Μικρή
έκπληξη όταν, ξεφυλλίζοντας προ ημερών, ένα
τομίδιο με ποιήματα του T. S. Eliot (Selected POEMS T. S. Eliot, Faber paper covered
editions, 1973 ISBN 0 571 05706 3) διάβασα τους στίχους:
Where
is the Life we have lost in living?
Where
is the wisdom we have lost in knowledge?
Where
is the knowledge we have lost in information?
από το πρώτο μέρος, στίχοι 14 έως 16, του
έργου “CHORUSES FROM ‘THE
ROCK’”.
Παραθέτω τη μετάφρασή τους από το βιβλίο “Τ·Σ· ΕΛΙΟΤ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ” σε Ελληνική Μετάφραση · Εισαγωγή Αριστοτέλη
Νικολαΐδη (ΚΕΔΡΟΣ, 1984):
Πού είναι η Ζωή που έχουμε χάσει ζώντας;
Πού είναι η σοφία που έχουμε χάσει εν γνώσει;
Που είναι η γνώση που έχουμε χάσει στην
πληροφορία;
Αυτό που με εντυπωσίασε στους στίχους αυτούς ήταν
φυσικά το περιεχόμενό τους αλλά κυρίως σε συνδυασμό με το ότι γράφτηκαν το 1934
δηλαδή, πριν από 82 έτη αλλά και με τη σημερινή κατάσταση στη χώρα και διεθνώς.
Πέρα, λοιπόν, από τη θρησκευτική χροιά που
έχουν τα “Χορικά
του Βράχου” και
απομονώνοντας τους συγκεκριμένους στίχους δεν μπορεί κανείς παρά να οδηγηθεί σε
σκέψεις για τη ζωή, τις πληροφορίες και τη γνώση στους δύσκολους καιρούς που
ζούμε.
Πραγματικά. Πού είναι η Ζωή, και το κεφαλαίο
Ζ δεν είναι τυχαίο, που έχουμε χάσει, και εξακολουθούμε να χάνουμε, ζώντας;
Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι αυτούς που έχουμε επιλέξει, με τους γνωστούς
τρόπους, για να διαχειριστούν τα κοινά τους έχουν βάλει στο βρακί τους οι
πλούσιοι και τους τραβάνε από τη μύτη; Έχουμε συνειδητοποιήσει το πόσο άγχος μας
έχουν φορτώσει και πόση από Ζωή Μας καθημερινά μας κλέβουν με την ακραία
ανικανότητά τους, τις πράξεις και τις παραλείψεις τους; Αντί να ασχολούμαστε με
τη ζωή μας ασχολούμαστε με το πόσο οι αλητήριοι αυτοί θα μας κόψουν τον μισθό ή
τη σύνταξη, αν θα πάρουμε τελικά σύνταξη και ποια καινούργια χαράτσια θα
σκαρφιστούν για να χώσουν πιο βαθειά τα βρομόχερά τους στις τσέπες μας. Ένα
ζοφερό τοπίο καθημερινότητας δίχως, και αυτό είναι το χειρότερο, να υπάρχει
στον ορίζοντα η παραμικρή ελπίδα για σταδιακή βελτίωση και τελικά έξοδο από την
κρίση. Έχουμε μπλέξει με τιποτένιους, οι οποίοι προφανώς μας αξίζουν, και
βρισκόμαστε σε ελεύθερη πτώση. Το ερώτημα, λοιπόν, του ποιητή “Where is the Life we have lost in living”?
είναι εξαιρετικά επίκαιρο και η απάντηση, ως συνήθως, μίες (πληθυντικός του
μία)! Ο καθένας με τα όπλα του. Το ζήτημα είναι να το συνειδητοποιήσουμε και να
αναζητήσουμε τη Ζωή εκεί όπου μπορούμε να ανασάνουμε, να αισθανθούμε, να
συναισθανθούμε και να δημιουργήσουμε. Να απαγκιστρωθούμε από την πρόστυχη
μιζέρια των ανίκανων και ολίγιστων πολιτικών που σφετερίζονται τις ζωές μας και
να φροντίσουμε τους εαυτούς μας και όσους αγαπούμε. Να στολίσουμε την
καθημερινότητα μας με χαμόγελο και να πορευτούμε δίχως κακίες και μιζέριες.
Όσον αφορά το δεύτερο στίχο (Where is the wisdom we have lost in knowledge?) πόσοι
μπορούν πλέον να οδηγηθούν από τη γνώση στη σοφία; Η γνώση που έχουμε συσσωρεύσει
τα τελευταία χρόνια είναι τεράστια και η πρόσβαση σε αυτή ευκολότερη από ποτέ. Σήμερα μαθαίνουμε το ένα, αύριο το άλλο και
μεθαύριο κάτι άλλο. Μαθαίνουμε πολλά και
συνεχώς. Με διαδίκτυο και όλα τα καλά μαθαίνουμε εύκολα και ξεχνάμε, εξίσου,
εύκολα. Δεν υπάρχει, συνεπώς, χρόνος να αφομοιώσουμε τα όσα μάθαμε και να
οδηγηθούμε έτσι, σταδιακά, στη σοφία. Ίσως, αν κάποιος θέλει να οδηγηθεί στη
σοφία, να πρέπει να κάνει τις επιλογές του και να κινηθεί συστηματικά.
Για τον τρίτο στίχο: Where is the knowledge we have lost in information?,
το ερώτημα, μετά την έλευση του διαδικτύου, αποκτά ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα.
Από πληροφορία, στις μέρες μας, άλλο τίποτα! Διαδίκτυο, ταμπλέτες, έξυπνα
κινητά, έξυπνες τηλεοράσεις, όλα στη διάθεσή μας προκειμένου να έχουμε όσες
πληροφορίες επιθυμεί η ψυχή μας! Πληροφορία, λοιπόν. Η πανταχού παρούσα! Τόσο
που σε πολλές περιπτώσεις συλλέγεται απλώς και μόνο για να συλλέγεται. Μια
παγίδα στην οποία έχω πέσει και εγώ με πολλά γιγαμπάϊτ πληροφοριών στους υπολογιστές
μου. Χιλιάδες τραγούδια, χιλιάδες αρχεία κειμένου (κυρίως PDF), χιλιάδες
φωτογραφίες. Και τι τα κάνω όλα αυτά; Τίποτα (για τη συντριπτική πλειονότητά τους)!
Τα έχω και τα καμαρώνω που αυξάνονται. Το ομολογώ! Είμαι ένας δούλος της πληροφορίας
η συλλογή της οποίας (και) για εμένα έχει γίνει αυτοσκοπός. Τι κρίμα που η
πληροφορία δεν είναι γνώση (και η γνώση σοφία)! Παντογνώστης θα ήμουν και
σοφός! Όσα έγραψα για τη διαδρομή γνώση – σοφία ισχύουν, λίγο πολύ, και για τη
διαδρομή πληροφορία – γνώση.
Συμπεράσματα; Ένα κομμάτι της ζωής μας το
έχουμε εκχωρήσει σε κάποιους κοπρίτες που κακοδιοικούν και μας καταδυναστεύουν
και πρέπει να το πάρουμε πίσω, το πρώτο. Και έχουμε όσες πληροφορίες επιθυμεί η
ψυχούλα μας αλλά δυσκολευόμαστε να τις επεξεργαστούμε και να αποκτήσουμε γνώση
και από την γνώση να προχωρήσουμε στη σοφία, το δεύτερο.
Και ένα τρίτο: Αυτά παθαίνει όποιος ξεφυλλίζει
βιβλία αγορασμένα από το 1974!
Να είσαστε όλες και όλοι Καλά!
Καλή Καθαρά Δευτέρα!
Ένα κλικ μακριά αγαπημένος Δήμος Μούτσης και “Μια
Φυσαρμόνικα Που Κλαίει”:
13/03/2016
