Διαβάζω, στη σελίδα 82 του
βιβλίου για το οποίο έγραψα στην προηγούμενη εγγραφή:
Επιστρέφει
πίσω από τον ίδιο δρόμο, γυρνά στα Σκαλάκια του Σάο Κρισπίμ περιμένοντας
κάποιον να φανεί.
Ώστε, λοιπόν, “επιστρέφει πίσω”; Δυο λέξεις για το
ίδιο πράγμα Ακόμα και το “γυρίζει πίσω” μοιάζει να δίνει την ίδια αίσθηση. Το
απλό και σκέτο “επιστρέφει” είναι ότι θα περίμενα να δω γραμμένο.
Το ερώτημα είναι ποιος ασχολείται με τα τοιαύτα;
Ποιος ενδιαφέρεται; Εδώ έχουμε αποδεχτεί ασχήμιες του τύπου, και δεν θα
κουραστώ να το λέω και να το γράφω, “αποκατάσταση της βλάβης” στο “επιστρέφει
πίσω” θα κολλήσουμε; Και σε αυτό και σε όλα τα παρόμοια απαντώ και θέλω να
πιστεύω ότι υπάρχουν πολλοί που τους ενδιαφέρει το ζήτημα της γλώσσας που
μιλάνε και ακούνε και για τους οποίους τέτοιες, ας τις πω, ατασθαλίες δεν
περνάνε απαρατήρητες. Όσο, λοιπόν, έχουμε τη δυνατότητα να τις επισημαίνουμε
καλό είναι να μιλάμε και να, πώς να το πω;, αντιστεκόμαστε. Να σας θυμίσω, εν
προκειμένω, και αυτό.
Ένα άλλο ερώτημα είναι το ποιος θα “χρεωθεί” το “επιστρέφει
πίσω” μιας και πρόκειται για μετάφραση (από τα Πορτογαλικά). Ποιος το διέπραξε,
λοιπόν; Η συμπαθέστατη και ικανή κα. Ψυλλιά ή ο μέγιστος Σαραμάγκου; Αν στο
πρωτότυπο έγραφε σε άψογα Πορτογαλικά “επιστρέφει πίσω” πώς να το αλλάξει η
μεταφράστρια; Πώς να διορθώσει κοτζάμ Σαραμάγκου; Ή μήπως έπρεπε, στην
περίπτωση αυτή, “να πατήσει πόδι” και να μεταφράσει, με ήσυχη συνείδηση,
“επιστρέφει” σκέτο και πάει και τελείωσε (και ο αείποτε, και οι όμοιοι του,
ικανοποιημένος!).
Στο ερώτημα του τίτλου, λοιπόν, θα απαντήσω:
Το άλλοθι του μεταφραστή είναι ο συγγραφέας!
Κι ας πάμε, στην περίπτωσή μας, να μάθουμε
Πορτογαλικά να ελέγξουμε το άλλοθι. . .
Να γράψω, κυρίως για τους τακτικούς αναγνώστες του
παρόντος e-ημερολογίου (και ελπίζω να είναι ένα – δύο), ότι σήμερα το απόγευμα
αναχωρώ για το νησί της Χίου (ίσως μάλιστα να επισκεφθώ και αυτό της Λέσβου)
και θα επιστρέψω σε δέκα – δώδεκα ημέρες. Αν σκεφτεί κανείς ότι πέρυσι δεν
βγήκα από το λεκανοπέδιο της Αττικής αντιλαμβάνεται τι σημαίνουν για εμένα οι
επόμενες ημέρες. . .