0293. Άπλετος

Τελευταία ακούω, ή διαβάζω, όλο και πιο συχνά εκφράσεις όπως: “άπλετος χώρος” ή “άπλετος χρόνος”. Κάτι με ενοχλεί. Κάτι δεν μου πάει καλά. Αρχίζω να ψάχνω. Ανοίγω λεξικά. Διαβάζω:

Μείζον Ελληνικό Λεξικό [Γ΄ Έκδοση 1990]:

άπλετος, -η, -ο επίθ [< αρχ. άπλετος] (Κ –ος, -ον)(για το φως) άφθονος, υπερβολικά πολύς: άπλετος φωτισμός / επίρρ. άπλετα (Κ. απλέτως)

Επίτομον Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης – Π. Χ. Δορμπαράκη [Έκτη Έκδοση 1992]:

άπλετος, ον, παράλλ. τύπος του άπληστος (πίμπλημι) ή άπλατος, εξαιρέτως μέγας, αμέτρητος, άπειρος

Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάννικα [Έκδοση 1996]

άπλετος, -η, -ον (ΑΜ άπλετος, -ον) (νεοελλ.) (για φως) λαμπρός, άφθονος· // (αρχ.) 1. απεριόριστος, απέραντος, τεράστιος· 2. σπουδαίος.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αν ο τ. άπλετος < α – (στερ.) + πέλεθρον / πλέθρον , το β’ συνθετ. απαιτεί αρχική ρίζα με σημασ. “μετρώ”. Η λ. χρησιμοποιείται ευρέως στην ποίηση και την πεζογραφία για να χαρακτηρίσει το ύψος, τον αέρα, τον χρόνο και τον χρυσό με βασική σημ. “άπειρος, απέραντος”].

Δύσκολο το συμπέρασμα. Δεν είμαι φιλόλογος, καθαρά διαισθητικά όμως τα “άπλετος χώρος” και “άπλετος χρόνος” μου χαλάνε την αρμονία. Με προβληματίζει και αυτό το “τελευταία”, τουλάχιστον για τη δική μου αντίληψη, που χρησιμοποιούνται. Γνωρίζω. Πολλοί θα μιλήσουν για “εξέλιξη” της γλώσσας και άλλα συναφή. Ακριβώς αυτό φοβούμαι. “Εξέλιξη” του τύπου “αποκατάσταση της βλάβης”. . .

Λοιπόν; Άπλετος χώρος, άπλετος χρόνος. Στέκουν; Φοβούμαι πως όχι.

Από το άλμπουμ του Βαγγέλη Γερμανού “Χάδια και Χαστούκια” του 1986, και από το . . . αριστερό μάγουλο – χαστούκια, ακούμε τον Βαγγέλη Γερμανό να τραγουδά τη σύνθεσή του: “Σόλωνος και Σίνα”. Μεταφορά και πάλι από δίσκο βινιλίου μιας και το συγκεκριμένο έργο, όσο γνωρίζω, δεν έχει [επανα]κυκλοφορήσει σε δίσκο ακτίνας [βαρβαριστί CD].

21/03/2007