Παρασκευή 7 Δεκεμβρίου 2007

0405. Το Τελευταίο Κατοικίδιο;

Kατά παράδοση, πλέον, μέρες σαν τη χθεσινή ισχύει αυτό. Για εχθές πάντως οφείλω να σημειώσω ότι δεν σημειώθηκε, ως συνήθως εξ άλλου, καμία ανατροπή και είναι, από πολλές απόψεις, κρίμα. Δεν πειράζει, ας πάει και αυτό μαζί με τα άλλα.
Ξεκίνησα αυτές τις μέρες να διαβάζω [και] το “Ήρωες της Ιστορίας” του κ. Will Durant σε μετάφραση Δημήτριου Ξύδη από τις εκδόσεις Φυτράκη. Εκεί, λοιπόν, και στο Κεφάλαιο Ι, Τι Είναι Πολιτισμός;, στην σελίδα 23 διάβασα το εξής:

Με το πέρασμα των αιώνων, ο άνδρας συμφιλιώθηκε με τη ζωή σε σπιτικό και τις συνθήκες μόνιμης εγκατάστασης. Η γυναίκα είχε εξημερώσει το πρόβατο, το σκύλο, το γάιδαρο και το γουρούνι· τώρα εξημέρωσε και τον άνδρα. Ο άνδρας είναι το τελευταίο κατοικίδιο ζώο της γυναίκας, μόνο που είναι μερικώς και απρόθυμα πολιτισμένο. Σιγά σιγά ο άνδρας έμαθε από τη γυναίκα τις κοινωνικές ιδιότητες: οικογενειακή αγάπη, ευγένεια (η οποία είναι συναφής με την οικογένεια), νηφαλιότητα, συνεργασία, κοινοτική δραστηριότητα. Η έννοια της αρετής έπρεπε τώρα να επαναπροσδιοριστεί ως οποιαδήποτε ιδιότητα συντελούσε στην επιβίωση της ομάδας. Αυτή, πιστεύω, ήταν η αρχή του πολιτισμού – δηλαδή, της ύπαρξής μας ως ευγενών πολιτών. Τότε όμως ξεκίνησε και η βαθιά και συνεχής σύγκρουση ανάμεσα στη φύση και τον πολιτισμό – ανάμεσα στα ατομικιστικά ένστικτα που είναι τόσο βαθιά ριζωμένα στο μακροχρόνιο κυνηγετικό στάδιο της ανθρώπινης ιστορίας, και στα πιο αδύναμα κοινωνικά ένστικτα που αναπτύχθηκαν μέσω μιας μόλις πρόσφατα καθιερωμένης μόνιμης ζωής.

Χαριτωμένος, ο Θεός να τον συγχωρήσει, ο κύριος Durant. Σαν μεγάλος και σαν αυτόπτης τα λέει. Οφείλω να ομολογήσω ότι πραγματικά υπάρχουν, ακόμη και σήμερα, κάποιες περιπτώσεις που και το “εξημέρωσε” ή/και το “κατοικίδιο” ισχύουν. Αλλά γενικώς; Δύσκολο μου μοιάζει. . .


Ακούγεται ένα τραγούδι που μου χαρίστηκε από φίλη αγαπητή και πολύ, και εμένα, μου αρέσει. “Φρόνιμα Κούκλα Μου”, στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου, μουσική: Χριστόφορος Κροκίδης, με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου.


07/12/2007

6 σχόλια:

  1. Καλημερα, χρονια πολλα και ευτυχισμενα!

    Δεν ξερω αν ισχυει γενικως. Αλλα στην Γερμανια αποτελει κοινοτυπια για τις γυναικες να ομαζουν τους συζυγους τους "το κατοικιδιο μου". Αυτο οχι σαν ερωτικο υποκοριστικο, οπως το "γατουλης μου", αλλα σαν κυριολεκτικη περιγραφη.

    Χαιρε και υγιαινε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Κατοικίδιο... ξέρω ακριβώς τι εννοείς.
    Οχι. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν φέρονται ούτε καν στα ζώα με τον σεβασμό που τους αξίζει. Οι άνθρωποι δεν κατέχονται και δεν ορίζονται. Το ίδιο και τα ζώα. Ας είναι εκείνο το "μου" αποτέλεσμα αγάπης, αποδοχής και κατανόησης. Εγώ τα ζώα μου τα θέλω οικόσιτα-αδέσποτα και έτσι τα μεγάλωσα. Το ίδιο προσπαθώ και για τις σχέσεις μου με τους ανθρώπους. Η μάχη για εξουσία είναι στην φύση μας δυστυχώς και είναι η πηγή όλων των προβλημάτων.
    Και πάλι θ'ανατρέξω στον Εφέσσιο που μοιάζει να έχει λύσει όλα τ'ανθρώπινα. Η αρμονία παράγεται από τις αντιθέσεις. Ο κόσμος είναι απλά μιά σύνθεση αντίθετων πραγμάτων που κανένα δεν αναιρεί το άλλο. Ο πόλεμος ο πατέρας των πάντων υπάρχει σ'όλο το Σύμπαν άλλοτε ορατός, άλλοτε αόρατος ώσπου να επιτευχθεί η ισορροπία, η δικαιοσύνη, το μέτρο. Η πάλη με τον εαυτό μας, με τους άλλους, οι αιώνιες συγκρούσεις που αποτελούν το Αναπόσπαστο Ενα. Η φύση, η ύλη, ο άνθρωπος όλα μάχονται.
    Πόλεμος λοιπόν και ο καθείς με τα δικά του πολεμοφόδια. Συνήθως η γυναίκα έχει το ρόδο και ο άντρας το ξίφος, ωστόσο αυτό δεν αποκλείει τις εναλλαγές των ρόλων, ο έρωτας που ζητά εξουσία και άνευ όρων παράδοση.
    Δεν είμαστε μονάδες, είμαστε μονάδες μέσα στο Ενα και θα έπρεπε να φερόμαστε στους γύρω μας με την ίδια αγάπη που τρέφουμε για τον εαυτό μας (όταν τον αγαπάμε γιατί αυτό δεν συμβαίνει πάντα αφού μόνοι μας τον υπονομεύουμε).
    Τίποτα δεν μας ανήκει, ούτε καν οι ίδιες μας οι σκέψεις, έτσι δεν είναι; Γιατί λοιπόν να μας ανήκει ένας άνθρωπος;
    Οχι κατοικίδιο λοιπόν. Δεν αξίζει σε κανέναν άνθρωπο. Ούτως ή άλλως ΕΝΑ είμαστε όλοι, όμοιοι και αντίθετοι.
    Ωραίος ο κύριος Durand.
    Καλό Σαββατοκύριακο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αν αυτό το απόσπασμα είναι αντιπροσωπευτικό της όλης σκέψης και θεωρίας του ,παρατηρω πως
    ο κ. Durant ,σε κανενα σημείο δεν επικαλειται την γυναικα σαν θηριοδαμαστη του άνδρα.
    Αυτό που νομίζω πως λέει, είναι,πως στην κοινωνιολογική εξέλιξη του είδους ο άνδρας "αναγκάστηκε" ν'ακολουθήσει την γυναικα έστω "μερικώς και απρόθυμα".
    "Επνιξε" με τον καιρό τα ένστικτά του ,στην αναγκη να εκπολιτιστεί,
    ακολουθώντας την γυναικα,που ο συγγραφεας προφανως θεωρεί πρωτοπόρα.
    Στην σημερινη μας κοινωνια πιστευω πως ανηκει αποκλειστικά στον άνδρα η επιλογη .
    Δηλ.Αν θελει να είναι ή να αισθανεται ή να επιτρέπει να τον θεωρούν "κατοικίδιο".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Dralion:

    Ευχαριστώ πολύ για τις ευχές. Φαντάζομαι την χαρά, κάποιων τουλάχιστον, Γερμανών. . .

    ellinida:

    Θα συμφωνήσω. Δεν μας τα λέει και πολύ καλά ο κ. Durant. . .

    aqua:

    Πάντα με μπέρδευαν οι “κοινωνιολογικές” αναλύσεις. Πιστεύω ότι η μετάβαση από το ένα καθεστώς στο άλλο έγινε, για άντρα και γυναίκα, παράλληλα και συναινετικά. Δε βλέπω για ποιους λόγους, σ’ εκείνες τις εποχές, η γυναίκα ήταν στην πρωτοπορία ή πιο “πολιτισμένη” από τον άντρα. . .

    Καλό Απόγευμα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Το σκέφτηκα αυτό του κυρίου Durant.
    Η αρχέτυπη μορφή της γυναίκας, αν υποθέσουμε πως είναι οι θεές, είχαν εξουσία. Τιμωρούσαν όσους δεν τους σεβόντουσαν
    Οι αρχαίοι θεοί με τα ελαττώματα και τον τόσο ανθρώπινο χαρακτήρα.
    Η γυναίκα έχασε την θέση της στην ανθρώπινη κοινωνία. Δεν μπορούσε να έχει την εξουσία στον σύντροφο της (αν και πάντα έβρισκαν τον τρόπο) αλλά είχε πλήρη εξουσία στις ζωές των παιδιών της και συνέβαλε στην ισορροπία ενός σπιτικού.
    Ναι ο άντρας ήταν πάντα ο κυνηγός κι'εκείνη η σύνεση και οι λοιπές αρετές που χρειάζονται για την αρμονική συμβίωση.
    Τώρα όμως μορφώθηκε, απαίτησε την θέση που της αξίζει, όμως έχουν αναστραφεί οι ρόλοι και έχει διαταραχθεί η ισορροπία.
    Ούτως ή άλλως κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του και τις δύο φύσεις, οπότε το μπέρδεμα είναι ακόμα μεγαλύτερο.
    Πως θα προχωρήσει η κοινωνία δίχως το know how, ήτοι την συλλογική μνήμη τόσων αιώνων; Δίχως την θρησκεία;
    Ενδιαφέρον θα ήταν να είχαμε μιά γεννιά που θα μεγάλωνε δίχως γονείς και καταβολές, δίχως καταπιέσεις και οικογενειακά συμπλέγματα. Κυρίως όμως δίχως προκαθορισμένη και επιλεκτική γνώση. Κυρίως αν σκεφτεί κανείς ποιοί την επιλέγουν...
    Πάλι Ηράκλειτος. Δίχως να υπάρξει μαθητής έλεγε ότι είχε ρωτήσει τον εαυτό του και είχε αντλήσει τα πάντα από τον ίδιο. Πόσοι μπορούμε να το πούμε μετά βεβαιότητος αυτό;
    Οι σκέψεις δεν μας ανήκουν. Τίποτα δεν μας ανήκει. Ούτε καν ο ίδιος μας ο εαυτός, εφόσον είναι αποτέλεσμα σκέψεων και διδαχών που προέρχονται από άλλους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Ενδιαφέρουσα προσέγγιση. Για τις σημερινές κοινωνίες θα συμφωνήσω ότι υπάρχει, με την έξοδο της γυναίκας στην αγορά εργασίας, σύγχυση ρόλων. Ελπίζω να αποκατασταθεί μια καινούργια ισορροπία δίχως να θίγεται η ανθρώπινη φύση. Κι αν ένα σωρό πράγματα είναι κοινωνικά επίκτητα έχουν την αξία τους και παίρνει χρόνο η αναθεώρηση τους. Σημαντικότατο για το ποια κατάσταση θα αντικαταστήσει την προηγούμενη είναι το πως οι οικογένειες, και κυρίως οι μητέρες, θα διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά τους. Η ισότητα είναι καλή, η διάκριση των ρόλων ομοίως. Ούτε θηλυπρεπείς άνδρες λοιπόν ούτε ανδροπρεπείς γυναίκες. Και να θυμόμαστε πάντο τον Ηράκλειτο "Εκ των διαφερόντων καλλίστην αρμονία". . .

    Καλημέρα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή