1229. «Η Ομπρέλα Του Αγίου Πέτρου», Κάλμαν Μίκσατ

Βρισκόμαστε στον Γενάρη του 2013. Το γραφείο μου βρίσκεται στην οδό Σολωμού, στα Εξάρχεια. Η Πλατεία Κάνιγγος απέχει από το γραφείο μου μόλις μια ανάσα. Στην Πλατεία Κάνιγγος βρίσκεται το υπόγειο βιβλιοπωλείο «Γνώση & Βιβλίο» (Ποθητός) το οποίο, τι πιο για εμένα φυσικό, συχνά – πυκνά, επισκέπτομαι.

Το βιβλιοπωλείο «Γνώση & Βιβλίο» το διευθύνει η δυναμική και ευγενέστατη Μαρία. Είναι ένα βιβλιοπωλείο με πολύ ανταγωνιστικές, τότε, τιμές το οποίο μονίμως έχει προσφορές σε τιμές – πειρασμό. Επωφελούμαι! Αγοράζω ό,τι κρίνω ενδιαφέρον. Έτσι, την Τετάρτη, 23 Ιανουαρίου 2013, αγοράζω τρία από τα βιβλία σε προσφορά προς τρία ταπεινά ευρώ το ένα.

Και τα τρία πιο πάνω, βιβλία, είναι του εκδοτικού οίκου «Ωκεανίδα” και μάλιστα από τη σειρά του «Τα Κλασικά», με Διευθυντή της Σειράς τον Δημήτρη Παπακώστα. Συγκεκριμένα αυτά με αύξοντες αριθμούς 4, 10 και 11. Ακολουθούν οι «καρτέλες» αυτών των βιβλίων, με τα στοιχεία τους, όπως τα έχω καταχωρίσει στη σχετική βάση, MS Access, που διατηρώ:

Θα σημειώσω, στο σημείο αυτό, το ότι το από που αγόρασα το κάθε βιβλίο καταγράφεται πάνω στο ίδιο το βιβλίο.

Μια ζωή αγόραζα / αποκτούσα βιβλία και τώρα, που ο ελεύθερος χρόνος δεν μου λείπει, έχω την χαρά να απλώνω το χέρι και να επιλέγω το βιβλίο που θα διαβάσω. Το πράγμα πάει καλά αν και φοβάμαι πώς αν διαβάζω ένα βιβλίο την ημέρα, όπως το βιβλίο «ο δάσκαλος της ξιφασκίας» του Αρτούρο Πέρεθ –Ρεβέρτε, σύντομα θα εξαντλήσω το σχετικό απόθεμά  μου και θα βρεθώ να τρέχω και να, βεβαίως, φτάνω!

Με την πιο πάνω λογική, λοιπόν, προχθές, Τρίτη, 11 Ιουνίου 2019, άπλωσα το χέρι και τράβηξα, από την δεξιά βιβλιοθήκη του γραφείου, το βιβλίο «Η ομπρέλα του Αγίου Πέτρου», του Κάλμαν Μίκσατ, από την καλαίσθητη σειρά «Τα Κλασικά» της Ωκεανίδας, στοιχεία για το οποίο μπορείτε να δείτε στην σχετική, πιο πάνω, εικόνα. Αποδείχτηκε, όπως θα διαβάσετε, ότι πολύ δύσκολα θα μπορούσα να επενδύσω καλύτερα τα τρία ευρώ που έδωσα τότε για το συγκεκριμένο βιβλίο!

Ο Κάλμαν Μίκσατ (Kálmán Mikszáth), , 16 Ιανουαρίου 1847 – 28 Μαΐου 1910, ήταν γιος μικρογαιοκτημόνων, που κατείχαν ένα κατώτερο τίτλο ευγενείας, και γεννήθηκε στη Szklabonya (επίσης γνωστή σαν Sklabiná ή Szlabonya), στην Άνω Ουγγαρία πού τώρα ανήκει στη Σλοβακία. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης, από το 1866 έως το 1869, αν και δεν έδωσε εξετάσεις για να δικηγορήσει, και ασχολήθηκε με την δημοσιογραφία γράφοντας για πολλές Ουγγρικές εφημερίδες μεταξύ των οποίων και η Pesti Hírlap [hu].

Τα πρώτα διηγήματα του Μίκσατ βασιζόντουσαν στις ζωές των χωρικών και των τεχνιτών και είχαν μικρή απήχηση στην εποχή τους. Εντούτοις, αποκάλυπταν την επιδεξιότητα του συγγραφέα στην σμίλευση χιουμοριστικών ανεκδότων, επιδεξιότητα την οποία θα ανέπτυσσε στα επόμενα, και περισσότερο δημοφιλή, έργα του. Πολλές από τις νουβέλες του περιείχαν κοινωνική κριτική και σάτιρα, και, προς το τέλος της ζωής του, έγιναν αυξανόμενα επικριτικές για την αριστοκρατία και τα βάρη που, όπως πίστευε, αυτή φόρτωνε στην Ουγγρική Κοινωνία.

Ο Μίκσατ ήταν μέλος του Κόμματος των Φιλελευθέρων και το 1887 εκλέχθηκε στη Δίαιτα της Ουγγαρίας. Μέχρι το 1879 ήταν ο αντιπρόσωπος της Περιοχής της Illyefalva, στην Transylvania, και από το 1892, μέχρι τον θάνατό του,  αντιπροσώπευε την Περιοχή Fogaras.

Το 1910, το χωριό στο οποίο γεννήθηκε μετονομάστηκε σε Mikszáthfalva  προς τιμήν του.      

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Θεόδωρος Ρούσβελτ τόσο πολύ απόλαυσε τη νουβέλα «Η Ομπρέλα του Αγίου Πέτρου» ώστε, κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Ευρώπη το 1910, επισκέφθηκε τον Μίκσατ μόνο και μόνο για να του εκφράσει τον θαυμασμό του.

Το έργο του Μίκσατ παραμένει δημοφιλές στην Ουγγαρία και έχει, σποραδικά, μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες.

Όλες οι πιο πάνω πληροφορίες από την Αγγλική έκδοση της Wikipedia: εδώ.

Ας επιστρέψουμε, όμως, στην «Ομπρέλα του Αγίου Πέτρου» και το  τι αποκόμισα από την ανάγνωση του βιβλίου. Προχθές το μεσημεράκι το ξεκίνησα, εχθές το απογευματάκι είχα ολοκληρώσει την ανάγνωση των 354, ~ 13Χ16 τετραγωνικών εκατοστών, σελίδων του.

Έργο του 1895 και όμως! Γεμάτο δροσιά και χάρη! Κάτι γνώριζε, λοιπόν, και ο μακαρίτης, των ΗΠΑ, ο Πρόεδρος! Όχι, δεν πρόκειται για βαριά λογοτεχνία· καμία σχέση! Πρόκειται για μια πνευματώδη, ανάλαφρη και χιουμοριστική νουβέλα που φεύγει σαν νεράκι και σου χαράζει ένα μόνιμο υπομειδίαμα στα χείλη. Από την άλλη, αν η διάθεσή σου, με αφορμή την ανάγνωση, είναι να εμβαθύνεις στα ανθρώπινα ή και τα Θεία, μπορείς!

Το διάβασα, Το καταευχαριστήθηκα. Γέλασα αρκετές φορές δυνατά και μόνος μου. Ένα καλοστημένο αφηγηματικό πάζλ με τα κομμάτια, ένα – ένα, να μπαίνουν στη θέση τους και να δίνουν την εικόνα. Εξαιρετική, θαρρώ, η μετάφραση του, έτσι κι αλλιώς μέγιστου,  Άγγελου Σ. Βλάχου και καλαίσθητη η όλη, σκληρόδετη και εικονογραφημένη έκδοση. Βεβαίως, δεν παρέλειψα να σημειώσω, με μολύβι και στο περιθώριο, τα κομψά μου «ούστ!», κάθε φορά που συναντούσα γελοιότητες του τύπου «καινούρια», όπως, π.χ., στην έβδομη σειρά, από πάνω, της σελίδας 28 και στην τέταρτη γραμμή της σελίδας 243.

Ακολουθούν, για να πάρετε μία γεύση, μερικά αποσπάσματα, όπως τα υπογράμμισα διαβάζοντας, του βιβλίου:

Ένα τέτοιο έδαφος δεν μπορεί να ονομάζεται «Μάνα Γη» - μοιάζει περισσότερο με πεθερά. [Σελ. 22]

«Ο παπάς δεν είναι δικός μας υπηρέτης είναι υπηρέτης του Θεού. Και κάθε αφεντικό πρέπει να πληρώνει το δικό του υπηρέτη». [Σελ. 24]

Και είναι φυσικό – όταν ένα ορνίθι γίνει παγόνι, βέβαια δεν θυμάται την εποχή που ήταν ορνίθι. [Σελ. 39]

Η δεισιδαιμονία επιζητεί το ανεξιχνίαστο και το ανεξιχνίαστο δημιουργεί τη δεισιδαιμονία. [Σελ. 65]

Θεέ μου, σε τι εποχή ζούμε! Η μύγα βήχει δυνατότερα απ’ το λιοντάρι. [Σελ. 74]

. . . αρχίζουν όλοι να καβαλούν το καλάμι, αν και το λάδι τους δεν θα γέμιζε ούτε καντήλι. [Σελ. 179]

Αν σε άφησαν τα λογικά σου, εσύ γιατί έπρεπε να τ’ ακολουθήσεις; [Σελ. 195]

Ήταν άσχημος σαν τράγος. [Σελ. 195]

Η κυρία Μπλανς Μοντμορενσί σε μία πυρκαγιά σώθηκε από το μαρκήσιο Πριβαντιέρ και δεν φορούσε παρά μόνο το νυχτικό της, κι όμως ο πύργος της Παναγίας των Παρισίων είναι πάντοτε όρθιος! [Σελ. 226]

Πιθανόν να φοβούνται ότι αν σωπάσουν, θα πάει καμιά αράχνη να πλέξει τον ιστό της στο στόμα τους. [Σελ. 231]

Ήταν επίσης πνευματώδης, και το εκδήλωνε σε μικρές δόσεις. [Σελ. 241]

«. . . Ποτέ μη ζητήσεις φιλί από άσχημη και δανεικά από φτωχό, γιατί αμέσως το κάνουν βούκινο» [Σελ. 242]

Αυτό βέβαια ήταν απόδειξη ότι μες στο σκοτάδι χρησιμοποιούσε το στόμα της για να μιλάει και όχι για κάτι άλλο. [Σελ. 257]

Δεν αγοράζει ο βοσκός τ’ αρνί με το καντάρι

και δεν ζυγίζονται ποτέ η ομορφιά κι η χάρη. [Σελ. 271]

Πάρε τα πράγματα όπως έρχονται, αλλά μην αγνοήσεις τη νύχτα όταν αναζητάς την αλήθεια. [Σελ. 274]

(Οι χωρικοί, κατά κανόνα, παχαίνουν μέσα στη φυλακή.) [Σελ. 317]

Ένα μου και ένα σου, θα πείτε, αλλά δεν έχετε δίκιο, γιατί το κεντητό κάλυμμα της Αγίας Τράπεζας είναι έργο της κυρίας Γκόνγκολι, η οποία, παρ’ όλ’ αυτά, πνίγηκε αργότερα, κι αυτό δείχνει ότι δεν μπορείς να λαδώσεις το Θεό. [Σελ. 330]

Το κακό, τουλάχιστον για όσους από εσάς παρακινήθηκαν, από τα γραφόμενά μου, να αναζητήσουν και να αγοράσουν το βιβλίο, είναι ότι αυτό δεν κυκλοφορεί πλέον στα βιβλιοπωλεία (ας μην ξεχνάμε ότι η τελευταία του έκδοση, κατά τον ιστότοπο της «Πολιτείας», ήταν τον Δεκέμβριο του 1998). Έψαξα, για το βιβλίο και τον συγγραφέα, στην καλή βάση «βιβλίοnet» και διαπίστωσα ότι «Η Ομπρέλα του Αγίου Πέτρου» είναι το μόνο βιβλίου του Μίκσατ που κυκλοφορεί μεταφρασμένο στα Ελληνικά.

Το έψαξα και στο “Book Depository”. Υπάρχουν 195 διαφορετικές εκδόσεις των έργων του στα Ουγγρικά και 76 στα Αγγλικά. Οι περισσότερες των Αγγλικών εκδόσεων, από μια πρόχειρη ματιά που έριξα, είναι φωτοαντιγραφικές ανατυπώσεις παλαιότερων εκδόσεων, στις οποίες ενδεχομένως να υπάρχουν διάφορες ατέλειες (σύμφωνα πάντοτε με το “Book Depository”), και μάλιστα σε δύο ή και τρεις γλώσσες (π.χ. Ουγγρικά, Αγγλικά και Εβραϊκά). Υπάρχει, βεβαίως, αναφορά και στην, εξαντλημένη, Ελληνική έκδοση με την περίληψη που ακολουθεί:

Άλλο ένα αριστούργημα στη σειρά των "Κλασικών", από την ουγγαρέζικη λογοτεχνία αυτή τη φορά. Είναι η ιστορία της μυστηριώδους εμφανίσεως και εξαφανίσεως μιας παλιάς ομπρέλας. Άλλοι λένε πως είναι θαυματουργή και άλλοι πως κρύβει κάποιο θησαυρό. Στην αγωνιώδη αναζήτηση της ομπρέλας και του μυστικού της, οι ήρωες αντιμετωπίζουν ολοένα απρόσμενες, κωμικοτραγικές καταστάσεις. Σ' αυτό το βιβλίο με την αστυνομική δομή, ο συγγραφέας πλέκει στις περιγραφές σκηνών από την καθημερινή ζωή στην Ουγγαρία του περασμένου αιώνα στοιχεία ανεκδοτολογικά, παλιούς μύθους και υλικά από την πλούσια ουγγαρέζικη λαογραφία, δημιουργώντας ένα γοητευτικότατο αφήγημα που ο αναγνώστης έχει την εντύπωση πως το ακούει μάλλον παρά το διαβάζει. Μια συναρπαστική ιστορία γεμάτη δροσιά και αστείρευτο χιούμορ από τον προικισμένο αφηγητή Μίκσατ που αντιμετωπίζει με απέραντη τρυφερότητα τη φύση και τη μοίρα των ανθρώπων.

Αν τα καταφέρατε να φτάσετε μέχρι εδώ δεν μένει παρά να σας συγχαρώ, για την αντοχή και την υπομονή σας, και να σας προσκαλέσω να ακούσετε το τραγούδι το οποίο ακολουθεί.

Λοιπόν! Ένα κλικ μακριά Black και “Everything’s Coming Up Roses”:

13/06/2019