1436. Παύλος Σιλεντιάριος: Εκδοχές Δύο + Μία

Αρχαίο, Ελληνικό, κείμενο. Μεταφραστές. Μετάφραση. Ένα μικρό χάος. Σχολές μετάφρασης. Βαθμοί ελευθερίας. Αυθαιρεσίες. Αποτέλεσμα. Το πόσο και τι επιβιώνει. Τι και πόσο συγκινεί. Το μέγα ευτύχημα. Μπορούμε και διαβάζουμε το αρχαίο κείμενο. Κάτι καταλαβαίνουμε. Κάτι ψυχανεμιζόμαστε. Κάποιες χορδές πάλλονται. Ακατασίγαστη των λέξεων μαγεία:

ἠπιοδινήτων δάκρυ χέει βλεφάρων. . .

Παράδειγμα:

5.250 ΠΑΥΛΟΥ ΣΙΛΕΝΤΙΑΡΙΟΥ

Ἡδύ, φίλοι, μείδημα τὸ Λαΐδος· ἡδὺ καὶ αὐτῶν

ἠπιοδινήτων δάκρυ χέει βλεφάρων.

χθιζά μοι ἀπροφάσιστον ἐπέστενεν, ἐγκλιδὸν ὤμῳ

ἡμετέρῳ κεφαλὴν δηρὸν ἐρεισαμένη.

μυρομένην δὲ φίλησα· τὰ δ΄ ὡς δροσερῆς ἀπὸ πηγῆς

δάκρυα μιγνυμένων πῖπτε κατὰ στομάτων.

εἶπε δ΄ ἀνειρομένῳ· «Τίνος εἵνεκα δάκρυα λείβεις;»
-«Δείδια, μή με λίπῃς· ἐστὲ γὰρ ὁρκαπάται.»

Α.

Φίλοι μου, είναι γλυκό το μειδίαμα της Λαΐδας·
είναι γλυκό όμως και το δάκρυ που κυλά απ’ τα βλέφαρά της.
Χθες, γερμένη στον ώμο μου, άρχισε να θρηνεί
κι εγώ έσκυψα, τη φίλησα κι αυτή μοσχοβολούσε.
Τα δάκρυά της, σαν από πηγή, έπεφταν και μούσκευαν
                                                                              τα χείλη μας,
που ήτανε σμιγμένα.
Μετά τη ρώτησα: «Γιατί κλαις;» «Φοβάμαι», μου ’πε, «μη
σε χάσω, γιατί εσείς οι άντρες πατάτε τους όρκους σας».

«ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΡΩΤΙΚΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ», Μετάφραση: ΝΙΚΟΣ ΜΟΥΛΑΚΑΚΗΣ, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. ΛΙΒΑΝΗ, ISBN: 960-14-0729-4, Σελίδα 221.

Β.

Φίλοι μου, γλυκό το χαμόγελο της Λαΐδας·

γλυκό χύνει το δάκρυ από τα μάτια

που χαριτωμένα τα στριφογυρνά εδώ κι εκεί.

Χτες αδικαιολόγητα στέναζε, γέρνοντας στον ώμο μου

και στηρίζοντας για ώρα το κεφάλι της.

Εκεί που έκλαιγε τη φίλησα· τα δάκρυά της, σαν

από δροσερή πηγή, έπεφταν στα στόματα που σμίγαν.

Πες μου που σε ρωτώ: «Γιατί δάκρυα χύνεις;»

«Φοβάμαι μη μ’ αφήσεις γιατί τον όρκο σας πατάτε.»

«ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ Ανθολογία Παλατινή Βιβλίον Εʹ: Επιγράμματα ερωτικά διαφόρων ποιητών», Εκδότης Οδυσσέας Χατζόπουλος, Εισαγωγή – Μετάφραση – Σχόλια: Φιλολογική Ομάδα Κάκτου, ISBN: 960-352-908-7, Σελίδα 243.

Γ.

Sweet, my friends, is Laïs’ smile; sweet also are the tears that flow from her very eyes as they gently roll. Yesterday, after long resting her head on my shoulder, she sighed without any reason. She wept as I kissed her, and the tears, as from a cool fountain, fell from our united lips. When I asked her, “Why are you crying?” she said, “I am afraid that you will leave me; for you men are all oath breakers.”

Πηγή: Διαδίκτυο.

Σχετικά με τον Παύλο Σιλεντιάριο αντιγράφω από την εγγραφή «0978. Παύλος Σιλεντιάριος», της Κυριακής 21 Σεπτέμβριου, 2014, του παρόντος:

Για μία σύντομη περιγραφή αντιγράφω από τη σελίδα 99 του βιβλίου “500 ποιήματα από την ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ” του Ανδρέα Λεντάκη (δωρικός 1987):

“Έζησε στα χρόνια του Ιουστινιανού στην Κωνσταντινούπολη κι ανήκε στο αυλικό προσωπικό. Πιθανώς γιος του ποιητή Κύρου, γι’ αυτό και λέγεται Παύλος Κύρου. Στα τέλη της βασιλείας του Ιουστινιανού πήρε το αξίωμα του σιλεντιαρίου «ως επιστάτης της σιγής περί τον βασιλέα» που κατά σειράν ιεραρχίας ερχόταν μετά τους στρατηγούς. Σιλεντιάριοι είναι οι αρχαίοι σιγηταί. Μετά το σεισμό του 558 μ.Χ. ανανεώθηκε ο τρούλλος της Αγίας Σοφίας και το Γενάρη του 563 έγραψε μιαν «έκφραση» του ναού σ’ εξάμετρους στίχους που την απήγγειλε μπρος στον αυτοκράτορα και τους αυλικούς του. Είχε και χωριστό τμήμα για τον άμβωνα. Ήταν φίλος του Αγαθία που τον περιέλαβε στην Ανθολογία του. Στην Π.Α. σώζονται 78 επιγράμματά του που τα διακρίνει μεγάλη, χάρη, ηδυπάθεια κι ερωτισμός. «Είναι ύστερα από αιώνες» όπως γράφει χαρακτηριστικά ο R. Brassilach «ο συνεχιστής και κληρονόμος του πλέον θαυμάσιου Μελέαγρου. . . Μολονότι ασπάστηκε τον χριστιανισμό, εν τούτοις θεωρείται ο τελευταίος εθνικός ποιητής».”

Συμπληρωματικά, για το αξίωμα του “σιλεντιάριου”, παραθέτω το σχετικό λήμμα από τη σελίδα 911 του 11^ου τόμου της εγκυκλοπαίδειας ΠΑΠΥΡΟΣ – ΛΑΡΟΥΣ (Έκδοση 1964):

σιλεντιάριος ο ΑΜ· αξιωματούχος της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας επιπεφορτισμένος με την τήρησιν της τάξεως κατά τας διαφόρους υποδοχάς.

-             (Βυζ.). Οι σιλεντιάριοι, ανώτεροι αυλικοί υπάλληλοι του Βυζαντίου της ιδιαιτέρας εμπιστοσύνης του αυτοκράτορος, ήσαν επιπεφορτισμένοι την τήρησιν της τάξεως και της ησυχίας εις τα ιδιαίτερα διαμερίσματα του αυτοκράτορος. Πολλάκις ανετίθεντο εις του σιλεντιαρίους σοβαραί στρατιωτικαί ή και διπλωματικαί αποστολαί. Εκαλούντο και ησυχοποιοί.

Να είσαστε Καλά Εντελώς.

Ένα κλικ μακριά η Αλέκα Κανελλίδου στο κλασικό «Άσε Με Να Φύγω» [1974], σύνθεση των Γιώργου Μανίκα, Νίκου Ελληναίου:

24/11/2022