Δευτέρα 29 Αυγούστου 2011

0782. Ραϊμούντο Σίλβα – Μαρία Σάρα



Ο Ραϊμούντο Σίλβα είναι επιμελητής σε ένα εκδοτικό οίκο. Ένας επιμελητής επιμελής και άξιος. Τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που εσκεμμένα θα συνδέσει το όνομά του με ένα ατόπημα. Το ατόπημα τού να προσθέσει ένα “δεν” σε μια πρόταση, να αντιστρέψει το νόημά της και να τινάξει το περιεχόμενο τού βιβλίου, τού οποίου έχει την επιμέλεια, στον αέρα. Παραδίδει τα τυπογραφικά του βιβλίου στον εκδοτικό οίκο και περνά μέρες αγωνίας προσμένοντας την αποκάλυψη της αυθαιρεσίας του και αναλογιζόμενος τις συνέπειές της.

Η αποκάλυψη γίνεται την δέκατη τρίτη μέρα. Ο συγγραφέας του βιβλίου και οι διευθύνοντες του εκδοτικού οίκου μένουν κατάπληκτοι από την ενέργεια αυτή του Ραϊμούντο Σίλβα. Τον καλούν να δώσει εξηγήσεις. Πηγαίνει. Τις εξηγήσεις τις δίνει στο λογοτεχνικό διευθυντή και στον διευθυντή παραγωγής. Παρούσα είναι και μία γυναίκα. Του τη συστήνουν ως εκείνη που, στο εξής, θα αναλάβει “το έργο της διεύθυνσης όλων των επιμελητών που εργάζονται στον εκδοτικό οίκο”. Είναι η Μαρία Σάρα.

Ο Ραϊμούντο παραδέχεται ευθέως το σφάλμα του και, λόγω του άμεμπτου παρελθόντος του και της προσφοράς του, “πέφτει στα μαλακά”. Γλιτώνει με μια επίπληξη και την υποχρέωση η δουλειά του, όπως και των υπολοίπων επιμελητών τού οίκου, να παίρνει την τελική έγκριση από την Μαρία Σάρα.

Από το σημείο αυτό αρχίζει και ξετυλίγεται με τρόπο μαγικό η ιστορία της σχέσης του Ραϊμούντο Σίλβα με την Μαρία Σάρα. Είχα καιρό πολύ να διαβάσω μια τόσο αριστοτεχνικά δοσμένη ερωτική ιστορία και να με ζώσει αγωνία, γιατί όχι;, για την εξέλιξή της. Μια ιστορία που ξεκινά με την προτροπή – απαίτηση της Μαρίας ο Ραϊμούντο να γράψει από την αρχή το βιβλίο, την ουσία του οποίου αλλοίωσε, και να υποστηρίξει το “δεν” που πρόσθεσε. Ο Ραϊμούντο, παρόλο που, όπως ξεκαθαρίζει, είναι ένας απλός επιμελητής και όχι συγγραφέας, δέχεται την πρόκληση και όλα παίρνουν το δρόμο τους.

Η σχέση Ραϊμούντο – Μαρίας εξελίσσεται παράλληλα με τις προσπάθειες του πρώτου να γράψει το βιβλίο που του ζήτησε η δεύτερη και μερικές φορές αναμιγνύεται αριστοτεχνικά με την πλοκή του. Στη σχέση αυτή η Μαρία είναι μαγικά διεκδικητική και ο Ραϊμούντο συγκρατημένα δεκτικός. Όταν το βιβλίο ολοκληρωθεί, και, συνεκδοχικά, το “δεν”, που τα προκάλεσε όλα, αιτιολογηθεί, ο Ραϊμούντο και Μαρία θα είναι ζευγάρι.
Παραθέτω, για να στο πνεύμα της σχέσης μπείτε, ένα απόσπασμα από την πρώτη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Ραϊμούντο και της Μαρίας:

. . .

- Πώς είστε

Η φωνή ήχησε απρόσμενα, ο Ραϊμούντο Σίλβα περίμενε να ακούσει ξανά την υπηρέτρια να λέει κάτι σαν “Σας δίνω την κυρία δοκτορέσσα” και να υπάρξει μια καθυστέρηση τριών τεσσάρων ακόμα δευτερολέπτων, κι αντί γι’ αυτό η άμεση ερώτηση, “Πώς είστε”, που αναποδογύρισε την κατάσταση, γιατί εκείνος, μάλιστα, δικαιούταν να εκφράσει το ενδιαφέρον του για την κατάσταση της ασθενούς

- Είμαι καλά, ευχαριστώ

Και πρόσθεσε γρήγορα

- Ήθελα να μάθω αν είστε καλύτερα

- Πώς μάθατε ότι είμαι άρρωστη

- Στον εκδοτικό οίκο

- Πότε;

- Χθες το πρωί

- Επομένως τηλεφωνήσατε για να μάθετε τι κάνω

- Ναι

- Σας ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον, μέχρι στιγμής είστε ο μοναδικός επιμελητής που ενδιαφέρθηκε

- Θεώρησα ότι ήταν χρέος μου, ελπίζω να μην σας ανησύχησα

- Το αντίθετο, σας είμαι ευγνώμων, είμαι καλύτερα και ίσως αύριο, το νωρίτερο, θα   μπορέσω να επιστρέψω στο γραφείο

- Δεν θέλω να σας ενοχλήσω περισσότερο, σας εύχομαι ταχεία ανάρρωση

- Προτού το κλείσουμε, πώς μάθατε τον αριθμό του τηλεφώνου μου

- Μου τον έδωσε η δεσποινίς Σάρα

- Η άλλη

- Ναι, η τηλεφωνήτρια

- Πότε;

- Σας το είπα, χθες το πρωί

- Και μου τηλεφωνήσατε τελικά σήμερα;

- Φοβήθηκα μήπως πέσω σε άκαιρη στιγμή

- Και νίκησε ο φόβος;

- Έτσι φαίνεται, απόδειξη ότι μιλώ τώρα μαζί σας

- Ωστόσο όμως, προηγουμένως, θα πληροφορηθήκατε ότι θέλησα εγώ να μιλήσω μαζί σας

Για δυο δευτερόλεπτα ο Ραϊμούντο Σίλβα σκέφτηκε να προσποιηθεί πως δεν είχε λάβει το μήνυμα, κι όταν πήγαινε να τελειώσει και το τρίτο δευτερόλεπτο

- Ναι

- Μπορώ λοιπόν να υποθέσω ότι μου τηλεφωνήσατε επειδή δεν μπορούσατε να κάνετε αλλιώς, μιας και είχα πάρει την πρωτοβουλία

- Μπορείτε να υποθέσετε ό,τι θέλετε, είναι δικαίωμά σας, να υποθέσετε όμως επίσης ότι, αφού κι εγώ ζήτησα τον αριθμό σας από την τηλεφωνήτρια, δεν το έκανα για να τον κρατήσω στην τσέπη μου, περιμένοντας δεν ξέρω κι εγώ τι

- Μα περιμένατε όντως δεν ξέρω κι εγώ τι

- Ήταν άλλος ο λόγος

- Ποιος;

- Απλούστατα μου έλειψε το κουράγιο

- Το κουράγιο σας, κατά τα φαινόμενα, περιορίστηκε σ’ εκείνο το επεισόδιο με την επιμέλεια, που δεν σας αρέσει να συζητάμε

- Πραγματικά, σας τηλεφώνησα μονάχα για να μάθω για την υγεία σας και να σας ευχηθώ περαστικά

- Και δεν νομίζετε πως είναι ώρα να με ρωτήσετε γιατί σας τηλεφώνησα εγώ;

- Γιατί μου τηλεφωνήσατε εσείς;

- Δεν νομίζω ότι μου αρέσει αυτό το ύφος

- Δώστε σημασία στις λέξεις και όχι στον τρόπο

- Υπέθετα ότι η εμπειρία σας ως επιμελητή θα σας είχε διδάξει ότι οι λέξεις χωρίς το ύφος δεν είναι τίποτα

- Μια λέξη γραμμένη είναι μια λέξη μουγκή

- Η ανάγνωση της δίνει φωνή

- Εκτός κι αν είναι σιωπηλή

- Ακόμα κι έτσι, ή μήπως νομίζετε κύριε Ραϊμούντο Σίλβα ότι ο εγκέφαλος είναι σιωπηλό όργανο

- Εγώ είμαι μονάχα ένας επιμελητής, κάνω ό,τι και ο τσαγκάρης που αρκείται στο σανδάλι, ο εγκέφαλος ξέρει τα πάντα για μένα, εγώ όμως δεν ξέρω τίποτα γι’ αυτόν

- Ενδιαφέρουσα παρατήρηση

- Ακόμα δεν απαντήσατε στην ερώτησή μου

- Ποια ερώτηση;

- Πώς και μου τηλεφωνήσατε

- Τώρα πια δεν ξέρω αν έχω όρεξη να το πω

- Τελικά δεν είμαι ο μόνος δειλός

- Δεν θυμάμαι να μίλησα για δειλία

- Μιλήσατε για έλλειψη κουράγιου

- Δεν είναι το ίδιο

- Οι δυο όψεις του νομίσματος είναι διαφορετικές. Το νόμισμα όμως είναι ένα

- Η αξία του πάει μόνο απ’ τη μία όψη
- Δεν την καταλαβαίνω αυτή τη συζήτηση και νομίζω ότι δεν να τη συνεχίσουμε, εξάλλου δεν είναι φρόνιμο, έτσι άρρωστη που είστε

- Δεν σας πάει ο κυνισμός

- Δεν είμαι κυνικός

- Το ξέρω, ωστόσο τον προσποιείστε

- Ειλικρινά, μου φαίνεται ότι δεν ξέρουμε πια τι λέμε

- Εγώ ξέρω πολύ καλά

- Τότε εξηγήστε μου

- Δεν χρειάζεστε εξηγήσεις

- Αποφεύγετε το ερώτημα

- Εσείς αποφεύγετε το ερώτημα, κρύβεστε πίσω απ’ τα δάχτυλό σας και θέλετε να σας πω αυτό που ήδη ξέρετε

- Παρακαλώ

- Παρακαλώ τι

- Νομίζω ότι είναι καλύτερα να κλείσουμε, αυτός ο διάλογος εξελίσσεται σε αμφίσημο

- Είναι γιατί εσείς τον οδηγείτε προς τα εκεί

- Εγώ;

- Ναι

- Είστε γελασμένη, εμένα μου αρέσουν τα ξεκάθαρα πράγματα

- Τότε γίνετε ξεκάθαρος και πείτε μου γιατί είστε επιθετικός κάθε φορά που μιλάτε μαζί μου

- Δεν είμαι επιθετικός με κανέναν, δεν έχω αυτή τη μοντέρνα ιδιότητα

- Από την πρώτη μέρα που γνωριστήκαμε , αν θα πρέπει να σας το θυμίσω

- Οι περιστάσεις

- Οι περιστάσεις όμως αργότερα άλλαξαν και η επιθετικότητά σας συνεχίστηκε

- Συγγνώμη, δεν είχα καμία τέτοια πρόθεση

- Τώρα σας ζητώ εγώ και σας παρακαλώ να μη χρησιμοποιείτε ανώφελες λέξεις

- Σωπαίνω

- Τότε ακούστε, σας τηλεφώνησα γιατί ένιωθα μόνη, γιατί ήμουν περίεργη να μάθω αν δουλεύατε, γιατί ήθελα να μου ευχηθείτε περαστικά, γιατί

- Μαρία Σάρα

- Μη λέτε έτσι το όνομά μου

- Μαρία Σάρα μου αρέσετε

Μεγάλη παύση

- Είναι αλήθεια;

- Αλήθεια

- Σας πήρε πολύ μέχρι να μου το πείτε

- Κι ίσως να μη σας το έλεγα ποτέ

. . . 

Ακολουθούν σκορπίσματα από το βιβλίο:

Το λέτε με ελάχιστο ενθουσιασμό, Με άλλο τόσο κάνατε κι εσείς την ερώτηση.

Μα η ζωγραφιά δεν είναι παρά λογοτεχνία φτιαγμένη με πινέλα.

Όλο και κάποια συμβουλή έχουμε πάντα για τον Θεό.


Είναι που τίποτα δεν κουράζει τους ανθρώπους περισσότερο από την αυστηρή τήρηση των αρχών τους.


Τα βιβλία είναι εδώ, σαν ένας πάλλων γαλαξίας, και η λέξη μέσα τους πλέει σαν άλλη κοσμική σκόνη, περιμένοντας το βλέμμα που θα τη στερεώσει πάνω σε μία σημασία ή θα αναζητήσει σ’ αυτήν μια καινούργια σημασία.

Σήμερα είναι η πρώτη μέρα του π άλλων της ζωής σου.

Είναι αυτές οι μικρές αθλιότητες του πνεύματος που πρέπει να πληρώσει το σώμα, αυτό που δεν φταίει σε τίποτα.

Όλα τα μυθιστορήματα είναι αυτό ακριβώς, απελπισία και μια αποτυχημένη προσπάθεια να μην είναι το παρελθόν ένα πράγμα οριστικά χαμένο.

Τη νύχτα εδώ, ανάμεσα στα χαμηλά σπίτια, μαζεύονται τα τρία φαντάσματα, αυτό που έγινε, αυτό που ήταν να γίνει κι αυτό που θα μπορούσε να έχει γίνει, δεν μιλούν, κοιτάζονται όπως κοιτάζουν οι τυφλοί και σωπαίνουν.

Ωστόσο οι προειδοποιήσεις δεν ωφελούν, όσο κι αν η εμπειρία μας αποδεικνύει καθημερινά πως η κάθε λέξη είναι μια επικίνδυνη θητεία στη μαγεία.

Οι στιγμές είναι πάντα πολλές, ακόμα κι όταν τα δευτερόλεπτα είναι λίγα.

Τη χείριστη παραφωνία που έχουμε όταν δεν συνάδει η λέξη με τον ήχο και οι δυο τους με την πρόθεση.

Όσο βρέχεται κανείς στον ωκεανό τόσο βρέχεται και στο ποτάμι του χωριού του.

Πίσω από το χρόνο έρχεται πάλι ο χρόνος.

Θεέ μου, τέτοια γλυκιά κι απαλή θλίψη ας μη μας λείψει ποτέ, ούτε και την ώρα της χαράς μας.

Γιατί μόνο οι άνθρωποι με λειψή εκπαίδευση πιστεύουν πως έχουν όλα τα δικαιώματα και κρατούν όλα τα κλειδιά του κόσμου.

Τον φτωχό ο πλούσιος δεν τον πιστεύει.

Η περίπτωση να είναι εξίσου αδιάφορα για το Θεό και το ναι και το όχι, και το καλό και το κακό, δεν χωράει σε κεφάλια σαν τα δικά μας, γιατί, σε τελευταία ανάλυση, σε κάτι πρέπει να χρησιμεύει κι ο Θεός.

Θεέ μου, λυπήσου τους ανθρώπους που ζουν από τη φαντασία τους.

Ίσως γιατί θα χρειαζόταν πολύ μεγάλη εξυπνάδα για να εξηγήσει κανείς την ηλιθιότητα.

Παρόλο που είχαμε συνείδηση ότι επινοήσαμε το ψέμα, νομίζαμε ακόμα πως ήμασταν ικανοί να ζούμε την αλήθεια.

Όλα τούτα, εμείς το ξέρουμε, είναι υποθέσεις ενός αφηγητή που τον απασχολεί η αληθοφάνεια περισσότερο κι από την αλήθεια, που την έχει για ανέφικτη.

Στην αρένα χρειάζεται τη συμβουλή ο μονομάχος.

Τα προβλήματα αρχίζουν πάντα όταν μπαίνουν στο προσκήνιο οι διαμεσολαβητές του Θεού, είτε λέγονται Ιησούς είτε Μωάμεθ, για να μην αναφερθούμε σε προφήτες και ελάσσονες αγγελιοφόρους.

Η χρήση φτιάχνει τον κανόνα.

Στην αφελή απορία για την επίδραση που έχει ο καθένας μας στις πράξεις των άλλων χωρίς οι ίδιοι να το ξέρουμε.

Άνθρωπος που δεν μιλάει και σκύλος που δεν γαβγίζει δεν είναι για εμπιστοσύνη.

Πες μου πώς ζεις να σου πω ποιος είσαι, Το αντίθετο, θα σου πω πώς δεν πρέπει να ζεις αν μου πεις ποιος είσαι.

Ποτέ δεν θα μάθουμε πόσο πολύ θα μπορούσαν οι ζωές μας ν’ αλλάξουν αν κάποιες φράσεις που ακούσαμε, αλλά δεν αντιληφθήκαμε, τις είχαμε καταλάβει.

Τόσα όπλα και να μην υπάρχει κανείς για να σκοτώσεις.

Όπως είναι γνωστό, ό,τι αξίζει ένας στρατιώτης το χρωστά στο λοχία του.

Κάτω από το κοινό χέρι του άντρα βρισκόταν το θαύμα του στήθους.

Από την καρδιά όλα μπορεί να τα περιμένει κανείς, ακόμα και την αρμονία των αντιφάσεών της.


Αν, μετά από όλα αυτά, αναρωτιόσαστε για ποιο βιβλίο πρόκειται δεν έχω σκοπό να το κρατήσω μυστικό. Πρόκειται για το βιβλίο:

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ ΤΗΣ ΛΙΣΑΒΟΝΑΣ
του αγαπημένου Ζοζέ Σαραμάγκου.Βιβλίο του εκδοτικού οίκου ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ (ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΑΠ’ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, 1998) μεταφρασμένο, ως συνήθως, από την κα. Αθηνά Ψυλλιά με 398 σελίδες και ISBN: 978-960-03-3917-9.

Αποκτήστε ένα αντίτυπό του, διαβάστε το, ζήστε την ιστορία του Ραϊμούντο και της Μαρίας, ΧΑΡΕΙΤΕ!

Να είσαστε όλοι και όλες Καλά!

Από το μακρινό 1956, και μόλις ένα κλικ μακριά ως συνήθως, ακούμε το τραγούδι “In Old Lisbon” με την ορχήστρα του αγαπημένου Frank Chacksfield.

29/08/2011

Πέμπτη 18 Αυγούστου 2011

0781. ΔΕΗ Α.Ε.: ή Τρία Μηνύματα Σε Μια Εισηγμένη



















Ακολουθούν, με αντίστροφη χρονολογική σειρά, τρία μηνύματα που ο γράφων έπεμψε στη ΔΕΗ Α.Ε. για το λεπτό, μόνον για τον ίδιο προφανώς, ζήτημα της “αποκατάστασης ζημιών, βλαβών και όλων των σχετικών″ και, τελικώς και δυστυχώς, προκοπή δεν είδε:

From: ΝΚ Sent: Friday, August 12, 2011 7:59 AM  
To: 'info@dei.com.gr'
Subject: "Αποκατάσταση Ζημιών" ως συνήθως

Καλημέρα,

Αφού σας ευχαριστήσω για την, στην πράξη, ανταπόκρισή σας στο χθεσινό σχετικό μου μήνυμα επιτρέψτε μου να διαμαρτυρηθώ και πάλι.

Τόσο δύσκολη είναι, λοιπόν, η συνέπεια και τόσο εύκολο το επαναλαμβανόμενο λάθος ώστε στο τέλος να χρήζεται σωστό;

Αντιγράφω από το τελευταίο Δελτίο Τύπου (ΑΗΣ Καρδιάς: ταχεία επαναλειτουργία των Μονάδων):

«Με την ευκαιρία η Διοίκηση της ΔΕΗ ευχαριστεί δημόσια το προσωπικό του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού (ΑΗΣ) Καρδιάς για την επιτυχημένη αντιμετώπιση του συμβάντος τόσο στη φάση της εκδήλωσής του όσο και σε αυτήν της ταχείας αποκατάστασης των ζημιών».

Πιστέψτε με. Αν είχαν «αποκατασταθεί οι ζημιές» θα εξακολουθούσαμε να έχουμε το πρόβλημα στο ακέραιο. . .

Να είσαστε Καλά
Με εκτίμηση
ΝΚ
_____________________________________________

From: ΝΚ
Sent: Thursday, August 11, 2011 9:05 AM
To: 'info@dei.com.gr'
Subject: "Αποκατάσταση Βλαβών" και πάλι

Καλημέρα,
«. . . η ΔΕΗ ΑΕ θα παράσχει κάθε δυνατή τεχνική βοήθεια για την ταχεία αποκατάσταση των ζημιών».

Τόσο δύσκολο είναι, λοιπόν, να απαλλαγούμε από αυτά τα φρικτά Ελληνικά;

Με εκτίμηση
ΝΚ
_____________________________________________

From: ΝΚ
Sent: Monday, March 28, 2011 12:55 PM
To: 'info@dei.com.gr'
Subject: "Αποκατάσταση Βλαβών"

Διαβάζω στην επικεφαλίδα του τελευταίου δελτίου τύπου της Επιχείρησης:

Η έκφραση “αποκατάσταση των βλαβών”, παρότι δεν παύει να είναι του συρμού, εξακολουθεί να είναι λανθασμένη.

Αποκατάσταση σημαίνει, από ότι γνωρίζω και όπως, θαρρώ, αναφέρεται στα λεξικά, “επαναφορά στην προηγούμενη κατάσταση”, π.χ. “αποκατάσταση της Δημοκρατίας” (και αυτό του συρμού αλλά σωστό!) και όχι “διόρθωση” ή “θεραπεία” ή κάτι σχετικό.

Η χρήση συνεπώς της έκφρασης “αποκατάσταση των βλαβών” τόσο στην επικεφαλίδα όσο και στο σώμα του υπόψη δελτίου τύπου είναι τουλάχιστον ατυχής και προκαλεί, σε όσους στοιχειωδώς κατέχουν την Ελληνική και, κυρίως, ενδιαφέρονται γι’ αυτήν απογοήτευση και ειρωνικά μειδιάματα.

Θα πρότεινα την έκφραση “διόρθωση των βλαβών” ή κάτι αντίστοιχο που δεν θα πρόσβαλε τους αναγνώστες και, συνεκδοχικά και γιατί όχι, το κύρος της ΔΕΗ Α.Ε.

Με εκτίμηση
ΝΚ

Για το τελευταίο αυτό (και χρονικά πρώτο) μήνυμα έλαβα την απάντηση:

Αγαπητέ

Πολύ σωστή η παρατήρησή σου. Το σωστό είναι αποκατάσταση της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.

από το Διευθυντή Τύπου & ΜΜΕ της ΔΕΗ Α.Ε. κ. Κ. Στεριώτη και πραγματικά η επικεφαλίδα διορθώθηκε σε “Πλήρης αποκατάσταση της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε Σκιάθο, Σκόπελο, Αλόννησο, Άνδρο και Τήνο″.

Κοιτώντας, όμως, και πάλι το Δελτίο Τύπου που αφορά την Επίσκεψη Προέδρου ΔΕΗ Α.Ε. κ. Α. Ζερβού, στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δ.Χριστόφια βλέπω ότι μάλλον βιάστηκα να ευχαριστήσω τους αρμόδιους “για την, στην πράξη, ανταπόκρισή” τους. Στην κυριολεξία το σφάλμα αποκαταστάθηκε (μιας και κάποια στιγμή, μετά το μήνυμα μου, εμφανιζόταν διορθωμένο) και, συνεπώς, παραμένει!

Ομοίως και μέχρι τη στιγμή αυτή η διατύπωση στο Δελτίο Τύπου “ΑΗΣ Καρδιάς: ταχεία επαναλειτουργία των Μονάδων″, της ΔΕΗ Α.Ε., παραμένει ως έχει με το:

«. . . όσο και σε αυτήν της ταχείας αποκατάστασης των ζημιών»

να προκαλεί τα όσα, και σε όσους, προκαλεί. . .

Για μία ακόμα φορά:
Είναι κρίμα. . .

Να είσαστε όλες και όλοι Καλά και, παρακαλώ, να θυμόσαστε ότι εκφράσεις όπως:

Αποκατάσταση βλαβών, ζημιών, καταστροφών, ανωμαλιών και όλων των σχετικών είναι καταδήλως λανθασμένες, ανυπόστατες και, γιατί όχι, φρικτές!

Για το ζήτημα αυτό έχω γράψει, μεταξύ άλλων, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ κι εδώ.

Και για να μη νομίζετε ότι μόνο να παραπονιέμαι και να γκρινιάζω είμαι ικανός και εδώ!


Ένα κλικ μακριά: Μάνος Χατζιδάκις – Νίκος Γκάτσος και “Κούντου Λούνα Βίνι” με τον Ηλία Λιούγκο και τη Μαρία Φαραντούρη:


18/8/2011

Δευτέρα 15 Αυγούστου 2011

0780. Ζοζέ Σαραμάγκου Και Πάλι









Τελείωσα πριν από λίγες ημέρες, την 10/8/2011 συγκεκριμένα, την ανάγνωση ενός ακόμα βιβλίου του αγαπημένου Ζοζέ Σαραμάγκου. Επρόκειτο για το, 478 σελίδων, “Το Κατά Ιησούν Ευαγγέλιον” (Καστανιώτης, ISBN 978-960-03-1793-0, Αθήνα 1996) σε μετάφραση, πάντα, της κα. Αθηνάς Ψυλλιά.
 
Μου άρεσε πολύ. Μου άρεσε η πρωτοτυπία με την οποία ο συγγραφέας προσέγγισε το θέμα και ο τρόπος, ο γνωστός του Σαραμάγκου, με τον οποίο αναπτύσσει σκέψεις και περιγραφές. Ένας ύμνος στον άνθρωπο και στις εγγενείς δυνατότητές του. Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα προσέγγιση, πέρα από την οπτική της θρησκείας, για τη σχέση ανθρώπου – Θεού. Μιας σχέσης που, στην παρούσα φάση, είναι εξαιρετικά ετεροβαρής προς όφελος του Θεού (του όποιου Θεού). Μου άρεσε, ακόμα, η θέση και ο ρόλος που δόθηκε στον Ιωσήφ, τον “πατέρα” (αν υποτεθεί ότι τα εισαγωγικά χρειάζονται) του Ιησού. Θέση σημαντική και καθοριστική για έναν άνθρωπο παραπεταμένο και αγνοημένο, και αυτές είναι οι λέξεις, από την επίσημη θρησκεία. Σε αντίθεση η θέση και ο ρόλος της Παναγίας, στο βιβλίο αυτό, είναι στοιχειώδεις.

Μια απλή αναζήτηση της προτασούλας “Σαραμάγκου Ευαγγέλιον” στη μηχανή αναζήτησης Google θα σας δώσει 7.230 αποτελέσματα σε μόλις 0,27 δευτερόλεπτα. Αν το θέμα σας ενδιαφέρει ψάξτε το. . .
Ξεκίνησα, από προχθές, την ανάγνωση ενός ακόμα βιβλίου του Σαραμάγκου (ας είναι καλά η Βα. Που είχε πάρει από τη βιβλιοθήκη το “Αλεξανδρινό Κουαρτέτο” το οποίο ήθελα να διαβάσω. . .). Πρόκειται για το, 397 σελίδων, βιβλίο “Ιστορία Της Πολιορκίας Της Λισαβόνας” (Καστανιώτης, ISBN 978-960-03-3917-8, Αθήνα 1998) σε μετάφραση, το μαντέψατε;, της κα. Αθηνάς Ψυλλιά. Βρίσκομαι στη σελίδα 112 και το βρίσκω, και αυτό, εξαιρετικά ελκυστικό και ενδιαφέρον. Επιτρέψτε μου να γράψω την ταυτότητα:
 
Ο Σαραμάγκου είναι Σαραμάγκου

Και να το εννοώ!

Έχω ακόμα να διαβάσω το πρώτο βιβλίο του Σαραμάγκου που απέκτησα (δώρο της ΜΦ) “Η Χρονιά Που Πέθανε Ο Ρικάρντο Ρέις” (Εκδόσεις Αλεξάνδρεια, ISBN 960-221-071-0, Αθήνα 1993 σε μετάφραση, έκπληξη!, από την κα. Άννυ Σπυράκου) πριν από δέκα χρόνια (27 Μαρτίου 2001)! Το ξεκίνησα, μου άρεσε, το παράτησα! Συμβαίνουν και αυτά.

Έχω μισοδιαβάσει, επίσης, το βιβλίο “Μικρές Αναμνήσεις”, το οποίο, ομολογώ, δεν με “τράβηξε” (το μόνο του Σαραμάγκου μέχρι τώρα).
Αύριο θα αναζητήσω και θα αγοράσω από ένα αντίτυπο δυο ακόμα βιβλίων του Σαραμάγκου. Πρόκειται για τα βιβλία: “Το Χρονικό Του Μοναστηριού” και “Το Τελευταίο Τετράδιο”.

Για τον Σαραμάγκου έχω γράψει, μεταξύ άλλων, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, εδώ, και εδώ.

Έτη Πολλά, και από εδώ, σε όσες και όσους γιορτάζουν σήμερα. Να είσαστε όλες και όλοι Καλά!

Ένα κλικ μακριά: Acker Bilk και “Strangers On The Shore”.

15/08/2011

Δευτέρα 8 Αυγούστου 2011

0779. Ποιος, Στις Μέρες Μας, Διαβάζει Γκαίτε;
















Η απάντηση στο ερώτημα / τίτλο της παρούσας εγγραφής θα μπορούσε, θαρρώ, να περιλαμβάνεται στο σύνολο “ελάχιστοι, λίγοι, αρκετοί”. Προσωπικά θα επέλεγα το πρώτο μέλος του συνόλου. “Ελάχιστοι”. Δύσκολοι οι καιροί, από πολλές απόψεις, δύσκολες οι επιλογές δύσκολος, γιατί όχι, και ο Γκαίτε. Ο Γκαίτε που και αυτόν τον γνώρισα καλύτερα μέσα από τις σελίδες της “Ιστορίας Του Ευρωπαϊκού Πνεύματος” του Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Ο Κανελλόπουλος τον είχε περί πολλού, θεωρώντας των έναν από τους τελευταίους “οικουμενικούς” ανθρώπους του αφιέρωσε δεκάδες σελίδες στο έργο του που προαναφέραμε. 

Στον δέκατο έβδομο τόμο της εγκυκλοπαίδειας “Πάπυρος – Λαρούς - Μπριτάννικα” (έκδοση 1996) και ξεκινώντας από τη σελίδα 360 υπάρχουν 27 μονόστηλα (μέχρι τη σελίδα 366) αφιερωμένα στο Γκαίτε και το έργο του. Αντιγράφω από το πρώτο μονόστηλο:

Ο Γερμανός συγγραφέας Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (Johann Wolfgang von Goethe) ένας από τους γίγαντες της παγκόσμιας λογοτεχνίας, κατά καθολική αναγνώριση ήταν ίσως ο τελευταίος Ευρωπαίος που είχε την πολυμέρεια των μεγάλων αναγεννησιακών μορφών∙ κριτικός, δημοσιογράφος, ζωγράφος, διευθυντής θεάτρου, πολιτικός, παιδαγωγός, φυσικός. Ο όγκος και η πολυεδρικότητα του έργου προκαλούν τον θαυμασμό: και μόνο τα επιστημονικά του συγγράμματα πιάνουν περί τους 14 τόμους. Η λυρική του διάθεση είναι διάχυτη σε μία απέραντη ποικιλία θεμάτων και στυλ. . .

Περισσότερα για τον συγγραφέα και το έργο του μπορεί κανείς να διαβάσει εδώ, εδώ, εδώ και εδώ.

Με όλα όσα, λοιπόν, διάβασα για τον άντρα παρακινήθηκα να γνωρίσω το λογοτεχνικό, τουλάχιστον, έργο του και να διαβάσω κάποια από τα μυθιστορήματά του. Το έψαξα. Απόκτησα, για αρχή, ένα αντίτυπο του έργου του “Τα χρόνια της μαθητείας του Γουλιέλμου Μάιστερ”. Πρόκειται για μία έκδοση των “Εκδόσεων Κανάκη (Αθήνα 1997) σε δύο τόμους με σύνολο σελίδων 701 και ISBN 960-7420-34-9 (για το “set”). Η μετάφραση έχει γίνει από την κα. Τούλα Σιετή (και των ποιημάτων από την κα. Σιετή και τον κ. Τάσο Τανούλα) και είναι, όσο μπορώ να κρίνω, καλή. Το έργο το απέκτησα την Παρασκευή, 22 Οκτωβρίου 2010 με κόστος 20 ευρώ. Το διάβασα στο χρονικό διάστημα 12/06/2011 έως και 25/07/2011 κυρίως στη βεράντα της Α29. 

Στο οπισθόφυλλο των δύο τόμων μπορούμε να διαβάσουμε:

Ο Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε (1749-1832), κορυφαίος Γερμανός στοχαστής και συγγραφέας, ήταν πνεύμα πολύπλευρο, "οικουμενικό". Αγάπησε την κλασική αρχαιότητα, παρακολούθησε βήμα προς βήμα την Ελληνική Επανάσταση και προέβλεψε την πτώση του Καποδίστρια.

Ο Γουλιέλμος Μάιστερ, που συχνά θυμίζει τον ίδιο τον Γκαίτε, μορφώνεται και διαμορφώνεται από τις εμπειρίες και τις δοκιμασίες της ζωής. Δεν είναι όμως αυτός ο ήρωας του βιβλίου. Πραγματική ηρωίδα στο έργο είναι η ίδια η ζωή.

Ο Μάιστερ αμφισβητεί τα οικογενειακά του πιστεύω, κάνει παρέα με θεατρίνους, γίνεται ο ίδιος ηθοποιός, δραματουργός, σκηνοθέτης και σκηνογράφος. Ονειρεύεται ότι μόνο μέσα από την τέχνη και μάλιστα τη θεατρική θα υπερβεί την κοινωνική του τάξη και τη μιζέρια της, ενώ παράλληλα, αναζητώντας την αλήθεια, θα ολοκληρωθεί ως άνθρωπος.
Στις σελίδες του βιβλίου βλέπουμε να συμβαίνουν πράγματα που ερεθίζουν τη σκέψη μας, ενώ συγχρόνως απολαμβάνουμε τον ποιητή, το θεατρίνο, τον άνθρωπο, και, σε τελική ανάλυση, ανακαλύπτουμε ένα υπέροχο ανάγνωσμα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

Το βιβλίο αυτό, λοιπόν, μου άρεσε. Μου άρεσε πολύ. Είχε το άρωμα του παλιού και διαφορετικού (από τη σημερινή ύφους “video clip” εποχή μας) στην εξιστόρηση και την περιγραφή γεγονότων και χαρακτήρων. Χαρακτήρων, το σημαντικό πλήθος των οποίων, στα τελευταία κεφάλαια του έργου, αποδεικνύεται, με ένα τρόπο, θα έλεγα, μαγικό, ότι κάθε άλλο παρά ασύνδετο είναι. Όλα τα πρόσωπα βρίσκουν τη θέση τους στο πάζλ του πίνακα του έργου και συσχετίζονται αναδεικνύοντας έτσι το σοφό σχεδιασμό και δίνοντας στον αναγνώστη την αίσθηση της πληρότητας και του “καλώς έχειν”. Καίριες και επεξηγηματικές και οι 206 υποσημειώσεις της μεταφράστριας καθώς και το Επίμετρο, πάντα της κα. Σιετή, με το οποίο κλείνει ο δεύτερος και τελευταίος τόμος. 

Θα μου επιτρέψετε να παραθέσω μερικά, χαρακτηριστικά ελπίζω, σημεία του έργου τα οποία επισήμανα, πάντα με το Faber μου, διαβάζοντάς το:

Το καημένο το κορίτσι . . . είχε δει τι άθλιο πλάσμα είναι η γυναίκα που δεν εμπνέει, μαζί με την επιθυμία, αγάπη και σέβας. . . (σελ. 42).

Η τάξη και η σαφήνεια μεγαλώνουν την όρεξη για αποταμίευση και απόκτηση αγαθών. (Σελ. 47).

«Αχ αυτά τα νιάτα! Πάντα ταλαντεύονται ανάμεσα στα άκρα! Δεν βρίσκω τίποτε πιο φυσικό από το να συνδυάζει κανείς όλα όσα είναι συνάμα τερπνά κα ωφέλιμα. Αγαπάς τον ένα, άσε να πληρώσει ο άλλος∙ αρκεί να είμαστε αρκετά γνωστικές ώστε να τους κρατήσουμε μακριά τον ένα από τον άλλο». (Σελ. 56).

. . . το τετελεσμένο ασκεί ακαταμάχητη δύναμη πάνω στις ψυχές των περισσοτέρων, και ό,τι πριν φαινότανε αδύνατο, ευθύς μόλις συμβεί, παίρνει τη θέση του πλάι στο κοινό και καθημερινό. (Σελ. 67)

. . . μην αφήνοντας κανένα περιθώριο αβεβαιότητας και δίνοντας στο φίλο του να γευτεί όλες τις πίκρες που οι φλεγματικοί άνθρωποι συνηθίζουν να χαρίζουν τόσο απλόχερα και με ενάρετη χαιρεκακία στους ερωτευμένους. (Σελ. 74)

«Είναι, γιατί ένα ποίημα ή είναι άριστο ή δεν έχει λόγο ύπαρξης∙ γιατί όποιος δεν έχει την έμφυτη ικανότητα να παράγει άριστα έργα, οφείλει να απέχει από την τέχνη και να φυλάγεται από κάθε πειρασμό του είδους. . . (Σελ. 97).

Της αρέσει να χαρίζει, αλλά πρέπει να είναι κανείς πάντα έτοιμος να της επιστρέψει το δώρο». (Σελ. 118).

«Δεν υπάρχει πιο ανυπόφορο πράγμα από το να λογαριάζει κανείς προκαταβολικά την ευτυχία που απολαμβάνει. (Σελ. 120).

. . . εάν έχει μάθει ό,τι δεν θα χρειαστεί ποτέ να ξεμάθει,. . . (Σελ. 145). 

Όποιος ποτέ δεν έβρεξε με δάκρυα το ψωμί του,
όποιος ποτέ βαρύς τις νύχτες
στου κρεβατιού την άκρη δεν κάθησε θρηνώντας,
δεν σας γνωρίζει εσάς, ουράνιες δυνάμεις.
Μας φέρνετε μες τη ζωή,
Στέργετε τον φτωχό στην αμαρτία
Και τον εγκαταλείπετε μετά στην τιμωρία.
Το καθετί γιατί σ’ αυτή τη γη πληρώνεται. (Σελ. 162).

. . . συχνά αυτοί που μέμφονται με περισσότερη θέρμη τον εαυτό τους είναι ακριβώς οι επιπόλαιοι και ανίκανοι να αλλάξουν∙ (Σελ. 226).

. . . και τα θερμά φιλιά τους τούς χάριζαν τέτοια ευδαιμονία που μόνο από τον πρώτο αναβράζοντα αφρό του μόλις γεμισμένου κύπελλου του έρωτα να ρουφήξουμε μπορούμε. (Σελ. 240).

. . . ο έρωτάς του για την Οφηλία ήταν ένα σιγανό προαίσθημα γλυκύτατων αναγκών∙ (Σελ. 258).

. . . δεν μπορείτε να φανταστείτε τι φοβερή ενέργεια απαιτείται για να φύγεις με τη βία από τον ίδιο σου τον εαυτό! (Σελ. 332).

. . . όπως είχαν αξιώσει χωρίς πίστη, έτσι δέχονταν τώρα χωρίς ευχαριστώ. (Σελ. 348).

Λίγοι Γερμανοί και ίσως γενικά λίγοι μόνο άνθρωποι όλων των νέων εθνών έχουν ιδέα τι θα πει αισθητικό όλον∙ επαινούν και επικρίνουν μόνο αποσπασματικά, γοητεύονται μόνο αποσπασματικά. (Σελ. 351).

. . . ήταν Γερμανός, και αυτός ο λαός ό,τι κάνει συνηθίζει να το εξηγεί και αναλύει∙ (Σελ. 364).

. . . διότι οι ηθοποιοί ήθελαν να ακούγονται όπως μιλούσαν, και λίγοι μόνο προσπαθούσαν να μιλούν έτσι ώστε να ακούγονται. (Σελ. 373).

. . . τα προεόρτια εξαντλούν την όρεξη και τις δυνάμεις που γεννούν την προσπάθεια και που οφείλουν να μας συμπαραστέκονται όσο μοχθούμε. (Σελ. 394).

. . . η γυναίκα έπρεπε να κρατά τις γνώσεις της πιο μυστικές απ’ ό,τι ο καλβινιστής μιας χώρας την πίστη του∙ (Σελ. 445).

. . . φοβότανε πάρα πολύ τη γελοία εντύπωση που κάνει στον κόσμο η φοβισμένη ευσυνειδησία. (Σελ. 449).

Το πιο σπουδαίο από όσα μπορεί να πετύχει ο άνθρωπος παραμένει το εξής: να ορίζει όσο το δυνατό περισσότερο τις συνθήκες και να ορίζεται όσο το δυνατό λιγότερο από αυτές. (Σελ. 478).

Πρώτος και κύριος προορισμός του ανθρώπου είναι η εργασία. . . (Σελ. 489).

«Χρονοβόρες μελέτες», απάντησε ο Λοθάριος, «δείχνουν συνήθως πως έχει χάσει κανείς από τα μάτια του αυτό ακριβώς που επιδιώκει, ενώ βεβιασμένες ενέργειες πως ούτε καν το γνωρίζει. . . (Σελ. 506).

. . . γιατί ο ηθοποιός, εάν δεν φαίνεται κάτι στον εαυτό του και στους άλλους, δεν είναι τίποτα. (Σελ. 511).

Δεν φτάνει να ριψοκινδυνεύει κανείς τη ζωή του για έναν φίλο, στην ανάγκη πρέπει να αρνείται και τις πεποιθήσεις του. (Σελ. 516).

Πόσο έντονη είναι η αίσθηση ότι γινόμαστε ο εαυτός μας, μόνο όταν κάποιος άλλος μας δίνει απόλυτο δίκιο! (Σελ. 520).

Η ιστορία του ανθρώπου είναι το ήθος του. (Σελ. 521).

. . . αλλά οι γυναίκες γενικά επιμένουμε πολύ σοβαρότερα απ’ τους άντρες να μη γίνονται σπατάλες. (Σελ. 529).

Ό,τι κανείς δεν το συζητάει, δεν το σκέφτεται σωστά. (Σελ. 530).

Όσοι είναι κοσμικοί ολόκληρο τον χρόνο, την εποχή της ανάγκης φαντάζονται πως θα ‘πρεπε να ‘ναι πνευματικοί∙ βλέπουν το αγαθό και ηθικό σαν γιατρικό που το καταπίνει κανείς με αηδία. (Σελ. 537).

«Όσο νωρίτερα δει κανείς πόσο περιττός είναι στον κόσμο τόσο το καλύτερο. . . (Σελ. 553).

Το πράττειν είναι εύκολο, το σκέπτεσθαι δύσκολο∙ το πράττειν με περίσκεψη άβολο. (Σελ. 575).

«γιατί όπως είναι καλός πατέρας αυτός που στο τραπέζι δίνει πρώτα στα παιδιά του φαΐ, έτσι είναι καλός πολίτης μόνο όποιος πριν από όλα τα άλλα έξοδα βάζει στην πάντα ό,τι πρέπει να αποδώσει στο κράτος» (Σελ. 590).
“Εάν παίρνουμε τους ανθρώπους όπως είναι”, έλεγες, “τους κάνουμε χειρότερους∙ εάν τους αντιμετωπίζουμε σαν να είναι ό,τι θα όφειλαν να είναι, τους φέρνουμε εκεί που πρέπει”. (Σελ. 614).

Μέμνησο της ζωής. (Σελ. 623).

Τον συνομιλητή μου θέλω να τον βλέπω, γιατί είναι ένα μοναδικό άτομο που η φυσιογνωμία και ο χαρακτήρας του καταξιώνουν ή απαξιώνουν τα λόγια του. (Σελ. 626).

. . . όταν ο Γερμανός χαρίζει, σίγουρα αγαπά. (Σελ. 641)

Τρομερό είναι να ψάχνεις πάντα. Αλλά ακόμα τρομερότερο να έχεις βρει και να πρέπει να εγκαταλείψεις. (Σελ. 652).

Υπάρχει μάλιστα μια ταινία (του 1975), του Βιμ Βέντερς, με Ελληνικό τίτλο “Λάθος Κίνηση” (“Falsche Bewegung”, ο πρωτότυπος τίτλος) που βασίζεται στο βιβλίο αυτό. Περισσότερες πληροφορίες εδώ και εδώ

Μετά την εξαιρετική εντύπωση που μου έκανε το συγκεκριμένο βιβλίο σκοπεύω να συνεχίσω την ανάγνωση έργων του Γκαίτε. Το πιθανότερο ότι θα συνεχίσω με τις “Εκλεκτικές Συγγένειες” και πάλι του εκδοτικού οίκου “Κανάκη”.

Να είσαστε όλες και όλοι Καλά. Καλή εβδομάδα.

Ποια μουσική ταιριάζει στην περίσταση; Ιδού η απορία. Με πίεση χρόνου, όπως πάντα, επιλέγω:

Raymond Lefevre καιReviens Mon Amour Reviens”.

Ένα κλικ μακριά, όπως πάντα. 

08/08/2011