1125. ανεμόεν φρόνημα

Στην αρχή ήταν το «αείζωον πυρ». Βιβλιοδετημένο. Αγαπημένο. Πολυδιαβασμένο. Ακολούθησε το «ιλαρόν Φέγγος», το «άγρυπνον όμμα», το «φέρτατον ύδωρ», το «κάλλιστον ήμαρ» και τέλος το «ανεμόεν φρόνημα». Έξι βιβλία, μεγέθους 17Χ11,5 (ΠΧΥ) τετραγωνικών εκατοστών, του εκδοτικού οίκου «ΜΠΑΧΑΡΑΚΗΣ» της Θεσσαλονίκης. Έξι εξαιρετικά βιβλία, με αρχαίο κείμενο και μετάφραση, τα οποία συναποτελούν τη σειρά «ΚΙΒΩΤΟΣ», αν οι μέσω διαδικτύου πληροφορίες μου είναι σωστές όσον αφορά το πλήθος των βιβλίων της σειράς.

Μια σειρά την οποία συμπλήρωσα σε μόλις 23 έτη! Ξεκίνησα με το πρώτο, πιο πάνω, βιβλίο την 13/9/1994, με κόστος 2.500 Δρχ. + 4.000 κόστος βιβλιοδεσίας, και κατάληξα με το «ανεμόεν φρόνημα» την 22/8/2017 με κόστος 8,48 €. Το «αείζωον πυρ», αύξων αριθμός (Α/Α) σειράς [1], περιέχει αποσπάσματα / αποφθέγματα των Προσωκρατικών. Τα «ιλαρόν φέγγος» και «φέρτατον ύδωρ» αποσπάσματα / αποφθέγματα των Λυρικών ([Ι] και [ΙΙ]) με Α/Α [2] και [3]. Τα «κάλλιστον ήμαρ» και «ανεμόεν φρόνιμα» αποσπάσματα / αποφθέγματα των Τραγικών ([Ι] και [ΙΙ]) με Α/Α [4] και [5]. Τέλος το «άγρυπνον όμμα» αποσπάσματα / αποφθέγματα των Κωμικών με Α/Α [6].

Και στα έξι βιβλία τη μετάφραση έχει κάνει ο Μ.Ι. Μπαχαράκης για την οποία αναφέρεται ότι «. . . εφαρμόστηκε για πρώτη φορά εδώ η συνειρμική θεωρία του λόγου που αναπτύσσεται στο Συνειρμικό και Λειτουργικό Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα».

Ομολογώ ότι πρόκειται για μία μέθοδο η οποία λειτουργεί και, κατά την άποψή μου, δεν προσβάλλει τον αναγνώστη. Πώς είναι οι μεταφράσεις του περίφημου «ροζ βιβλίου»; Ε, λοιπόν, καμία σχέση!

Για το «αείζωον πυρ» έχω γράψει και παραθέσει αποσπάσματα εδώ, για το «άγρυπνον όμμα» εδώ, εδώ και εδώ  ενώ για το «ιλαρόν φέγγος» εδώ.

Ακολουθούν, ως συνήθως, αποσπάσματα από το «ανεμόεν φρόνημα» και τις τραγωδίες του Ευριπίδη:

Δεινός οίνος και παλαίεσθαι βαρύ

[Ανίκητο το κρασί και δύσκολο μαζί του να παλεύεις]

Λόγω ήσαν ουκ έργω φίλοι

[Φίλοι με λόγια ήτανε, μα όχι στην αλήθεια]

Αισχρόν παρά κλαίουσι θοινάσθαι ξένους

[Ειν’ απρεπές κοντά σε κλαμένους ξένοι να φαγοπίνουν]

Κρείσσον ουδέν Ανάγκας ηύρον

[Της Ανάγκης δεν βρήκα ισχυρότερο τίποτα]

Τον ηβώντα ου ράδιον είργειν

[Σε νέο φουριόζο δεν βάζεις χαλινό]

Παλαιά καινών λείπεται κηδευμάτων

[Παλιές αγάπες σβήνουνε μπροστά από τις νέες]

Πένητα φεύγει πας τις εκποδών φίλος

[Τους φτωχούς αποφεύγουν τρεχάτοι όλοι οι φίλοι]

Κακού ανδρός δώρ’ όνησιν ουκ έχει

[Κακού ανθρώπου δώρα ωφέλεια δεν έχουν]

Χρυσός κρείσσων μυρίων λόγων

[Είν’ ο χρυσός πιο δυνατός από χιλιάδες λόγια]

Ο Ζευς κολαστής των άγαν υπερφρόνων

[Ο Δίας είναι τιμωρός των άκρως αλαζόνων]

Ουδέ σ’ αρέσκει το παρόν, το δ’ απόν φίλτερον ηγή

[Δεν σ’ αρέσει ό,τι έχεις, κι αγαπάς ό,τι σου λείπει]

Το λίαν ήσσον επαινώ του μηδέν άγαν

[Το πολύ εκτιμώ λιγότερο του μέτρου]

Γλώσση ουδέν πιστόν

[Καμιά στη γλώσσα πίστη]

Η γλώσσ’ ομώμοχ’, η δε φρην ανώμοτος

[Η γλώσσα μου ορκίστηκε, όχι η συνείδησή μου]

Η ομιλία πάντων βροτοίσι γίγνεται διδάσκαλος

[Ανθρώπων δάσκαλος σ’ όλα ανατροφή και πείρα]

Εις το μηδέν ήκομεν, φρονήματος του πριν στερέντες

[Πιάσαμε πάτο, κι η παλιά περηφάνειά μας πάει]

Τολμάν ανάγκη, καν τύχω καν μη τύχω

[Να τολμήσω οφείλω, πετύχω δεν πετύχω]

Ελπίς έστ’ άπιστον

[Πλανεύτρα είν’ η ελπίδα]

Όσω πολέμου κρείσσον ειρήνη βροτοίς

[Απ’ τον πόλεμο πόσο καλύτερη στους θνητούς η ειρήνη]

Παλαίσμαθ’ ημών ο βίος

[Μια πάλη είναι η ζωή]

Το του ποδός μεν βραδύ, το του δε νου ταχύ

[Το πόδι μου είναι αργό, μα ο νους μου σαΐτα]

Αι συγγενείς ομιλίαι φίλτρον ου σμικρόν φρενών

[Των συγγενών τ’ ανταμώματα, μεγάλη χαρά της ψυχής μας]

Ούτοι φίλα τα μη φίλα

[Ν’ αγαπηθούνε δεν μπορεί όσα δεν αγαπιούνται]

Ηδύ δ’ εστί και δοκείν

[Κι ένα πιστεύω σου δίνει χαρά]

Εκ λόγου άλλος εκβαίνει λόγος

[Η μία κουβέντα φέρνει την άλλη]

Πολλοί όντες ευγενείς είσιν κακοί

[Πολλοί μεγαλογέννητοι είναι ελεεινοί]

Ουδένα οίμαι δαιμόνων είναι κακόν

[Κανένας, πιστεύω, θεός δεν είναι κακός]

Κλεπτών η νυξ, της δ’ αλήθειας το φώς

[Των κλεφτών είν’ η νύχτα, και της αλήθειας το φως]

Το τολμάν αδύνατ’ ανδρός ου σοφού

[Να τολμά τα αδύνατα, ανθρώπου μυαλωμένου δεν είναι]

Αναγκαίως έχει πατρίδος εράν άπαντας

[Είναι απαρέγκλιτο σ’ όλους ν’ αγαπούν την πατρίδα]

Ως δεινόν έχθρα οικείων φίλων

[Φριχτό η αμάχη μεταξύ των δικών σου]

Κρείσσον το δοκείν, καν αληθείας απή

[Η πίστη προτιμότερη, κι όταν ακόμη δεν είναι αλήθεια]

Σοφόν τοι το σαφές, ου το μη σαφές

[Σοφό το σαφές, ασφαλώς, κι όχι το μη σαφές]

Ζηλωτός όστις ευτύχησεν ες τέκνα

[Ζηλευτός εκείνος που ευτύχησε στα τέκνα]

Ένα κλικ μακριά η Φωτεινή Βελεσιώτου στο «Είδα Του Τρελού Τα Κλάματα» των Μίνου Μάτσα – Ελένης Φωτάκη από το ομώνυμο εξαιρετικό άλμπουμ τους:

Αφιτά και Καλό Σεπιτέμβριο!

02/09/2017