γιος μικρογαιοκτημόνων, που κατείχαν ένα κατώτερο τίτλο ευγενείας, και γεννήθηκε στη Szklabonya (επίσης γνωστή σαν Sklabiná ή Szlabonya), στην Άνω Ουγγαρία πού τώρα ανήκει στη Σλοβακία. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης, από το 1866 έως το 1869, αν και δεν έδωσε εξετάσεις για να δικηγορήσει, και ασχολήθηκε με την δημοσιογραφία γράφοντας για πολλές Ουγγρικές εφημερίδες μεταξύ των οποίων και η Pesti Hírlap [hu].

Τα πρώτα διηγήματα του Μίκσατ βασιζόντουσαν στις ζωές των χωρικών και των τεχνιτών και είχαν μικρή απήχηση στην εποχή τους. Εντούτοις, αποκάλυπταν την επιδεξιότητα του συγγραφέα στην σμίλευση χιουμοριστικών ανεκδότων, επιδεξιότητα την οποία θα ανέπτυσσε στα επόμενα, και περισσότερο δημοφιλή, έργα του. Πολλές από τις νουβέλες του περιείχαν κοινωνική κριτική και σάτιρα, και, προς το τέλος της ζωής του, έγιναν αυξανόμενα επικριτικές για την αριστοκρατία και τα βάρη που, όπως πίστευε, αυτή φόρτωνε στην Ουγγρική Κοινωνία.

Ο Μίκσατ ήταν μέλος του Κόμματος των Φιλελευθέρων και το 1887 εκλέχθηκε στη Δίαιτα της Ουγγαρίας. Μέχρι το 1879 ήταν ο αντιπρόσωπος της Περιοχής της Illyefalva, στην Transylvania, και από το 1892, μέχρι τον θάνατό του,  αντιπροσώπευε την Περιοχή Fogaras.

Το 1910, το χωριό στο οποίο γεννήθηκε μετονομάστηκε σε Mikszáthfalva  προς τιμήν του.      

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Θεόδωρος Ρούσβελτ τόσο πολύ απόλαυσε τη νουβέλα «Η Ομπρέλα του Αγίου Πέτρου» ώστε, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Ευρώπη το 1910, επισκέφθηκε τον Μίκσατ μόνο και μόνο για να του εκφράσει τον θαυμασμό του.

Το έργο του Μίκσατ παραμένει δημοφιλές στην Ουγγαρία και έχει, σποραδικά, μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες.

Όλες οι πιο πάνω πληροφορίες από την Αγγλική έκδοση της Wikipedia: εδώ.

Ας επιστρέψουμε, όμως, στην «Ομπρέλα του Αγίου Πέτρου» και το  τι αποκόμισα από την ανάγνωση του βιβλίου. Προχθές το μεσημεράκι το ξεκίνησα, εχθές το απογευματάκι είχα ολοκληρώσει την ανάγνωση των 354, ~ 13Χ16 τετραγωνικών εκατοστών, σελίδων του.

Έργο του 1895 και όμως! Γεμάτο δροσιά και χάρη! Κάτι γνώριζε, λοιπόν, και ο μακαρίτης, των ΗΠΑ, ο Πρόεδρος! Όχι, δεν πρόκειται για βαριά λογοτεχνία· καμία σχέση! Πρόκειται για μια πνευματώδη, ανάλαφρη και χιουμοριστική νουβέλα που φεύγει σαν νεράκι και σου χαράζει ένα μόνιμο υπομειδίαμα στα χείλη. Από την άλλη, αν η διάθεσή σου, με αφορμή την ανάγνωση, είναι να εμβαθύνεις στα ανθρώπινα ή και τα Θεία, μπορείς!

Το διάβασα, Το καταευχαριστήθηκα. Γέλασα αρκετές φορές δυνατά και μόνος μου. Ένα καλοστημένο αφηγηματικό πάζλ με τα κομμάτια, ένα – ένα, να μπαίνουν στη θέση τους και να δίνουν την εικόνα. Εξαιρετική, θαρρώ, η μετάφραση του, έτσι κι αλλιώς μέγιστου,  Άγγελου Σ. Βλάχου και καλαίσθητη η όλη, σκληρόδετη και εικονογραφημένη έκδοση. Βεβαίως, δεν παρέλειψα να σημειώσω, με μολύβι και στο περιθώριο, τα κομψά μου «ούστ!», κάθε φορά που συναντούσα γελοιότητες του τύπου «καινούρια», όπως, π.χ., στην έβδομη σειρά, από πάνω, της σελίδας 28 και στην τέταρτη γραμμή της σελίδας 243.

Ακολουθούν, για να πάρετε μία γεύση, μερικά αποσπάσματα, όπως τα υπογράμμισα διαβάζοντας, του βιβλίου:

Ένα τέτοιο έδαφος δεν μπορεί να ονομάζεται «Μάνα Γη» - μοιάζει περισσότερο με πεθερά. [Σελ. 22]

«Ο παπάς δεν είναι δικός μας υπηρέτης είναι υπηρέτης του Θεού. Και κάθε αφεντικό πρέπει να πληρώνει το δικό του υπηρέτη». [Σελ. 24]

Και είναι φυσικό – όταν ένα ορνίθι γίνει παγόνι, βέβαια δεν θυμάται την εποχή που ήταν ορνίθι. [Σελ. 39]

Η δεισιδαιμονία επιζητεί το ανεξιχνίαστο και το ανεξιχνίαστο δημιουργεί τη δεισιδαιμονία. [Σελ. 65]

Θεέ μου, σε τι εποχή ζούμε! Η μύγα βήχει δυνατότερα απ’ το λιοντάρι. [Σελ. 74]

. . . αρχίζουν όλοι να καβαλούν το καλάμι, αν και το λάδι τους δεν θα γέμιζε ούτε καντήλι. [Σελ. 179]

Αν σε άφησαν τα λογικά σου, εσύ γιατί έπρεπε να τ’ ακολουθήσεις; [Σελ. 195]

Ήταν άσχημος σαν τράγος. [Σελ. 195]

Η κυρία Μπλανς Μοντμορενσί σε μία πυρκαγιά σώθηκε από το μαρκήσιο Πριβαντιέρ και δεν φορούσε παρά μόνο το νυχτικό της, κι όμως ο πύργος της Παναγίας των Παρισίων είναι πάντοτε όρθιος! [Σελ. 226]

Πιθανόν να φοβούνται ότι αν σωπάσουν, θα πάει καμιά αράχνη να πλέξει τον ιστό της στο στόμα τους. [Σελ. 231]

Ήταν επίσης πνευματώδης, και το εκδήλωνε σε μικρές δόσεις. [Σελ. 241]

«. . . Ποτέ μη ζητήσεις φιλί από άσχημη και δανεικά από φτωχό, γιατί αμέσως το κάνουν βούκινο» [Σελ. 242]

Αυτό βέβαια ήταν απόδειξη ότι μες στο σκοτάδι χρησιμοποιούσε το στόμα της για να μιλάει και όχι για κάτι άλλο. [Σελ. 257]

Δεν αγοράζει ο βοσκός τ’ αρνί με το καντάρι

και δεν ζυγίζονται ποτέ η ομορφιά κι η χάρη. [Σελ. 271]

Πάρε τα πράγματα όπως έρχονται, αλλά μην αγνοήσεις τη νύχτα όταν αναζητάς την αλήθεια. [Σελ. 274]

(Οι χωρικοί, κατά κανόνα, παχαίνουν μέσα στη φυλακή.) [Σελ. 317]

Ένα μου και ένα σου, θα πείτε, αλλά δεν έχετε δίκιο, γιατί το κεντητό κάλυμμα της Αγίας Τράπεζας είναι έργο της κυρίας Γκόνγκολι, η οποία, παρ’ όλ’ αυτά, πνίγηκε αργότερα, κι αυτό δείχνει ότι δεν μπορείς να λαδώσεις το Θεό. [Σελ. 330]

Το κακό, τουλάχιστον για όσους από εσάς παρακινήθηκαν, από τα γραφόμενά μου, να αναζητήσουν και να αγοράσουν το βιβλίο, είναι ότι αυτό δεν κυκλοφορεί πλέον στα βιβλιοπωλεία (ας μην ξεχνάμε ότι η τελευταία του έκδοση, κατά τον ιστότοπο της «Πολιτείας», ήταν τον Δεκέμβριο του 1998). Έψαξα, για το βιβλίο και τον συγγραφέα, στην καλή βάση «βιβλίοnet» και διαπίστωσα ότι «Η Ομπρέλα του Αγίου Πέτρου» είναι το μόνο βιβλίου του Μίκσατ που κυκλοφορεί μεταφρασμένο στα Ελληνικά.

Το έψαξα και στο “Book Depository”. Υπάρχουν 195 διαφορετικές εκδόσεις των έργων του στα Ουγγρικά και 76 στα Αγγλικά. Οι περισσότερες των Αγγλικών εκδόσεων, από μια πρόχειρη ματιά που έριξα, είναι φωτοαντιγραφικές ανατυπώσεις παλαιότερων εκδόσεων, στις οποίες ενδεχομένως να υπάρχουν διάφορες ατέλειες (σύμφωνα πάντοτε με το “Book Depository”), και μάλιστα σε δύο ή και τρεις γλώσσες (π.χ. Ουγγρικά, Αγγλικά και Εβραϊκά). Υπάρχει, βεβαίως, αναφορά και στην, εξαντλημένη, Ελληνική έκδοση με την περίληψη που ακολουθεί:

Άλλο ένα αριστούργημα στη σειρά των "Κλασικών", από την ουγγαρέζικη λογοτεχνία αυτή τη φορά. Είναι η ιστορία της μυστηριώδους εμφανίσεως και εξαφανίσεως μιας παλιάς ομπρέλας. Άλλοι λένε πως είναι θαυματουργή και άλλοι πως κρύβει κάποιο θησαυρό. Στην αγωνιώδη αναζήτηση της ομπρέλας και του μυστικού της, οι ήρωες αντιμετωπίζουν ολοένα απρόσμενες, κωμικοτραγικές καταστάσεις. Σ' αυτό το βιβλίο με την αστυνομική δομή, ο συγγραφέας πλέκει στις περιγραφές σκηνών από την καθημερινή ζωή στην Ουγγαρία του περασμένου αιώνα στοιχεία ανεκδοτολογικά, παλιούς μύθους και υλικά από την πλούσια ουγγαρέζικη λαογραφία, δημιουργώντας ένα γοητευτικότατο αφήγημα που ο αναγνώστης έχει την εντύπωση πως το ακούει μάλλον παρά το διαβάζει. Μια συναρπαστική ιστορία γεμάτη δροσιά και αστείρευτο χιούμορ από τον προικισμένο αφηγητή Μίκσατ που αντιμετωπίζει με απέραντη τρυφερότητα τη φύση και τη μοίρα των ανθρώπων.

Αν τα καταφέρατε να φτάσετε μέχρι εδώ δεν μένει παρά να σας συγχαρώ, για την αντοχή και την υπομονή σας, και να σας προσκαλέσω να ακούσετε το τραγούδι το οποίο ακολουθεί.

Λοιπόν! Ένα κλικ μακριά Black και “Everything’s Coming Up Roses”:

13/06/2019

1228. Αλοΐσιους – Περί Διαλόγων

Η     τελευταία φορά που κατέφυγα στη βοήθεια του Αλοΐσιου ήταν στις 26 Ιανουαρίου, φέτος. Έφτασε η στιγμή να το επαναλάβω. Ζέστη, απουσία σοβαρών γεγονότων, κόπωση που προσκαλεί την οκνηρία. Ανοίγω το κιβώτιο με τα χειρόγραφα του Αλοΐσιου. Διαλέγω, ως συνήθως, ένα στην τύχη. Ό,τι και να περιέχει θα το ανεβάσω. Στάθηκα τυχερός, θαρρώ. Κρίνετε!

Διάλογοι. Προφορικοί ή γραπτοί. Ενημέρωση. Μεταφορά πληροφορίας. Κυρίως εξωτερίκευση αισθημάτων και συναισθημάτων. Δράση και αντίδραση. Η τέχνη του να ακούς. Να προσέχεις. Να αντιλαμβάνεσαι.  Να μην προκαταλαμβάνεις. Με τη σειρά σου να εκθέτεις τις σκέψεις σου. Να επικοινωνείς.

Διάλογοι με πρόσωπα αγαπημένα. Ένα μικρό, την κάθε φορά, θαύμα. Να μιλήσεις. Να εισακουστείς. Να προκαλέσεις την προσοχή του συνομιλητή σου. Να του δώσεις χώρο. Να τον προσκαλέσεις να κατανοήσει. Να συνομιλήσει με ειλικρίνεια.  Να εξωτερικεύσει. Ένα διανοητικό παιχνίδι ποιότητας.

Η μεγάλη απογοήτευση. Όταν ο συνομιλητής αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων. Όταν δεν αντιλαμβάνεται. Δεν κατανοεί. Παρεκκλίνει. Αφήνει ανεκμετάλλευτους τους χώρους που του δίνεις. Απαντά με άλλα αντ’ άλλων. Υπεκφεύγει.

Συμβαίνει συχνά. Να απογοητευτείς από έναν διάλογό που είχες. Να πικραθείς. Να οπισθοχωρήσεις. Προφανώς κάτι δεν πάει καλά μ’ εσένα. Ίσως εκτιμάς υπερβολικά τα λόγια σου. Ίσως επιθυμείς τα αδύνατα. Λοιπόν, διαψεύδεσαι. Απογοητεύεσαι. Υποφέρεις.

Όμως. Αυτή είναι η τάξη των πραγμάτων. Συγκεκριμένοι οι άνθρωποι με τους οποίους συγκατοικείς στον πλανήτη.  Συγκεκριμένοι και αυτοί που βρέθηκαν στο διάβα σου. Αυτοί που βρέθηκες στο δικό τους.

Με το χώμα που έχουμε θα φτιάξουμε τα τσουκάλια μας. Εκτός κι αν δεν τα φτιάξουμε. . .

Ένα κλικ μακριά Amy Macdonald και “This Is Life”:

09/06/2019