Ακόμα ένα επίγραμμα του Ρουφίνου για το παρόν e-ημερολόγιο. Το ακόλουθο:
Για να μην έχουμε και πάλι φαινόμενα τύπου “* ή επιορκήσων” που τελικά αποδεικνύονται “ἢ ΄πὶ Κορησσὸν”, όπως στην εγγραφή “0972. Ρουφίνος (Μετ’ Εμποδίων)”, το έψαξα και διαπίστωσα ότι δεν υπάρχουν “παραλλαγές” του αρχαίου κειμένου.
Ποιες λέξεις, λοιπόν, θα μπορούσαν να μας δυσκολέψουν; Θα έλεγα, κατ’ αρχάς, τρεις και μόνο. Οι λέξεις “πυκασώμεθα”, “άκρατον” και “βαιός”. Σαν πιο δύσκολη, στη μετάφρασή της, μοιάζει η πρώτη, ακολουθεί η τρίτη και έπεται η δεύτερη. Ας τις πάρουμε με τη σειρά.
Για την πρώτη, και από την επιτομή του Μεγάλου Λεξικού της Ελληνικής Γλώσσας των Liddell & Scott, έχουμε, κυριολεκτικά, την εικόνα που ακολουθεί:
Πυκάζω, συνεπώς και στην περίπτωσή μας, σημαίνει “στολίζω το κεφάλι με άνθη”. [και η λέξη “πυκιμηδής”, δώρο!].
Για τη δεύτερη και από τη διαδικτυακή Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, εδώ, έχουμε την ερμηνεία ότι “άκρατος”σημαίνει: “ανόθευτος”, “γνήσιος”, “καθαρός”. Και επειδή στην αρχαιότητα το κύριο ποτό τους ήταν το κρασί το “άκρατον” ερμηνεύεται σαν “ανέρωτο κρασί”.
Για τη λέξη “βαιός” η αναζήτηση στο διαδίκτυο οδηγεί στην ερμηνεία, μεταξύ άλλων, του: “μικρός”, “λίγος”.
Για τη δεύτερη και από τη διαδικτυακή Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, εδώ, έχουμε την ερμηνεία ότι “άκρατος”σημαίνει: “ανόθευτος”, “γνήσιος”, “καθαρός”. Και επειδή στην αρχαιότητα το κύριο ποτό τους ήταν το κρασί το “άκρατον” ερμηνεύεται σαν “ανέρωτο κρασί”.
Για τη λέξη “βαιός” η αναζήτηση στο διαδίκτυο οδηγεί στην ερμηνεία, μεταξύ άλλων, του: “μικρός”, “λίγος”.
Αν, πέραν των προηγουμένων, θελήσουμε να δούμε και την ερμηνεία της λέξης “έλκωμεν”, σε συνδυασμό με το “άκρατον” θα οδηγηθούμε στην ερμηνεία του “έλκω” σαν “αναρροφώ” ή “(για μεθύστακες) πίνω υπερβολικά”, σύμφωνα με τα όσα αναγράφονται εδώ.
Μετά από τις πιο πάνω επεξηγήσεις παραθέτω την μετάφραση του συγκεκριμένου επιγράμματος, από τον Κώστα Χωρεάνθη και το βιβλίο του “Ρουφίνου Επιγράμματα Ερωτικά”:
Λουστήκαμε, Προδίκη· ας βάλουμε άνθινα στεφάνια και
τον άκρατο
ας αντλήσουμε σηκώνοντας κύλικες πιο μεγάλες.
Λίγη η ζωή εκείνων που χαίρονται· ύστερα, τ’ άλλα
τα γερατιά θα τα εμποδίσουν, και το τέλος θάνατος.
Ομολογώ ότι το “κύλικες πιο μεγάλες” με προβλημάτισε με την έννοια ότι είχα την αίσθηση ότι το “κύλιξ” είναι γένους αρσενικού. Το έψαξα. Ο Χωρεάνθης είχε, φυσικά, δίκιο. Είναι “η κύλιξ”, αν και απαντάται και ο τύπος “ο κύλιξ”, κατά το “Νέον Ορθογραφικόν Ερμηνευτικόν Λεξικόν” του Δ. Δημητράκου (Έκδοση Χρ. Γιοβάνη).
Το νόημα του επιγράμματος; Θα έλεγα “Ει νεκροί ουκ εγείρονται, φάγωμεν και πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν.! (Α' Κορ. 22-23)”. Αν, βεβαίως, “νεκροί εγείρονται” το πράγμα μπλέκει. Όμως ποιος γνωρίζει και μπορεί να βεβαιώσει για τα τοιαύτα;
Μου έρχεται στο μυαλό το “Ἀλλ' ἄλλος ἄλλῳ καρδίην ἰαίνεται” του Αρχίλοχου (ή “Καθένας με τον τρόπο του γλυκαίνει την καρδιά του”). Στο μέτρο που αυτό δεν βλάπτει τους άλλους και με αμοιβαίο σεβασμό όλα μπορούν να πάνε Καλά!
Υγιαίνετε!
Ένα κλικ μακριά η Άλκηστις Πρωτοψάλτη τραγουδά “Δυνατά - Σιωπηλά”, σε μουσική Βασίλη Γαβριηλίδη και στίχους Νίκου Μωραΐτη, από το άλμπουμ “Φανερά Μυστικά” του 2010:
Μετά από τις πιο πάνω επεξηγήσεις παραθέτω την μετάφραση του συγκεκριμένου επιγράμματος, από τον Κώστα Χωρεάνθη και το βιβλίο του “Ρουφίνου Επιγράμματα Ερωτικά”:
Λουστήκαμε, Προδίκη· ας βάλουμε άνθινα στεφάνια και
τον άκρατο
ας αντλήσουμε σηκώνοντας κύλικες πιο μεγάλες.
Λίγη η ζωή εκείνων που χαίρονται· ύστερα, τ’ άλλα
τα γερατιά θα τα εμποδίσουν, και το τέλος θάνατος.
Ομολογώ ότι το “κύλικες πιο μεγάλες” με προβλημάτισε με την έννοια ότι είχα την αίσθηση ότι το “κύλιξ” είναι γένους αρσενικού. Το έψαξα. Ο Χωρεάνθης είχε, φυσικά, δίκιο. Είναι “η κύλιξ”, αν και απαντάται και ο τύπος “ο κύλιξ”, κατά το “Νέον Ορθογραφικόν Ερμηνευτικόν Λεξικόν” του Δ. Δημητράκου (Έκδοση Χρ. Γιοβάνη).
Το νόημα του επιγράμματος; Θα έλεγα “Ει νεκροί ουκ εγείρονται, φάγωμεν και πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν.! (Α' Κορ. 22-23)”. Αν, βεβαίως, “νεκροί εγείρονται” το πράγμα μπλέκει. Όμως ποιος γνωρίζει και μπορεί να βεβαιώσει για τα τοιαύτα;
Μου έρχεται στο μυαλό το “Ἀλλ' ἄλλος ἄλλῳ καρδίην ἰαίνεται” του Αρχίλοχου (ή “Καθένας με τον τρόπο του γλυκαίνει την καρδιά του”). Στο μέτρο που αυτό δεν βλάπτει τους άλλους και με αμοιβαίο σεβασμό όλα μπορούν να πάνε Καλά!
Υγιαίνετε!
Ένα κλικ μακριά η Άλκηστις Πρωτοψάλτη τραγουδά “Δυνατά - Σιωπηλά”, σε μουσική Βασίλη Γαβριηλίδη και στίχους Νίκου Μωραΐτη, από το άλμπουμ “Φανερά Μυστικά” του 2010:
13/09/2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου