0571. Ο Άνθρωπος Αντίγραφο

Σήμερα τελείωσα την ανάγνωση του βιβλίου “Ο Άνθρωπος Αντίγραφο” του Ζοζέ Σαραμάγκου για το οποίο έχω ήδη μιλήσει εδώ. Κατά την ταπεινή μου γνώμη το καλύτερο μυθιστόρημά του από αυτά που, μέχρι τώρα, έχω διαβάσει. Ένα μυθιστόρημα με αρκετά σημεία στο πλαίσιο του αναμενομένου και άλλα τόσα στην περιοχή του απρόβλεπτου. Μου αρέσει ο τρόπος που προσεγγίζει το θέμα του “αντιγράφου”, που το αναλύει. Μου αρέσει το πως εξετάζει τις διάφορες εκδοχές και παρουσιάζει τις σκέψεις και τις ψυχολογικές καταστάσεις των ηρώων. Μου αρέσει, επίσης, ο τρόπος που, σποραδικά, παρουσιάζει τη συμμετοχή του συγγραφέα / αφηγητή στα δρώμενα.

Το έχω ξαναγράψει θαρρώ: Τον Σαραμάγκου ή τον λατρεύεις ή τον βαριέσαι και ευθύς τον παρατάς. Επτά βιβλία μετά ομολογώ ότι τον λατρεύω και ότι αισθάνομαι άνετα όταν κινούμαι στους κόσμους που πλάθει. Είναι ένας ιδιαίτερος συγγραφέας, ευρηματικός, πρωτότυπος και, θα έλεγα, επίμονος όσον αφορά τον τρόπο που αναπτύσσει τους συλλογισμούς του.

Έχω διαβάσει ακόμα ένα βιβλίο με παρόμοιο θέμα. Πρόκειται για το “Ο Διπλός Άνθρωπος” του Φίοντορ Ντοστογιέφσκι [Εκδόσεις Printa, ISBN 960-85368-9-8, μετάφραση Γιάννη Λάμψα]. Αν και το ζήτημα προσεγγίζεται διαφορετικά από τον Ντοστογιέφσκι, και χωρίς να θέλω να φανώ “ιερόσυλος”, ομολογώ ότι το έργο του Σαραμάγκου με έτερψε πολύ περισσότερο. Ίσως θα πρέπει να επανέλθω και να διαβάσω, σχεδόν δέκα χρόνια μετά, και πάλι τον Διπλό Άνθρωπο “υπό το φως” του Ανθρώπου Αντίγραφο.

“Ο Άνθρωπος Αντίγραφο” έχει εκδοθεί από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, στη σειρά Συγγραφείς Απ’ Όλο Τον Κόσμο – ISBN 960-03-3979-1, σε μετάφραση, ως συνήθως, Αθηνάς Ψυλλιά. Μετάφραση η οποία μόνο σε δυο – τρία σημεία με ξένισε, χρήση λέξεων με αμφίβολο τύπο, και στην οποία συνάντησα και μια άγνωστη λέξη την οποία, ατυχώς, δεν σημείωσα και δεν έψαξα.

Παραθέτω ένα απόσπασμα από το βιβλίο, έτσι!, ως ορεκτικό και σας προτείνω να πιάσετε στα χέρια σας ένα αντίτυπό του και, βεβαίως, να το διαβάσετε!

Υπάρχει ένα ακόμα πράγμα που θα ήθελα να ξέρετε, Περί τίνος πρόκειται, Θα είμαι οπλισμένος, Γιατί, Δεν σας γνωρίζω, δεν ξέρω ποιες άλλες προθέσεις μπορεί να έχετε, Αν φοβάστε ότι θα σας ξεμοναχιάσω, ας πούμε, ή θα σας εξουδετερώσω για να είμαι ο μόνος στον κόσμο με το πρόσωπο που έχουμε ίδιο και οι δυο, σας λέω από τώρα , ότι δεν θα έχω μαζί μου κανένα όπλο, ούτε ένα απλό σουγιά, Δεν σας υποψιάζομαι σε αυτό το σημείο, Θα είστε όμως οπλισμένος, Απλώς και μόνο για προφύλαξη, Η μοναδική μου πρόθεση είναι να σας αποδείξω πως έχω δίκιο, κι όσο γι’ αυτό που λέτε, πως δεν με γνωρίζετε, επιτρέψτε μου να έχω την ένσταση πως βρισκόμαστε στην ίδια θέση, μπορεί βέβαια να μη με έχετε δει ποτέ, αλλά εγώ, μέχρι τώρα, σας είδα ως αυτόν που δεν είστε, να παριστάνετε χαρακτήρες, επομένως είμαστε πάτσι, Ας μη λογομαχούμε, πρέπει να είμαστε ήρεμοι στη συνάντησή μας, δεν χρειάζεται να κηρύσσουμε προκαταβολικά πόλεμο, Δεν θα φέρω εγώ το όπλο, Δεν θα έχει σφαίρες, Σε τι χρησιμεύει τότε να το πάρετε μαζί σας, αφού δεν θα έχει σφαίρες, Ας πούμε πως θα παίζω έναν ακόμα ρόλο μου, ένα χαρακτήρα που προσελκύεται σε μια ενέδρα από την οποία ξέρει ότι θα βγει ζωντανός μόνο και μόνο επειδή του έδωσαν να διαβάσει το σενάριο, ξέρετε τώρα πως είναι ο κινηματογράφος. . .

Από το εξαιρετικό, και αγαπημένο, έργο των Σταμάτη Κραουνάκη – Λίνας Νικολακοπούλου “Ισόβια”, με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά, ακούγεται το τραγούδι “Το Ξύλο”.

05/01/2009