1148. Ιδιλκώ

Ολοκλήρωσα, εδώ και λίγες ημέρες, την ανάγνωση και δεύτερου βιβλίου του Βασίλη Ραφαηλίδη. Ο τίτλος του; «(Μυθ)ιστόρημα των Βάρβαρων Προγόνων των Σημερινών Ευρωπαίων» (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2010, ISBN: 978-960-7058-29-9). Το βρήκα, όπως και το πρώτο, ενδιαφέρον και έμαθα και πραγματάκια διάφορα για . . . τους βάρβαρους προγόνους ημών των «Ευρωπαίων» (τρομάρα μας)!

Βεβαίως τα κολλήματα του συγγραφέως παραμένουν. Οι νεοέλληνες, οι οποίοι ελάχιστη, έως και καθόλου, σχέση έχουν με τους ένδοξους αρχαίους Έλληνες, είναι, έως και, τενεκέδες ξεγάνωτοι και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να ροκανίζουν τα δάνεια που δίνονται στη χώρα από τους πολιτισμένους, χωρίς εισαγωγικά, Ευρωπαίους. Μάλιστα! Αν ξεπεράσεις αυτή την εμμονή του τα βιβλία του είναι ευανάγνωστα, γραμμένα με χιουμοριστική διάθεση και γεμάτα πληροφορίες (αν και κάποιες προκαλούν να τις διασταυρώσεις και με άλλες πηγές).

Στο εν λόγω βιβλίο, λοιπόν, και στο εικοστό πέμπτο του κεφάλαιο, «Ο Αττίλας και οι Ούννοι», διάβασα τα εξής, στον Αττίλα αναφερόμενα:

Πέθανε την πρώτη νύχτα του γάμου με την μυριοστή σύζυγό του Ιδιλκώ. Ο μύθος λέει πως έσκασε μια φλέβα στο λαιμό του.

Με το που τα διάβασα υπογράμμισα ευθύς τη λέξη «Ιδιλκώ». «Να το ψάξω», σκέφτηκα. Το έψαξα. Αν δεν ήδη βαρεθήκατε, είμαι πρόθυμος να  μοιραστώ μαζί σας τα ευρήματά μου.

Ξεκίνησα, βεβαίως, από τον πλέον εύκολο, πλέον, δρόμο. Την Α.Μ. το διαδίκτυο. Το «Ιδιλκώ», στη μηχανή αναζήτησης της Google, ουδέν, πλην των μαξιλαριών “Idilka”!, απέδωσε.  Το έκλεισα κι εγώ σε εισαγωγικά («“Ιδιλκώ”») και ξαναπροσπάθησα. Αυτή τη φορά είχα πέντε σωστά αποτελέσματα με τα τρία από αυτά να αναφέρονται στον ίδιο ιστότοπο και να περιέχουν το πιο πάνω απόσπασμα από το βιβλίο του Ραφαηλίδη! Η μόνη επιπλέον πληροφορία, και από 3+2 ιστοτόπους, ήταν ότι η Ιδιλκώ ήταν Γερμανίδα.

Στη συνέχεια κατέφυγα στη Βικιπαίδεια. Μία από τα ίδια! Το πήγα κι εγώ δια της τεθλασμένης. Αναζήτησα πληροφορίες για τον ένδοξο, και μερικών ωρών, σύζυγο της «Αττίλα». Αποτυχία! Το όνομα «Ιδιλκώ» δεν εμφανίζεται στην εξαιρετικά σύντομη και φτωχή, για το μέγεθος του άνδρα, παρουσίαση της ελληνικής έκδοσης της Βικιπαίδειας.

Επειδή όμως η Βικιπαίδεια, η καλή, έχει, στα αριστερά, μία  στήλη στην οποία εμφανίζονται, μεταξύ άλλων, και οι άλλες γλώσσες στις οποίες υπάρχει το εμφανιζόμενο κάθε φορά λήμμα είπα να δοκιμάσω την τύχη μου και με την Αγγλική. Ένα κλικ μακριά ήμουν, το έκανα, μεταφέρθηκα!

Στα Ελληνικά ο Αττίλας μια στάλα! Στα Αγγλικά θάλασσα! Να διαβάζεις, να μαθαίνεις, να ευχαριστιέσαι! Και η Ιδιλκώ; Βεβαίως, εμφανίζεται! Όμως με το όνομα “Ildico”! Τώρα πώς πάμε από το «Ιδιλκώ» στο “Ildico”, και αντιστρόφως, όποιος γνωρίζει να μας το πει κι εμάς να μάθουμε!

Παραθέτω, σε μετάφρασή (μου) στα Ελληνικά, το απόσπασμα της Αγγλικής έκδοσης της Βικιπαίδειας το οποίο αναφέρεται στον θάνατο του Αττίλα:

Ο Μαρκιανός ήταν ο διάδοχος του Θεοδόσιου Β′ και είχε σταματήσει από τα τέλη του 450 να καταβάλει λύτρα στους Ούννους ενώ ο Αττίλας ήταν απασχολημένος στη Δύση. Πολλαπλές εισβολές από τους Ούννους και άλλους είχαν αφήσει τα Βαλκάνια με πολύ λίγα πλέον για λεηλασίες. Ο Αττίλας, μετά την αποχώρησή του από την Ιταλία και την επιστροφή του στο παλάτι του  στο Δούναβη, σχεδίαζε να επιτεθεί και πάλι στην Κωνσταντινούπολη και να διεκδικήσει τα λύτρα τα οποία ο Μαρκιανός είχε σταματήσει να καταβάλει. Όμως  πέθανε τους πρώτους μήνες του 453. Η συμβατική αφήγηση από τον Πρίσκο λέει ότι ο Αττίλας βρισκόταν σε ένα γλέντι γιορτάζοντας τον πιο πρόσφατο γάμο του, αυτή τη φορά με την όμορφη και νεαρή Ildico (το όνομα υποδηλώνει Γοτθική ή Οστρογοτθική καταγωγή).

Στη μέση του γλεντοκοπήματος, όμως, υπέστη σοβαρή ρινορραγία και, μέσα στην παραζάλη του, οδηγήθηκε στο θάνατο. Μια εναλλακτική θεωρία είναι ότι υπέκυψε από εσωτερική αιμορραγία μετά από βαριά οινοποσία, πιθανώς μία κατάσταση που ονομάζεται «οισοφαγική αγγειίτιδα» (αδόκιμη ίσως μετάφραση του  “esophageal varices” του Αγγλικού κειμένου) κατά την οποία διογκωμένα αιμοφόρα αγγεία στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου διαρρηγνύονται οδηγώντας σε αιμορραγικό θάνατο.

Μια άλλη εκδοχή για το θάνατό του καταγράφηκε πρώτη φορά 80 χρόνια μετά τα γεγονότα από τον Ρωμαίο χρονικογράφο Κόμη Μαρκελλίνο. Σε αυτήν αναφέρεται ότι "Ο Αττίλας βασιλιάς των Ούννων και καταστροφέας της Ευρώπης καρφώθηκε από το χέρι και τη λεπίδα της συζύγου του. Η σάγκα Volsunga  και η Ποιητική Έντα αναφέρουν ότι ο βασιλιάς Άτλι (Αττίλας) πέθανε στα χέρια της συζύγου του Γκούντρουν.  Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί απορρίπτουν αυτές τις αναφορές σαν τίποτα περισσότερο από φήμες, προτιμώντας αντίθετα την εκδοχή που διασώθηκε από τον, σύγχρονο του Αττίλα, Πρίσκο. Η εκδοχή αυτή, ωστόσο, προσφάτως έχει τεθεί κάτω από ενδελεχή εξέταση από τον Michael A. Babcock. 

Βασισμένος σε λεπτομερή φιλολογική ανάλυση ο Babcock συμπεραίνει ότι η εκδοχή του φυσιολογικού θανάτου που δίνεται από τον Πρίσκο ήταν μία εκκλησιαστική «κάλυψη» του γεγονότος και ότι ο αυτοκράτορας Μαρκιανός (ο οποίος διοικούσε την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία από το 450 έως το 457) αποτελούσε την πολιτική δύναμη πίσω από τον θάνατο του Αττίλα. Ο Ιορδάνης ο Αλανός αφηγείται:

Την επόμενη μέρα, όταν είχε προχωρήσει πολύ το πρωινό, οι βασιλικοί ακόλουθοι υποψιάστηκαν ότι κάτι συνέβαινε και, μετά από μεγάλη αναστάτωση, έσπασαν τις πόρτες. Έτσι βρήκαν τον Αττίλα νεκρό από αιμορραγία, χωρίς κανένα τραύμα, και το κορίτσι με κατεβασμένο πρόσωπο να οδύρεται πίσω από το βέλο του. Κατόπιν, όπως ήταν το έθιμο σε αυτή τη φυλή, ξερίζωσαν τα μαλλιά τους και έκαναν αποκρουστικά τα πρόσωπά τους με βαθιές πληγές,  θρηνώντας έτσι για τον ξακουστό πολεμιστή όχι με θηλυπρεπή μοιρολόγια αλλά με το αίμα των αντρών. Επιπλέον κάτι θαυμαστό συνέβη σε συνδυασμό με τον θάνατο του Αττίλα. Γιατί σε ένα όνειρο κάποιος θεός στεκόταν στο πλευρό του Μαρκιανού, Αυτοκράτορα της Ανατολής, ενώ αυτός ήταν ανήσυχος για τον άγριο εχθρό του, και του έδειξε το τόξο του Αττίλα σπασμένο αυτή την ίδια νύχτα σαν να ήθελε να υποδηλώσει ότι το έθνος των Ούννων όφειλε πολλά σε αυτό το όπλο.

Την αφήγηση αυτή ο ιστορικός Πρίσκος την αποδέχεται σαν αληθινή μαρτυρία. Γιατί, τόσο τρομερός θεωρείτο ο Αττίλας από μεγάλες αυτοκρατορίες που οι θεοί ανακοίνωσαν τον θάνατό του στους κυβερνήτες σαν ιδιαίτερο ευεργέτημα.

Το σώμα του τοποθετήθηκε σε μία μεταξωτή σκηνή, στη μέση μιας πεδιάδας, για λαϊκό προσκύνημα σε ένδειξη της λατρείας των αντρών του. Οι καλύτεροι καβαλάρηδες της φυλής των Ούννων κάλπαζαν σε κύκλους γύρω από τη σκηνή και μιλούσαν για τα κατορθώματά του μοιρολογώντας πένθιμα ως εξής:

«Ο αρχηγός των Ούννων, Βασιλιάς Αττίλας, γέννημα του πατέρα του Μουντζούκ, άρχοντας των γενναιότερων φυλών, μόνος κάτοχος των Σκυθικών και Γερμανικών βασιλείων – δυνάμεων άγνωστων πριν – κατέκτησε πόλεις και τρομοκράτησε και τις δύο αυτοκρατορίες του Ρωμαϊκού κόσμου και κατευνασμένος από τις προσευχές τους, πήρε ετήσια λύτρα για να σώσει τους υπόλοιπους από τη λεηλασία. Και όταν τα είχε ολοκληρώσει όλα αυτά με την εύνοια της τύχης, έπεσε, όχι πληγωμένος από τους εχθρούς ούτε από προδοσία των φίλων, αλλά στη μέση του λαού του σε ειρήνη, χαρούμενος στην ευτυχία του και χωρίς αίσθηση πόνου. Ποιος μπορεί να το μετρήσει αυτό σαν θάνατο, όταν κανένας δεν πιστεύει ότι κάτι τέτοιο απαιτεί εκδίκηση;»

Όταν τον είχαν θρηνήσει με τέτοιους οδυρμούς, μία στράβα, όπως την αποκαλούν, γιορτάστηκε πάνω από τον τάφο του με μεγάλο ξεφάντωμα. Έδωσαν διέξοδο στα ακραία των αισθημάτων τους και επέδειξαν θανάσιμη λύπη εναλλασσόμενη με αγαλλίαση.  Κατόπιν, στη μυστικότητα της νύχτας, έθαψαν το σώμα του στη γη. Έδεσαν τα φέρετρα του, το πρώτο με χρυσό, το δεύτερο με ασήμι και το τρίτο με το σθένος του σίδερου, δείχνοντας με αυτά τα μέσα ότι τα τρία αυτά μέταλλα ταίριαζαν στον ισχυρότατο των βασιλέων∙ σίδερο γιατί καθυπόταξε τα έθνη, χρυσό και ασήμι γιατί δέχτηκε τιμές και από τις δύο αυτοκρατορίες. Πρόσθεσαν επίσης τα όπλα εχθρών κερδισμένα στο πεδίο της μάχης, διακοσμητικά σπάνιας αξίας, που λαμποκοπούσαν με διάφορα πετράδια, και στολίδια όλων των ειδών με τα οποία συντηρείται η πριγκιπική ιδιότητα.  Και για να κρατηθούν τόσο μεγάλα πλούτη μακριά από την ανθρώπινη περιέργεια, δολοφόνησαν αυτούς που είχαν αναλάβει το έργο - μια φοβερή πληρωμή για την εργασία τους – και έτσι αιφνίδιος θάνατος ήταν το μερίδιο αυτών που τον έθαψαν καθώς επίσης και εκείνου που θάφτηκε.

— Ιορδάνης ο Αλανός στα Γέτικά του

Από ότι, λοιπόν, διαβάσατε οι πληροφορίες για την Ιδιλκώ / Ildico είναι ελάχιστες και περιορίζονται στο ότι ήταν νεαρής ηλικίας, όμορφη (πώς αλλιώς;) και Γοτθικής ή Οστρογοτθικής καταγωγής. Όμως, ακόμα και έτσι, το αχνό ίχνος της , τότε, ύπαρξής της το άφησε.

Κι αν μάθαμε λίγα για την Ιδιλκώ μάθαμε αρκετά για τον Αττίλα και, αν θέλουμε, χρησιμοποιώντας τις παραπομπές της παρούσας ανάρτησης μπορούμε να μάθουμε περισσότερα για εκείνη την εποχή και τους πρωταγωνιστές της, τουλάχιστον στον χώρο της Ευρώπης.

Αρχίζει τώρα, για εμένα, το προβληματάκι του ποια και τι είδους μουσική να επιλέξω για την παρούσα εγγραφή. Βεβαίως και δεν είναι υποχρεωτικό κάθε ανάρτησή (μου) να έχει και μουσική επένδυση, και θαρρώ ότι πολλοί από τους ευγενικούς αναγνώστες ουδόλως ασχολούνται, αλλά, η συνήθεια είναι άτιμο πράγμα! Όταν, μάλιστα, έχεις να κάνεις από τη μία με όμορφες νεαρές υπάρξεις, που ακούνε στο ποιητικό Ιδιλκώ, και από την άλλη με νεκρούς, του διαμετρήματος ενός Αττίλα, το πράγμα μπλέκει!

Θα σας αποκαλύψω το μυστικό! Πριν λίγες ημέρες, ακούγοντας μουσική, σημείωσα στο επιτραπέζιο ημερολόγιό μου τους τίτλους τριών τραγουδιών. Τους σημείωσα με την προοπτική να χρησιμοποιήσω αυτά τα τραγούδια στο παρόν e-ημερολόγιο. Για ένα από αυτά, προφανώς, ήρθε η στιγμή!

Ένα κλικ μακριά Electric Light Orchestra και “Don’t Bring Me Down”:

08/02/2018