1315. Παραληρηματική γραφή

Ιούνιος 1976. Εξεταστική περίοδος στη Σχολή  Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, όπου σπουδάζω. Μία δύσκολη περίοδος για εμένα, όχι από ότι θυμάμαι αλλά από ό,τι στα γραπτά μου διαβάζω. Τόσο που, σαράντα τέσσερα (44) έτη μετά, να βρίσκω στα χαρτιά μου σκέψεις όπως αυτές που θα ακολουθήσουν.

Ακόμα μια ανάρτηση στο παρόν ημερολόγιο, λοιπόν, με ένα απόσπασμα, αυτή τη φορά, από την εγγραφή με αύξοντα αριθμό οκτώ (8) του χειρόγραφου τετραδίου «Τα Άλλα Κείμενα»:

08. ΑΣΚΗΣΗ ΓΡΑΦΗΣ ΝΟ 6

. . .

  Όμως μπροστά στη ζωή, στη δική μας ζωή, πρέπει να σταθούμε γυμνοί και να την κοιτάξουμε στα μάτια. Τη ζωή μας πρέπει να τη ζήσουμε και να την ψηλαφίσουμε. Πρέπει να μετρήσουμε τη ζωή μας. Πρέπει να μετρήσουμε τους εαυτούς μας. Με όλη την οδύνη αυτών των μετρήσεων παρμένη κατάστηθα. Όταν ο πόνος μας τριγυρίζει κάτι θέλει και προσπαθεί μα μας πει και δε θα μας αφήσει αν δε μιλήσει. Και εμείς πρέπει να τον ακούσουμε με τα αυτιά τεντωμένα και το πνεύμα πρόθυμο. Ο πόνος διδάσκει, η χαρά αφαιρεί. Αφαιρεί περισυλλογή και περίσκεψη.

  Πρέπει ακόμα να σταθούμε μπροστά στο πρόβλημα της μεταφοράς της γνώσης. Πρέπει να το κοιτάξουμε στις ρίζες του. Το πρόβλημα τεράστιο. Δε βλέπω γιατί θα έπρεπε να χωθώ στην αίθουσα 316 και φοβισμένος και τρεμουλιάρης και άσχετος να εκλιπαρήσω ένα πέντε από τον εαυτό μου και το δάσκαλο.

  Σπουδάζω μια επιστήμη να χτίσω το σπίτι μου, να θρέψω τα παιδιά μου και να ζήσω τίμια από τη δούλεψή μου. Γιατί θα έπρεπε να εκπορνεύσω τις σπουδές μου; Γιατί θα πρέπει ολόκληρη η προσπάθειά μου να καταναλώνεται στα πενταράκια; Αφήσαμε το Γυμνάσιο ξεσέρνοντας τη νοοτροπία του. Τη νοοτροπία του να ξεγελάσεις, να περιπαίξεις. Όμως ποιος, σε μας, είναι τόσο αφελής ώστε να πιστεύει ότι η ώρα της κρίσης δε θα έρθει; Θα έρθει αναπόφευκτη σαν θάνατος. Και θα είναι η ώρα που θα βγούμε μόνοι μας, μόνοι μας, να ασκήσουμε το επάγγελμά μας. Και εκεί σαν πύο από πληγή που την πίεσες θα ξεπεταχτεί η φτώχεια μας και θα μας συντρίψει. Το κλάμα αυτής της στιγμής, την αβάσταχτη συμφορά και τον ολόκληρο πανικό πρέπει να νικήσουμε αρχίζοντας από τώρα.

  Το σύστημα ευνοεί τη φυγοπονία. Τους εξυπηρετεί όλους μοιράζοντας πεντάρια. Όμως τα δικά μας μάτια πρέπει να είναι προσηλωμένα στην ώρα της κρίσης που δε θα την αποφύγουμε. Θα μας πουν τότε:

- Εμπρός κύριε αποδείξτε μας ότι γνωρίζεται. Ότι γνωρίζεται!

  Για να μη λυγίσουν την ώρα αυτή τα γόνατά μας παλεύουμε. Ο δρόμος είναι μακρύς και σκληρός μα δεν έχουμε παρά να τον ακολουθήσουμε ή να παραιτηθούμε. Η δοκιμασία της γνώσης θα πρέπει να είναι χαρά μέγιστη. Και όμως εμείς τρέμουμε, θέλω να πω οι περισσότεροι. Δεν το θεωρώ υποχώρηση το ότι δεν πήγα να γράψω. Το πολύ-πολύ ένα πέντε να έγραφα. Και δεν το θέλω. Μπορεί το σημερινό να το πληρώσω μη γράφοντας στις άλλες εξεταστικές. Δε θα μετανιώσω στο βάθος για την τωρινή στάση μου.

  Γιατί θα πρέπει να γίνουμε όλοι όμοιοι και ίδιοι; Γιατί μας ενοχλούν τόσο οι άνθρωποι που δε μας μοιάζουν; Παίρνω όλες μου τις ευθύνες. Τις ευθύνες μου απέναντι σε Θεούς και σε ανθρώπους. Έχουμε να φτιάξουμε τη ζωή μας. Έχουμε να φθείρουμε την ύλη και το πνεύμα μας. Πρέπει να τα φθείρουμε με τη συνείδηση της αγάπης. Δεν έχουμε, στο τέλος, να παρακαλέσουμε κανένα. Μόνοι μας και περήφανοι στο κατάστρωμα του σκαριού μας. Και δεν έχουμε τρόπο να αποφύγουμε τις καταιγίδες και τις θύελλες. Πρέπει να περάσουμε και από αυτές για να φτάσουμε στο μακρύτερο πουθενά, στο μακρύτερο τίποτα που μπορούμε. Χωρίς να αλαζονευόμαστε δε ζητάμε συμπάθεια και κατανόηση από κανένα. Όμως οι Θεοί μας γνωρίζουν πόσο η κατανόηση, που θα ’ρθεί να μας βοηθήσει, θα γλυκάνει τον πόνο και θα γιάνει τις πληγές μας.

  Η μοναξιά μας είναι αποφασισμένη και υποχρεωτική μέσα στον τόπο και το χρόνο. Ακόμα και όταν αγαπήσουμε και αγαπηθούμε δε θα την ξεφύγουμε. Είναι βαθιά μέσα μας η μοναξιά μας. Ο άνθρωπος είναι υποχρεωμένος να ξετυλίγει διαρκώς τη σκέψη του. Μονάχα οι δυνατές αισθήσεις την ακινητοποιούν για λίγο και τότε αισθανόμαστε να ευτυχούμε. Όμως είμαστε μόνοι κάτω από τον ουρανό και πρέπει μ’ αυτή την παραδοχή να φτιάξουμε τη ζωή μας.

  Μια ζωή έχουμε μπροστά μας, δώρο των Θεών, για να κουβαλήσουμε ένα σωρό πέτρες από μια μεριά της ψυχής μας σε άλλη, από μια μεριά της καρδιάς μας σ’ άλλη. Και πρέπει να σηκώνουμε τις πέτρες μας με λαχτάρα και αγάπη. Να τις ψηλαφούμε και να τις μαθαίνουμε. Να βλέπουμε τι ελευθερώσαμε τραβώντας τες και τι θα καλύψουμε τοποθετώντας τες. Όσες περισσότερες πέτρες, αδέλφια μου, με την περισσότερη αγάπη. Μόνοι, δυνατοί, θαρραλέα και αντρίκεια σηκώνοντας τις πέτρες μας, ανακαλύπτοντας και απαλείφοντας. Τέτοια μια εικόνα μας αξίζει να φτιάξουμε. 

  Αδέλφια μου δεν έχουμε να δημιουργήσουμε. Ο χαρακτήρας και τα προτερήματα δε δημιουργούνται. Αυτά τα πράγματα ανακαλύπτονται. Γιατί είναι ατόφια μέσα μας. Μονάχα που η συνείδηση της οδύνης του να αλλάζεις την τάξη των πραγμάτων μέσα σου, κουβαλώντας πέτρες, μας φοβίζει και μας απωθεί. Πρέπει να πάρουμε στα χέρια μας το ρόλο του κουβαλητή. Ας αρχίσουμε από τις μικρές που δεν είναι ωστόσο ασήμαντες.

  Ελάτε να διαλέξουμε τις πέτρες που πρέπει να μετατοπίσουμε. Ελάτε να σκεφτούμε πόσα χρόνια ζήσαμε για να συνειδητοποιήσουμε το ρόλο του εργάτη που είναι ο υπέρτατος. Ζήσαμε κατά το ήμισυ στο σπέρμα του πατέρα μας και κατά το ήμισυ σ’ αυτό της μητέρας μας. Και κείνοι στων γονιών τους. Και έτσι μέχρι την αρχή και ίσως μέχρι το τέλος. Στοχαστείτε το πλήθος των περιστροφών μας στο αστρικό μεγαλείο. Σκεφτείτε τα στρώματα που πλαγιάσαμε, τους ήλιους που κοιτάξαμε και τις επιθυμίες των προγόνων που βαραίνουν στα κύτταρά μας.

  Έτσι γίνεται και θεριεύει η ζωή μέσα μας και πια δε μπορούμε να την κρατήσουμε. Και πρέπει ή να βγάλουμε κραυγή μεγάλη ή να πεθάνουμε. Μετατοπίστε για να ανακαλύψετε. Κουράστε τη μέση σας για να δείτε. Σταματώ αποκαμωμένος...

                                     5 Ιούνη 1976 / Βιβλιοθήκη ΕΜΠ

Ένα κλικ μακριά, το κλασικό “Quizas, Quizas, Quizas”, με τον Nat King Cole:

24/11/2020