Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2017

1130. Ιολάνδη


Διαβάζω, τις μέρες αυτές, (και) το βιβλίο «Βυζαντινός Πολιτισμός» του Steven Runciman. Βιβλίο εξαιρετικά ενδιαφέρον και συνοπτικό κι ας έχει τα προβληματάκια του με τη μετάφραση.  Φτάνω, λοιπόν, στη σελίδα 79 του βιβλίου κι εκεί διαβάζω:
      
Τον Ερρίκο διαδέχθηκε η αδελφή του Ιολάνδη, μαζί με τον σύζυγό της, τον Πέτρο ντε Κουρτεναί, ο οποίος όμως  σκοτώθηκε το 1217 στην Ήπειρο πριν καν προλάβει να εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη.

Το όνομα «Ιολάνδη» με συγκινεί. Καταπιάνομαι να συλλογίζομαι τη μορφή της, τους χώρους που κινείται, τους ανθρώπους που συναναστρέφεται, την εποχή που έζησε. Μια περιπέτεια του νου. Μια μέθη της σκέψης. Τα περίεργα μονοπάτια που, κάποιες φορές, ακολουθούμε, ο μετασχηματισμός της τάξης των πραγμάτων. Ο κόκκος της άμμου που μετασχηματίζεται σε παλάτι. Θέλω να μάθω για την Ιολάνδη. Την αναζητώ στον Πάπυρου-Λαρούς (μου). Λίγα πράγματα:

Ιολάνδη· Λατίνη αυτοκράτειρα της ΚΠόλεως (+2119). Ήτο σύζυγος του Πέτρου ντε Κουρτεναί, μετά δε την αιχμαλωσίαν του συζύγου της παρά του δεσπότου Θεοδώρου ήσκησεν επί μακρόν την αντιβασιλείαν.


Να υπενθυμίσω ότι η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Λατίνων το 1204, κατά την Δ’ σταυροφορία, και ανακτήθηκε το 1261 από τον Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο.

Να αναφέρω, στο σημείο αυτό, ότι ο Steven Runciman στο τρίτομο έργο του «Ιστορία Των Σταυροφοριών» γράφει, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα (Τρίτος Τόμος, Σελίδα 72):

Δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας από την Τέταρτη Σταυροφορία. Όχι μόνο προκάλεσε την καταστροφή ή τον διασκορπισμό των θησαυρών του παρελθόντος, που το Βυζάντιο είχε με ευλάβεια αποθηκεύσει και τον θανάσιμο τραυματισμό ενός πολιτισμού που ήταν ακόμα ενεργός και μεγάλος, αλλά υπήρξε επίσης μια πράξη γιγαντιαίας πολιτικής ανοησίας. Δεν πήγε βοήθεια στους χριστιανούς της Παλαιστίνης. Αντιθέτως τους στέρησε από πιθανούς βοηθούς.
Και ανέτρεψε την όλη άμυνα της χριστιανοσύνης. Αν οι Λατίνοι ήσαν ικανοί να καταλάβουν ολόκληρη τη βυζαντινή αυτοκρατορία όπως ήταν αυτή τον καιρό του αυτοκράτορα Μανουήλ, τότε θα μπορούσαν να δώσουν ισχυρή βοήθεια στο σταυροφορικό κίνημα, αν και Βυζάντιο κυβερνώμενο για τα συμφέροντα της λατινικής Συρίας δεν θα ευημερούσε για πολύ καιρό. Αλλά το Βυζάντιο είχε χάσει εδάφη στην Ανατολία από τότε που πέθανε ο Μανουήλ και οι Λατίνοι δεν μπορούσαν να κατακτήσουν ποτέ όλο αυτό που είχε απομείνει, ενώ η επίθεσή των κατά των Ελλήνων έδωσε περισσότερη ισχύ στους Τούρκους. Ο χερσαίος δρόμος από την Ευρώπη στη Συρία έγινε πιο δύσκολος μετά την Τέταρτη Σταυροφορία και εξ αιτίας της, με τους Έλληνες της Νίκαιας φιλύποπτους και τους Τούρκους εχθρικούς προς τους ταξιδιώτες. Καμία ένοπλη ομάδα από τη Δύση δεν θα επιχειρούσε ξανά το ταξίδι μεσ' από την Ανατολία. Ούτε ο θαλάσσιος δρόμος είχε γίνει ευκολότερος, γιατί τα ιταλικά πλοία τώρα προτιμούσαν να μεταφέρουν επιβάτες στα ελληνικά νησιά και στο Βόσπορο, παρά στην Acre ή στα συριακά λιμάνια.

Στο διαδίκτυο, βεβαίως, στο οποίο «όλα σφάζονται και όλα μαχαιρώνονται», οι πληροφορίες για την Ιολάνδη, ή κοινώς Γιολάντα, είναι πολύ περισσότερες. Το πρόβλημα είναι η αξιοπιστία του περιεχομένου των διαφόρων ιστοτόπων. Όπως και να έχει στο σχετικό λήμμα της Βικιπαίδειας («Γιολάντα της Φλάνδρας») διαβάζουμε:

Η Γιολάντα ή Ιολάνδη της Φλάνδρας (Yolande van Henegouwen, 1175 – 1219) ήταν αυτοκράτειρα της Λατινικής Αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης (1217 - 1219) στο όνομα του μεγαλύτερου γιου της Φιλίππου του Ναμούρ την διετία που ο σύζυγος της Πέτρος του Κουρτεναί αιχμαλωτίστηκε προκειμένου να φτάσει στην Κωνσταντινούπολη για να αναλάβει τον θρόνο του. [1]

Πίνακας περιεχομένων



Αυτοκράτειρα της Λατινικής Αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης την εποχή αιχμαλωσίας του συζύγου της

 Ήταν κόρη του Βαλδουίνου Ε΄ κόμη της Φλάνδρας και της κόμισσας Μαργαρίτας της Αλσατίας, δυο από τους αδελφούς της ο Βαλδουίνος Α' και στην συνέχεια ο Ερρίκος της Φλάνδρας στέφθηκαν Λατίνοι αυτοκράτορες της Κωνσταντινουπόλεως. Μετά τον θάνατο του δεύτερου (1216) μεσολάβησε μία σύντομη περίοδος ενός έτους που ο θρόνος έμεινε κενός μέχρι την εκλογή του συζύγου της Πέτρου των Καπέτων του Κουρτεναί. Ο Πέτρος έστειλε τη Γιολάντα στην Κωνσταντινούπολη αφού ο ίδιος βρισκόταν σε πόλεμο με το Δεσπότη της Ηπείρου Θεόδωρο Δούκα Άγγελο, από τον οποίο ο Πέτρος αιχμαλωτίστηκε. Εξ αιτίας της αβέβαιης τύχης του (αν και πιθανότατα είχε σκοτωθεί) η Γιολάντα κυβέρνησε ως αντιβασίλισσα. Συμμάχησε με τους Βουλγάρους ενάντια των διαφόρων επιγόνων της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας κρατών και ήταν έτοιμη να κάνει ειρήνη με τον Θεόδωρο Α΄ Λάσκαρη της αυτοκρατορίας της Νικαίας ο οποίος είχε παντρευτεί την κόρη της Μαρία. Πέθανε αιφνίδια (1219) την ίδια χρονιά που φημολογείται οτι πέθανε και ο σύζυγος της στην αιχμαλωσία, την διαδέχθηκε ο δευτερότοκος γιος της Ροβέρτος του Κουρτεναί λόγω της άρνησης του μεγαλύτερου αδελφού του Φιλίππου να αναλάβει τον θρόνο. [2] Ο Ροβέρτος βρισκόταν εκείνη την εποχή ακόμα στη Γαλλία και ουσιαστικά ο θρόνος παρέμεινε κενός έως την άφιξή (1221).

Κληρονόμοι


Με τον σύζυγο της Πέτρο του Κουρτεναί παιδιά της ήταν :

Για το ίδιο λήμμα η Αγγλική έκδοση της Βικιπαίδειας (Wikipedia) δίνει πληροφορίες διαφορετικού, θα έλεγα, προσανατολισμού, και παράλληλα με το πλαίσιο:

Yolanda of Flanders
Born
1175
Died
1219 (aged 43–44)
Noble family
Flanders
Spouse(s)
Peter II of Courtenay
Father
Baldwin V, Count of Hainault
Mother
Margaret I of Flanders

επιτρέπει τον προς τα πίσω βηματισμό, ακολουθώντας κάθε φορά, τον «πατέρα» του προσώπου που εμφανίζεται στο σχετικό πλαίσιο.

Στην περίπτωση της Ιολάνδης «πατέρα» τον «πατέρα» καταλήγουμε στον Baldwin I, Margrave of Flanders, γνωστό και ως Βαλδουίνος με τον Σιδερένιο Βραχίονα, ο οποίος έζησε μεταξύ του 830 (περίπου) και 879 και από τον οποίο ξεκίνησε ο οίκος της Φλάνδρας.

Αφτά, λοιπόν, είχα να γράψω για την Ιολάνδη την οποία συνάντησα στη σελίδα 79 και την συλλογίστηκα σε τόπο και χρόνο, σε κάμαρες και κλίνες, σε κάστρα και παλάτια.

Να είσαστε Καλά!

Ένα κλικ μακριά Στέλιος Ρόκκος τραγουδά «Να Μ’ Αγαπάς» σε μουσική δική του και στίχους της Βίκυς Γεροθόδωρου, από το τελευταίο άλμπουμ του «Σε Μονοπάτια Ξένα»:


15/10/2017
Αναρτήθηκε από τον at

2 σχόλια:

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)